احزاب؛ در قدرت و بر قدرت

به گفته یک استاد علوم سیاسی، عصر احزاب ایدئولوژیک که به دنبال هماهنگ کردن جامعه با خود هستند پایان ‌یافته و زمانه میدانداری احزاب عملگرا فرا رسیده چرا که «احزاب پراگماتیک به جامعه نگاه می‌کنند و مطابق آن برنامه‌ریزی و فعالیت می‌کنند». احمد نقیب‌زاده در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد ضمن بازخوانی تاریخچه شکل‌گیری احزاب در اروپا فعالیت سیاسی بدون تحزب را غیرممکن دانسته و خاطر نشان می‌سازد در هر کار حزبی دو نکته همواره باید مد نظر قرار گیرد: اول سازماندهی حزب که دموکراتیک باشد زیرا احزاب غیر‌دموکراتیک نمی‌توانند حاملان دموکراسی باشند و دوم فراهم آوردن زمینه ابتکار عمل اعضا و افراد تا پس از مدتی به پیچ و مهره‌های بدون اراده تبدیل نشوند و در خدمت رده‌های بالای حزبی قرار نگیرند. به گفته این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران عدم استقبال از فعالیت حزبی در ایران تا حدودی به ذهنیت مردم و فرهنگ سیاسی حزب گریز و عملکرد ضعیف احزاب بستگی دارد اما در عین حال احزاب باید ضمن آموختن کار حزبی بکوشند به روش‌های مختلف با مردم ارتباط برقرار کرده و ضمن فعالیت‌های گسترده درصدد جذب نیرو باشند از این رو به سیاست‌ورزان حرفه‌ای و رزمندگان حزبی نیاز است تا گام در میدان عمل گذارند. نویسنده کتاب احزاب سیاسی و گروه‌های ذی‌نفوذ یادآور می‌شود که «یک پای احزاب در جامعه مدنی و پای دیگرشان در جامعه سیاسی است» لذا زمانی در قدرت و زمانی بر قدرت هستند. او سپس با اشاره به اینکه «مردم از طیف اصلاح‌طلبی نیز چندان راضی نیستند» استدلال می‌کند جنبش اصلاحات با توجه به رشد طبقه متوسط در ایران رو به پیش است مشروط بر آنکه اصلاح‌طلبان بتوانند از عهده رهبری و مدیریت آن برآیند که این به نفع کشور و مردم است زیرا «وقتی اصلاح‌طلبان به قدرت می‌رسند براندازان مایوس می‌شوند».