یوتیوب ایرانی

بدون در نظر گرفتن گذشته نمی‌توان اهمیت پدیده‌هایی را که در دهه اخیر از بستر اینترنت به وجود آمده‌اند، درک کرد. به‌طور مثال اگر می‌توانستید در زمان به عقب برگردید و قبل از صنعت چاپ با مردم در رابطه با تاثیرات رسانه‌های نوشتاری صحبت کنید، قطعاً مردم میزان اهمیت و تاثیرات عمده آن را بر نوع تفکر و نگرش جامعه درک نمی‌کردند. اما اگر در زمانی که رسانه‌های نوشتاری جا افتاده‌اند، از مردم در رابطه با تاثیرات این رسانه پرس‌وجو کنید، حتماً به میزان اهمیت این رسانه در اطلاع‌رسانی و آگاهی اشاره می‌کنند. همین رویه برای رسانه‌های تصویری مانند تلویزیون نیز صدق می‌کند. خودتان را در ابتدای زمان اختراع تلویزیون فرض کنید و ذهنیت خود را از جهان حال حاضر خالی کنید، تصور کنید بر روی بستر تلویزیون چه فعالیت‌هایی را می‌توان انجام داد؟ در ابتدا ممکن است چیزی به ذهن‌تان نرسد و این بسیار طبیعی است، زیرا فعالیت‌هایی که بر روی بستر تلویزیون انجام می‌شود در طی گذشت زمان تکامل یافتند و کامل‌تر شدند. در ابتدا حتی بخش اخبار در تلویزیون ممکن است زائد به نظر آید زیرا در آن زمان روزنامه وجود داشته است و ممکن است موازی‌کاری به نظر برسد. اما اگر نگاهی دقیق‌تر به این قضیه داشته باشیم و قدرت رسانه‌ای مانند تلویزیون را درک کنیم، در‌می‌یابیم که ارتباط مستقیم رودررو، شنیدن گفتار و دیدن تصاویر، امکاناتی را در اختیار ما قرار می‌دهند که در رسانه‌های چاپی نداشتیم. با در اختیار داشتن این پتانسیل‌ها و امکانات، خیل عظیمی از برنامه‌های مختلف فرهنگی، ورزشی، هنری، آموزشی و... بر روی این بستر قابل اجرا شد که تصور آن در گذشته امکان‌پذیر نبود.
در دهه اخیر اقبال عمومی مردم و به طور خاص نسل جوان به فعالیت‌های آنلاین بیشتر شد و با پیشرفت‌هایی که در زمینه افزایش ضریب نفوذ دسترسی به اینترنت، افزایش سرعت اتصال و وسایل الکترونیکی مانند دوربین‌های عکسبرداری و فیلمبرداری دیجیتال، تلفن‌های همراه هوشمند، تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌ها و... حاصل شد، پیش‌زمینه‌های لازم برای ظهور پدیده‌ای جدید در دنیای تکنولوژی شکل گرفت.
دو دهه قبل، کسی نمی‌توانست به همین سادگی شبکه تلویزیونی داشته باشد حتی در حال حاضر نیز راه‌اندازی شبکه تلویزیونی هزینه‌های بسیاری را در پی دارد. اما چیزی که در این دهه تغییر شگرفی را ایجاد کرد، راه‌اندازی سایت‌های به اشتراک‌گذاری ویدئو بود. این پدیده نیز در ابتدا سمت و سوی خاصی نداشت و شاید زائد به نظر می‌رسید. اما با گذشت زمان این رسانه نیز جایگاه خاص خود را پیدا کرد و مدل جدیدی از شبکه‌های تلویزیونی شد، با این تفاوت که دیگر تنها اشخاص و ارگان‌های خاص شبکه نداشتند بلکه هر کس می‌توانست شبکه خود را داشته باشد و محتواهای مورد نظر خود را انتشار دهد. باز هم ممکن است تاثیرات عمیق این پدیده واضح نباشد، اما یوتیوب که می‌توان گفت موفق‌ترین سایت به اشتراک‌گذاری ویدئو است، تاثیرات عمده‌ای در آموزش، ارتقای نوآوری، جمع‌سپاری و همکاری، گسترش آگاهی از مسائل اجتماعی، ارزش‌ها و استانداردها، ژورنالیسم، رخدادهای جهانی، تعامل بین مردم و نهادها و... داشته است.
در ایران نیز فعالیت‌های خوبی در نبود یوتیوب از طرف آپارات انجام شده است. اما عمق و میزان تاثیرات آن و نحوه استفاده از آن شاید به بلوغ نرسیده باشد که لازم است فعالیت‌های جدی از طرف ارگان‌ها و آپارات برای فرهنگ‌سازی در این زمینه انجام شود.