ایستاده در توفان

برخی از هم‌قطاران اصولگرایش، او را «مجمع‌الاضداد» یا «آقای اصلاح‌طلب جدید» می‌خوانند؛ اصولگرایی که به تاکید خود در سیاست رویکردی چونان اصلاح‌طلبان دارد اما در فرهنگ، به مواضع اصولگرایان نزدیک است. علی مطهری این سال‌ها و در آستانه میانسالی‌اش، بیش از هر چیز با مواضع سیاسی اصلاح‌طلبانه شناخته می‌شود؛ رویکرد اصلاح‌طلبانه‌ای که در سال‌های تلاش برای رانده شدن این جریان سیاسی به انزوا، علی مطهری را با مسائلی نو روبه‌رو کرده است. هر چند او بارها به دلیل اظهارنظرهای سیاسی و نزدیکی آن به رویکردهای اصلاح‌طلبانه، مورد طعن رفیقان بوده، اما حمله‌ها به او، گاه از کنایه‌ها و الفاظ نیز فراتر رفته است. مطهری ماه‌های پایانی سال 1393 دو حادثه را از سر گذراند؛ یکی در تهران و دیگری در شیراز. او درست دو ماه پس از آنکه در جلسه علنی 21 دی‌ماه مجلس، به دلیل تذکر شفاهی به شورای عالی امنیت ملی درباره ادامه حصر، با حمله لفظی و فیزیکی برخی نمایندگان روبه‌رو شد، در شیراز نیز با حمله تعدادی موتورسوار مهاجم روبه‌رو شد. علی مطهری هجدهم اسفندماه 93 در شرایطی این هزینه سنگین را تنها به دلیل دعوت به یک سخنرانی ناکام در دانشگاه شیراز پرداخت، که بی‌شک اصلی‌ترین دلیل حمله‌کنندگان به او، تاب نیاوردن مواضع سیاسی‌اش بوده است. حادثه شیراز، پای وزارت کشور را نیز به بررسی این ماجرا باز کرد؛ به نحوی که دو روز پس از این حادثه عبدالرضا رحمانی‌فضلی وزیر کشور دستور ویژه‌ای را برای رسیدگی به حادثه شیراز و اقدام قاطع در قبال آن، صادر کرد.

با این همه، هرچند مخالفان مواضع مطهری از دستاویزهایی چون حادثه شیراز برای خاموش کردن او استفاده کرده‌اند، اما او ثابت کرد که تهدیدها بر اراده‌اش اثرگذار نیست و صراحت را بر لفافه‌گویی ترجیح می‌دهد. مطهری در جریان حادثه شیراز، از مسببان حادثه به قوه قضائیه شکایت کرد؛ شکایتی که در نهایت برای شش نفر از متهمان این پرونده به اتهام اخلال در نظم عمومی و توهین و تخریب عمومی، به دو ماه حبس و ۱۰ ضربه شلاق انجامید. اگرچه یک سال طول کشید تا احکام قضایی برای مسببان حادثه شیراز صادر شود اما این احکام مورد رضایت مطهری نیز واقع نشد. او دو روز پس از رسانه‌ای شدن این احکام یعنی در پانزدهم دی‌ماه 94 با انتقاد از حکم صادره از سوی دادگاه بدوی رسیدگی به پرونده متهمان حادثه شیراز تاکید کرد که شکایت جدیدی را علیه آمران آن حادثه اقامه کرده و به مرجع قضایی ارائه می‌دهد. به باور علی مطهری رای دادگاه حادثه شیراز برای مهاجمان، با رافت و ارفاق همراه بوده و برای دانشگاهیان نیز عادلانه نبود؛ چون دانشگاهیان به دلیل نداشتن نقشی در حادثه مذکور نباید محاکمه می‌شدند. با این همه، بی‌شک علی مطهری فراز و فرود بسیاری را در دوران وکیل‌المله بودنش پشت‌سر گذاشته است. او که نمایندگی مجلس‌های هشتم و نهم را در کارنامه دارد، حالا و در 56‌سالگی، بیش از گذشته به پختگی سیاسی رسیده است؛ موضوعی که گواه آن، تحرکات سیاسی و انتخاباتی اوست که امسال و در هنگامه انتخابات دهمین مجلس شورای اسلامی بیش از هر زمانی بروز یافته است. او چون بسیاری از نمایندگان مجلس نهم برای راه یافتن دوباره به بهارستان، در ۲ دی ۱۳۹۴ با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور، نامزد انتخابات مجلس دهم شد و این در حالی است که هیات مرکزی نظارت بر انتخابات به استناد بندهای ۱ و ۳ ماده ۲۸ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی یعنی «اعتقاد و التزام عملی به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی» صلاحیت وی را در همان مراحل اولیه رد کرد. این اما برای مطهری پایان راه نبود.

اعتراض او به رد صلاحیتش، سبب شد شورای نگهبان در تجدید نظر خود درباره صلاحیت‌ها، صلاحیت او را تایید کند. انتقاد و اعتراض مطهری تنها به موضوع رد صلاحیت خود منتهی نشد و این نماینده مجلس در ۲۵ دی‌ماه، به آنچه رد صلاحیت گسترده نامزدهای انتخابات مجلس از سوی شورای نگهبان می‌خواند واکنش نشان داد. او در کانال تلگرام خود نوشت: «خبر رد صلاحیت بسیاری از افراد منتقد از جمله خودم را برای انتخابات مجلس شورای اسلامی شنیدم. به نظر می‌رسد که هیات‌‌های نظارت استان‌ها در مجموع حق‌الناس را رعایت نکرده‌اند و بسیاری از افراد خوش‌فکر را به صرف منتقد بودن، رد صلاحیت کرده و با محروم نمودن مردم از انتخاب آنها نوعی تعیین تکلیف برای مردم و دخالت در نتیجه انتخابات و ترکیب مجلس آینده کرده‌اند.» مطهری در ادامه ابراز امیدواری کرد که «شورای نگهبان توجه کافی به حقوق مردم و حق‌الناس داشته باشد و این افراط را تعدیل کند». به هر روی علی مطهری این بار نیز از گذرگاه بررسی صلاحیت‌ها جان به در برد تا بتواند محبوبیت خود را برای حضور در خانه ملت یک بار دیگر محک زند. مطهری که هم‌قطاران اصولگرایش، عطای حضور او را در فهرست ائتلاف اصولگرایان به لقایش بخشیدند، خود دست به کار شد تا با فهرستی دیگر، فصل مشترکی را میان اصلاح‌طلبان و برخی گروه‌های اصولگرا رقم زند. هرچند ائتلافی‌های اصولگرا، در فهرست خود جایی برای برخی اصولگرایان سنتی و میانه‌روهایی چون علی مطهری باقی نگذاشتند، اما تمایل برای حضور در این فهرست از سوی مطهری نیز هرگز اعلام نشد. آنچه بیش از هر موضوعی مطهری و برخی دیگر از اصولگرایان سنتی و میانه‌رو را به انتشار فهرستی دیگر ترغیب کرد، سهم بالای جبهه پایداری و وابستگان به محمود احمدی‌نژاد بود.

این اولین بار نیست که علی مطهری فهرست «صدای ملت» را در موازات فهرست متحد اصولگرایان ارائه داده است؛ او پیش از این و در آستانه انتخابات مجلس هشتم، پس از آنکه نامش در فهرست جبهه متحد اصولگرایان قرار نگرفت، با افرادی چون علی عباسپور و حمیدرضا کاتوزیان، ائتلافی را با عنوان «صدای ملت» پایه‌ریزی کرده و فهرست انتخاباتی جدا ارائه داد. علی مطهری درباره علت تشکیل این ائتلاف گفته بود: «اگر جبهه پایداری به وحدت تمکین می‌کرد و فهرست نمی‌داد، سایر گروه‌ها هم این کار را نمی‌کردند. اما آنها از اول زیر بار اتحاد نرفتند. وقتی یک گروه فهرست انتخاباتی مجزا می‌دهد، این حق برای دیگران هم ایجاد می‌شود و عدالت حکم می‌کند که دیگران هم بتوانند لیست بدهند.» هر چند به استناد آنچه مطهری گفت، «جبهه پایداری» برای نهمین انتخابات مجلس، جدایی از جبهه متحد اصولگرایان را برگزید، اما این بار و در هنگامه انتخابات مجلس دهم نیز، پای «پایداری»ها برای فاصله گرفتن اصولگرایان از یکدیگر به میان آمد. جبهه پایداری این بار تاکتیک کاملاً متفاوت از انتخابات پیشین را برگزید و با پیوستن به ائتلاف اصولگرایان، فصل جدایی را برای برخی اصولگرایان سنتی رقم زد؛ موضوعی که در نهایت برخی اصولگرایان را به انتشار فهرست اشتراکی با اصلاح‌طلبان واداشت. مطهری بسیار پیشتر، شرایط منتهی به فضای کنونی را پیش‌بینی می‌کرد؛ او در ۳۰ مهرماه سال 13۹۲ در صحن علنی مجلس، درباره انتخابات مجلس دهم گفته بود: «اگر انتخابات کاملاً آزاد باشد و نامزدهای اصلاح‌طلب رد صلاحیت نشوند و مشارکت بالا باشد، معمولاً اصلاح‌طلب‌ها پیروز میدان هستند. اصولگرایان معمولاً در شرایطی پیروز می‌شوند که کاندیداهای موثر اصلاح‌طلب ردصلاحیت شده و به تبع آن مشارکت مردم پایین آید.» به هر روی اقدام مطهری در همگرایی و اجماع با برخی اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس دهم، می‌تواند چرخشی سیستمی در راستای بهبود و تعدیل عملکرد سیاسی تلقی شود؛ موضوعی که نواصولگرایان را تا آنجا بی‌قرار کرده است که علی مطهری را «مجمع‌الاضداد» یا «آقای اصلاح‌طلب جدید» نام دهند.