غرامت‌خواهی بریتانیا!

به هفته‌های پایانی موعد ایران و قدرت‌های جهانی برای دسترسی به یک توافق کلی در زمینه بحران هسته‌ای ایران نزدیک می‌شویم. حدود پنج ماه پیش وزرای خارجه ایران و قدرت‌های جهانی در ژنو در مقابل دوربین‌های خبرنگاران قرار گرفته و با لبخند از توافقی استراتژیک سخن گفتند. آنان تاکید داشتند متن نهایی توافقنامه طی مذاکرات در شش ماه آینده تدوین خواهد شد و به تصویب خواهد رسید. بسیاری تصور می‌کردند مذاکرات هفته گذشته ایران و قدرت‌های جهانی می‌تواند گام واپسین برای رسیدن به توافق نهایی باشد. گامی که به نظر می‌رسد هنوز برداشته نشده باشد. نشست هفته پیش حاشیه‌ای نیز به همراه داشت. ایران در این‌باره نوشت: «... عباس عراقچی که در همه کنفرانس‌های خبری پایان مذاکرات هسته‌ای، محمدجواد ظریف را همراهی می‌کرد، در پایان مذاکرات و کنفرانس خبری وین 5 در کنار وزیر امور خارجه دیده نشد. طبق شنیده‌ها غیبت او موجه اعلام شده است. از قرار معلوم نگارش مقدمه موضوع مذاکرات اشمید و عراقچی در آخرین ساعات مذاکرات وین موجب شد عراقچی به این کنفرانس خبری نرسد.»هفته گذشته، همزمان با هفته قوه قضائیه، صادق آملی‌لاریجانی رئیس این قوه در اظهارات کم‌سابقه‌ای صداوسیما و رئیس این سازمان را مورد انتقاد ویژه قرار داد. درست نیست صداوسیما حیاط‌خلوت افراد خاصی شود و عوامل برنامه‌ای دست‌به‌دست هم دهند تا قوه‌ای را محاکمه کنند. باید منتظر ماند و دید جناب عزت‌الله ضرغامی در این باره چه واکنشی از خود نشان خواهد داد.

در روزهای اخیر بحث گروهک تکفیری-بعثی داعش نیز در رسانه‌ها مورد توجه قرار داشت و اخبار و شایعات زیادی درباره آن مخابره شد. از حواشی این رویداد می‌توان به ادعای عجیب سخنگوی دفتر فرمانده کل نیروهای مسلح عراق اشاره کرد. قاسم عطا اعلام کرد: «ایران تعداد 130 فروند جنگنده‌ای را که از زمان جنگ عراق و کویت در اختیار داشته است، به عراق بازگرداند. این جنگنده‌ها به سلاح‌های پیشرفته مجهز شده‌اند تا در جنگ علیه داعش و آزادسازی موصل مورد استفاده قرار گیرند.» این خبر عجیب ساعاتی بعد از سوی وزارت خارجه ایران تکذیب شد.

رسانه‌های اصولگرا پس از مدتی مجدداً به تعاملات درونی جریان اصلاح‌طلب علاقه‌مند شده و گاه‌گداری اخباری ویژه در این باره منتشر می‌کنند. در هفته گذشته جهان‌نیوز خبری در این زمینه منتشر کرد. این پایگاه خبری اصولگرا اعلام کرده است: «... اخیراً بهزاد نبوی فعال شده است تا جریان اصلاحات را کنترل کند. در همین ارتباط وی جلسات متعددی با رسانه‌های اصلاح‌طلب و احزاب و چهره‌های اصلاح‌طلب برگزار می‌کند. نبوی که چندی پیش از زندان آزاد شده در دیداری که با همسر تاج‌زاده داشته خطاب به وی گفته است: شما حداقل شش ماه دندان روی جگر بگذارید به همسرتان هم پیغام بدهید که ایشان هم فعلاً آرام باشند، وظیفه ما الان آرام کردن اصلاح‌طلبان است. نبوی تاکید کرده به هیچ وجه نباید با دولت روحانی سرشاخ بشویم، وضعیت فعلی برای ما یک فرصت است. ما اگر می‌خواهیم از این وضعیت نجات پیدا کنیم باید از آقای روحانی حمایت کنیم.»

انگلیس به دنبال غرامت از ایران

دولت بریتانیا برای نخستین بار لیستی را منتشر کرده که حاوی مشخصات نقاشی‌هایی است که در جریان حمله به سفارت این کشور توسط برخی گروه‌های دانشجویی در سال 1390 از بین رفته است. انتخاب به نقل از دیلی‌تلگراف در این‌باره نوشته است: ساختمان سفارت بعد از یورش معترضان در ماه نوامبر سال 2011 میلادی به شدت خسارت دید؛ همین مساله نیز انگلیس را به تعلیق روابط دیپلماتیک خود با ایران واداشت. دیلی‌تلگراف همچنین در خصوص ادعای مربوط به تابلوها و آثار مفقود یا تخریب شده ادعا کرد: تابلوی نقاشی به ارزش یک میلیون پوند، فقط یکی از شش اثر هنری است که انگلیس، سه سال پیش هنگام زیر و رو شدن سفارت خود در تهران، آنها را از دست داد. این تابلو از چهره فتحعلی‌شاه، دومین پادشاه سلسله قاجار در ایران است که در فاصله سال‌های 1797 تا 1834 میلادی حکومت می‌کرده است. کار تکمیل این تابلوی نقاشی در سال 1823 میلادی به پایان رسید. این نقاشی رنگ روغن به ابعاد یک و نیم متر را شخص پادشاه ایران در اوایل سده 19 میلادی به سفیر وقت انگلیس در کشورش اهدا کرده بود.

تصاویر تابلوهای نقاشی گمشده هنوز هم در وبگاه «کلکسیون آثار هنری دولت انگلیس» وجود دارد. البته ارزش کل آثار هنری گمشده احتمالاً بیش از اینهاست، زیرا فهرست (دولت انگلیس) فقط شامل تابلوهای نقاشی می‌شود و به قالیچه‌ها و آثار سفالی نابودشده اشاره نکرده است.

سایت خبری عصر ایران در این‌باره نوشت: «... در پاییز 1390، عده‌ای با ادعای ارزشگرایی، در اقدامی غیرقانونی و مجرمانه به سفارت انگلیس حمله کردند، شیشه‌ها را شکستند، خودروها را آتش زدند،‌ اموال سفارت از میز و صندلی گرفته تا عکس‌ها و تابلوها را تخریب کردند و نهایتاً برخی از اموال را از سفارت خارج کردند... بعد از آن،‌ روابط ایران و انگلیس قطع شد، به همین سادگی و به دلیل حمله عده‌ای که به خودسر معروفند ولی در واقع،خودسر نیستند... نکته مهم اینجاست که طبق مقررات بین‌المللی،ایران «موظف است»‌ تمام خسارت‌های وارده را جبران کند و تا آخرین پوند به انگلیسی‌ها غرامت بدهد. این یک اصل مسلم در تمام دنیاست ربطی به ایران و انگلیس هم ندارد... اما چه کسی باید خسارت بدهد؟ دولت انگلیس،‌ طبیعتاً از دولت ایران خسارت خواهد گرفت زیرا طبق مقررات،‌ این دولت‌های میزبان هستند که باید امنیت سفارتخانه‌های خارجی را به‌طور صددرصدی تامین کنند... اما در این سو، عقل،‌ عدالت و قانون حکم می‌کند که وزارت امور خارجه علیه تمام آمران و عاملان آن حمله مجرمانه به یک سفارت خارجی اعلام شکایت کند تا غرامت سنگینی که از بابت حمله آنها از کیسه بیت‌المال می‌رود،‌ از آنان اخذ شود.»

هیلاری کلینتون: متکی جواب سلام مرا نداد!

بعضی اقدامات دولتمردان ما برای بسیاری عجیب و تا حدودی غیرقابل باور است. به‌طور نمونه برای بررسی این قبیل اقدامات می‌توان به کتاب خاطرات وزیر خارجه پیشین ایالات متحده اشاره کرد. به گزارش «انتخاب» به نقل از دیلی‌تلگراف هیلاری کلینتون در بخشی از کتاب خاطرات خود با عنوان «گزینه‌های دشوار» می‌نویسد برای شرکت در یک نشست امنیتی که مقام‌های ارشد کشورهای حوزه خلیج فارس در آن شرکت داشتند به بحرین سفر می‌کند. این نشست در هتل ریتس‌کارلتون منامه برگزار شده بود و منوچهر متکی، وزیر امور خارجه وقت ایران، نیز در راس هیات ایرانی در آن شرکت داشت... پس از پایان جلسه، زمانی که مقامات کشورها برای صرف شام دور هم جمع شده و با هم دست می‌دادند، تصمیم گرفتم با منوچهر متکی احوالپرسی کنم... . به آقای متکی گفتم: «سلام آقای وزیر! او زیر لب به فارسی یک چیزی گفت و رویش را برگرداند. چند دقیقه بعد ما دوباره با هم برخورد کردیم، این بار بیرون در محوطه جلوی ساختمان. خوشامد دیگری گفتم ولی بار دیگر از جواب دادن خودداری کرد.» واقعاً شما باور می‌کنید که یک دیپلمات آن هم در سطح وزیر این‌گونه رفتار کند؟

18 ماه زندان برای صادق زیباکلام

در ابتدای هفته پیش حکم دادگاه صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران اعلام شد. طبق گفته او، این استاد دانشگاه به دلیل انتقاد از بحث پرونده هسته‌ای و اقدام تبلیغی علیه نظام به ۱۸ ماه حبس تعزیری محکوم شده است. ایسنا در این باره یادداشتی از بهمن کشاورز از حقوقدانان شاخص کشور منتشر کرده است. او در این یادداشت تاکید کرد: «...‌موضوع، غیرمنتظره بود زیرا انتظار نمی‌رفت یک استاد دانشگاه و کارشناس امور سیاسی بابت آنچه گفته یا نوشته تحت تعقیب قرار بگیرد و محکوم شود. این امر، ناشی از مفاد بند اصل سوم قانون اساسی که به موجب آن، نظام جمهوری اسلامی مسوول تامین آزادی‌های سیاسی و اجتماعی افراد در حد قانون و اصل هشتم قانون اساسی که به موجب آن، امر به معروف و نهی از منکر وظیفه همگان است و بالاخره اصل 24 قانون اساسی که آزادی بیان را مقرر داشته، است. ناچار به بررسی اینکه علت و موضوع چه بوده، پرداختم و به جوابیه استاد محترم به آقایی که در پاسخ نامه سرگشاده اولی ایشان، مطالبی را علیه استاد زیباکلام مطرح کرده بود، دست یافتم. متن، مفصل بود اما از خلاصه کردن آن به این نتیجه رسیدم که جناب آقای زیباکلام بدواً دو سوال یا ابهام مشخص را مطرح فرموده‌اند و گویا مخاطب محترم نیز به ایشان جواب داده‌اند اما ضمن پاسخ، موارد اتهام‌آمیزی را نیز مطرح کرده‌اند. دو سوال مورد بحث به این قرار بود: اولاً پرسش از توجیه اقتصادی نیاز ایران به انرژی اتمی، ثانیاً گروه امیرمنصور آریا دقیقاً چرا تحت تعقیب قرار گرفته و چهار نفر از ایشان به اعدام محکوم شده‌اند؟ به‌عبارت دیگر مجموع آنچه تعقیب این افراد و در نهایت محکومیت آنان را ایجاب کرده چه اقدامات و عملیاتی بوده است؟ به نظر می‌رسد پاسخ دادن به این دو سوال- به قول یزدی‌ها- «این اندازه گف نداشته است». کسی سوال می‌کند فلان موضوع چرا این‌گونه است، به‌جای اینکه با او وارد مرافعه شویم پاسخ می‌دهیم به این دلایل قضیه این‌گونه است یا اگر کسانی تحت تعقیب قرار گرفته‌اند و محکوم شده‌اند به خاطر آن است که این اقدامات را انجام داده‌اند (یا نداده‌اند) و به موجب فلان مواد، مجازات این فعل یا ترک فعل فی‌الحال، حبس و اعدام است. دعوا که نداریم... اینکه سوال استاد، وصف تبلیغ علیه نظام و اشاعه اکاذیب را پیدا کند محل تامل است.»

صادق زیباکلام در سال‌های اخیر با اظهارات خود مباحث سیاسی در کشور را پاپ کرده است. بدون شک او امروز از مشهورترین استادان علوم سیاسی در ایران است. چهره‌ای که تاکنون نشان داده است به ثبات در ایران و حفظ جمهوری اسلامی متعهد است. امید که دستگاه قضایی در این‌باره با تسامح بیشتر رفتار کند.