حباب یا فرصت؟

پس از یک هفته نوسان، بیت‌کوین توانست از محدوده چهاررقمی خارج شده و وارد کانال 10 هزاردلاری شود. این در حالی است که این ارز رمزنگاری‌شده (cryptocurrency) در ابتدای سال جاری میلادی در محدوده هزار دلار معامله می‌شد و ارزش آن از ژانویه تا‌کنون رشدی بی‌سابقه را به ثبت رسانده است. رشد بیت‌کوین در سال جاری به حدی زیاد بوده که تقریباً از رشد همه شرکت‌های حاضر در شاخص اس‌اندپی بالاتر بوده است. این رشد، نوسان قیمتی 10‌روزه این ارز دیجیتال را به بیش از 15 برابر سطح نوسانات یورو-دلار افزایش داده است. کریگ ارلام، تحلیلگر ارشد بازار در لندن گفت: «تعیین یک ارزش منصفانه برای بیت‌کوین بسیار سخت است. از جانب سیاستگذاران نیز خبر موثقی به گوش نمی‌رسد که بتواند نوسانات این ارز رمزنگاری‌شده را کنترل کند.» اوج‌گیری بیت‌کوین از سوی شرکت‌کنندگان در بازارهای سنتی تحریک شده و گمانه‌زنی‌های زیادی از وجود حباب بالقوه در معاملات این ارز به گوش می‌رسد. صعود بیش از 45‌درصدی بیت کوین در دو هفته اخیر هم‌اندازه با رشدی بوده که شاخص اس‌اند‌پی از فوریه 2014 تاکنون به ثبت رسانده است. بر اساس گزارش گروه سرمایه‌گذاری بی‌اسپوک، تعداد حساب‌های ثبت‌شده در کوین‌بیس، یکی از بزرگ‌ترین پلت‌فورم‌های معاملاتی بیت‌کوین در سال گذشته تقریباً سه برابر شده و به 13 میلیون حساب رسیده است. این پول مجازی تحت نظارت نهادهای مالی و بانکی خاصی نیست از همین رو می‌تواند بسیاری از نهادهای ناظر را دور بزند که همین مایه نگرانی آنها شده است. نگاهی به قیمت این ارز مجازی نشان می‌دهد قیمت آن حتی در سال جاری هم با نوسانات شدیدی روبه‌رو بوده است؛ هر چند روند کلی جهش داشته است. در اواسط ماه سپتامبر، دولت چین محدودیت‌هایی را درباره این ارز مجازی وضع کرد و از صرافی‌ها خواست تا مبادله بیت‌کوین را متوقف کنند. علت این اقدام مشکلات احتمالی در صورت گسترش بیت‌کوین و روی آوردن مشتریان به آن بوده است. در پی این اقدام چین، قیمت بیت‌کوین به حدود سه هزار دلار کاهش یافت. با همه هشدارهایی که درباره حباب قیمت بیت‌کوین و جهش قیمت آن وجود دارد، این ارز دیجیتالی با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو است. بسیاری از سرمایه‌گذاران به بیت‌کوین به عنوان کالای سرمایه‌ای نگاه می‌کنند. گسترش استقبال از این ارز و افزایش تقاضا در ماه‌های اخیر باعث جهش قیمت آن شده است. منتقدان نظریه حباب قیمت می‌گویند تا زمانی که بیت‌کوین به‌عنوان یک فرصت سرمایه‌گذاری در میان مردم شناخته شود می‌توان انتظار افزایش قیمت را داشت. بانک‌های مرکزی جهان نگرانند در صورت ترکیدن احتمالی حباب این ارز دیجیتالی، آنها مقصر جلوه داده شوند. به همین دلیل، بانک‌های مرکزی چند کشور جهان از وضع مقرراتی برای اعمال کنترل بر ارزهای دیجیتالی حمایت می‌کنند. برخی دیگر از بانک‌های مرکزی نیز در حال بررسی این مساله هستند که ارزهای دیجیتالی مختص خودشان را به بازار پولی عرضه کنند و به این منظور در حال آزمایش پلت‌فورم‌های پرداختی خود هستند.