کلیسا و اینترنت

وقتی به قهوه‌خانه عالیجناب رابرت بوگل وارد می‌شوید انتظار دارید فهرستی از اسپرسو، کیک‌های اشتهابرانگیز و زنگ صدا کردن گارسن را ببینید اما این‌گونه نیست. آقای بوگل در اسکاتلند سکونت دارد اما قهوه‌خانه‌اش آنلاین است. مومنان می‌توانند با کلیک بر روی پیوندی که به جلسه آن روز در اپلیکیشن زوم ارتباط دارد به کافه مجازی ورود کنند. هدف آقای بوگل از افتتاح این قهوه‌خانه مجازی آن بود که راهی برای افراد فراهم سازد تا با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی با یکدیگر در ارتباط باشند. اما کلیسا که «مقدسات اولیه» نام گرفت به زودی و مدت‌ها قبل از آنکه کووید ۱۹ مردم را در خانه‌ها گوشه‌نشین سازد به ارائه گزینه عبادت دیجیتال روی آورد و اکنون نیز تنها مورد از نوع خویش است.

 برگزاری و تنظیم رادیویی خدمات کلیسا سابقه‌ای طولانی دارد. مبلغان آمریکایی در دهه ۱۹۲۰ تجربه خود را با رادیو آغاز کردند و در اوایل دهه ۱۹۵۰ بود که تلویزیون‌های مذهبی جای خود را در میان مردم باز کردند. کلیسای مخصوص آفریقایی‌ها به همراه دیگر برندهای موفق مسیحی خدمات رادیو و تلویزیونی خود را به گروه‌های مذهبی ارائه می‌دهند. هایدی کمپل اندیشمند دینی و استاد رسانه‌های دیجیتال در دانشگاه تگزاس می‌گوید این روزها کشیشان صرفاً افراد قرنطینه را خطاب قرار نمی‌دهند بلکه انتظار دارند آنها نیز مشارکت کنند و با استفاده از اپلیکیشن و رسانه‌های اجتماعی خدمات مجازی را جذاب‌تر سازند.

 ادیانی که هدف خود را حفظ تعالیم قدیمی می‌دانند همواره دیدگاهی تردیدآمیز اما در نهایت عمل‌گرایانه نسبت به فناوری داشته‌اند. وقتی صنعت چاپ در قرن ۱۵ ارتباطات را متحول ساخت روحانیون کاتولیک آن را هم فرصت و تهدید می‌دانستند. اما در نهایت این اصلاح‌طلبان پروتستان بودند که توانستند از مزایای آن بهره‌مند شوند.

 اما آیا زمانی که ویروس کرونا عقب می‌نشیند عبادت دیجیتال نیز با آن خواهد رفت؟ این احتمال بسیار اندک است. کلیسای عظیم لایف‌چرچ (Life-church) مستقر در اوکلاهما که به دینداران کمک می‌کند در دنیای آنلاین سیر کنند می‌گوید تعداد جوامعی که از سکوی آنلاین کلیسا استفاده می‌کنند فقط در ماه مارس از ۲۵ به ۴۷ هزار رسید. انتظار می‌رود موارد دیگر از قبیل «کلیسای واقعیت مجازی» و «مقدسات اول» روندی رو به رشد را بپیمایند. همزمان آقای بوگل امیدوار است بتواند قهوه‌خانه مجازی‌اش را ۲۴ساعته فعال نگه دارد. او قصد دارد از سخنرانان اسپانیایی‌زبان نیز دعوت کند. به نظر بوگل این کار جذابیت بیشتری ایجاد خواهد کرد.

منبع: اکونومیست