رویگردانی از انرژی پاک

ناظران انرژی جهانی پس از افت هفت‌درصدی سرمایه‌گذاری‌های جهانی در زمینه انرژی‌های نو در سال گذشته و رسیدن آن به 318 میلیارد دلار، زنگ خطر را در خصوص توقف نگران‌کننده انتقال به حوزه انرژی‌های پاک به صدا درآوردند. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد این افت در سال 2018 نیز ادامه داشته و امنیت انرژی، تغییرات اقلیمی و اهداف آلودگی هوا را تهدید می‌کند. بر اساس اعلام IEA، برای نخستین بار از سال 2014 سهم سوخت‌های فسیلی در عرضه انرژی افزایش یافته و به 790 میلیارد دلار رسید و این سوخت‌ها برای سال‌ها با روند فعلی نقش قابل‌توجهی خواهند داشت. بر اساس گزارش سرمایه‌گذاری جهانی انرژی، میزان سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های زغال‌سنگ افت شدیدی داشته ولی این افت با افزایش هزینه‌های نفت و گاز جبران شده است. فاتح بیرول مدیر اجرایی IEA در خصوص سقوط انرژی‌های تجدیدپذیر اعلام کرد: «ما شاهد کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه انرژی‌های نو بودیم و این ناامیدکننده است. موضوعی که ناامیدی را بیشتر می‌کند این است که نشانه‌هایی وجود دارد که این افت در سال جاری نیز ادامه خواهد یافت و این یک روند نگران‌کننده به حساب می‌آید.» برای رسیدن به اهداف اقلیمی تا سال 2030 سهم سوخت‌های فسیلی در سرمایه‌گذاری انرژی باید به 40 درصد کاهش پیدا کند، این در حالی است که سهم این نوع سوخت‌ها در سال 2017 به 59 درصد افزایش یافته است. بیرول اعلام کرد سخنان گرم رهبران جهان در خصوص بازدهی انرژی و انرژی‌های تجدیدپذیر باید به عمل تبدیل شود و دولت‌ها باید نااطمینانی‌های سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی‌های سبز را کاهش دهند. وی گفت من شاهد تضادی بین بیانیه‌های دولت‌ها و آنچه ارقام از نیاز به سرمایه‌گذاری می‌گویند هستم، در حالی که دولت‌ها مدام از افزایش اقدامات در زمینه انرژی‌های نو سخن می‌گویند میزان سرمایه‌گذاری‌ها رو به کاهش است. در سطح جهان، سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی با افتی دودرصدی در سال 2017 به 8 /1 هزار میلیارد دلار رسیده که در این میان بیشترین سهم از آن انرژی برق بوده و پس از آن نفت و گاز در رتبه بعدی قرار گرفته است. کاهش هزینه‌های تولید نیرو از انرژی‌های تجدیدپذیر نیز در نیروگاه‌های بادی، برق‌آبی و خورشیدی کاهش یافته و هزینه‌های نصب تجهیزات نیز ارزان‌تر شده است. در حالی که سرمایه‌گذاری در زمینه زغال‌سنگ به پایین‌ترین سطح 10 سال اخیر خود رسیده است، نیروگاه‌های گازسوز با رشد 40درصدی سرمایه‌گذاری مواجه شده‌اند. نیروگاه‌های هسته‌ای نیز با سقوطی شدید در سال 2017 پایین‌ترین سطح سرمایه‌گذاری را در پنج سال اخیر تجربه کردند. در صنعت نفت و گاز، افزایش قیمت‌ها به رشد سرمایه‌گذاری تولید چهاردرصدی در سال گذشته کمک کرده و انتظار می‌رود میزان رشد در سال جاری به پنج درصد برسد. رونق نفت شیل آمریکا یکی از دلایل اصلی این رونق بوده است. خارج از آمریکا، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نفت و گاز همچنان کاهش یافته و بیرول معتقد است اگر سرمایه‌گذاری‌ها افزایش پیدا نکنند، جهان با مشکلات عمده‌ای مواجه خواهد شد. به گفته بیرول، دولت‌ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در حال افزایش سرمایه‌گذاری در بازار انرژی هستند و این یک تحول شگفت‌انگیز است.