سردرگمی بازار ارز

بازارهای بین‌المللی ارز در هفته گذشته تحت تاثیر نتایج اجلاس مهم کشورهای صنعتی قرار گرفت. بر این اساس گروه هفت روز 12 فوریه سال جاری میلادی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد سیاست‌های اقتصادی یا مالی کشورهای عضو، مسائل اقتصادی داخلی را در‌بر می‌گیرد و تعیین نرخ ارز را هدف قرار نمی‌دهد. در این راستا این گروه همچنین بر سر این مساله به توافق رسیدند که نوسانات بیش از حد نرخ ارز می‌تواند پیامدهای منفی برای ثبات اقتصاد کشورها داشته باشد. کارشناسان بین‌المللی معتقدند به طور کلی تضعیف ارزش ارزها از اجرای سیاست‌های انبساطی پولی توسط بانک‌های مرکزی جهان نشأت گرفته است. اجلاس دو‌روزه وزرای دارایی و روسای بانک مرکزی ۲۰ کشور بزرگ اقتصاد جهان نیز در مسکو با توافق بر سر ممانعت از جنگ ارزی پایان یافت. در بیانیه پایانی این اجلاس بر تعیین قیمت ارزهای بین‌المللی بر اساس مکانیسم بازار تاکید و اعلام شد که باید از ورود به یک جنگ ارزی اجتناب کرد. ین ژاپن نیز در پی عدم اشاره مستقیم گروه 20 به سیاست‌های پولی بانک مرکزی ژاپن که به نوعی به معنی حمایت از این برنامه‌ها بود، به روند نزولی خود ادامه داد و به کمترین میزان در 33 ماه گذشته رسید. بازار ارز در داخل کشور نیز در هفته گذشته روند کم‌نوسانی را سپری کرد. در این راستا قیمت انواع ارز در بازار غیر‌رسمی غالباً با ثبات پیگیری شد. این در حالی است که قیمت‌ها در مرکز مبادلات ارزی نیز تغییر محسوسی را به خود ندید. در این راستا دلار مبادله‌ای در حدود 2450 تومان و یورو نیز در حدود3280 تومان معامله شد. در بازار آزاد نیز دلار و یورو با دو درصد کاهش و پوند با سه درصد افت قیمت روبه‌رو شدند. نرخ دلار آزاد به دلیل تزریق دلار در بازار با هدف احتمالی جمع‌آوری نقدینگی برای عیدانه، در هفته‌های گذشته افت داشته است. کارشناسان بر این باورند که امکان دارد در صورتی که نقدینگی مورد نظر بانک مرکزی تامین نشده باشد، تزریق ارز در چند روز آینده نیز ادامه پیدا کند که در نتیجه آن قیمت دلار همچنان سیر نزولی را در پیش خواهد داشت. با این وجود واریز عیدانه‌ای که قرار بود در هفته قبل اتفاق بیفتد، به هفته پیش رو موکول شده است. سیاست بانک مرکزی نیز برای کاهش قیمت‌ها در بازار آزاد تا حدودی مشخص شد. این نهاد در نظر دارد معامله‌گران و دارندگان ارز و خرید و فروش آن را خارج از شبکه‌های رسمی، قاچاق اعلام کند. به گفته رئیس کل بانک مرکزی بیش از 18میلیارد دلار در خانه‌های مردم است. به نظر می‌رسد این سیاست در راستای سرازیر شدن ارز به بازار و جلوگیری از دپو شدن آن باشد. همچنین سخنگوی مرکز مبادلات ارزی کشور با اعلام تخصیص ارز مبادله‌ای به اولویت نهم در آینده‌ای نه‌چندان دور، اعلام کرد به‌زودی شاهد کاهش معنادار قیمت در کالاهای مشمول این گروه از جمله تلفن همراه، رایانه و قطعات آن و لوازم خانگی خواهیم بود. گفتنی است این کالاها قبلاً به نرخ ارز در شبکه صرافی‌های مجاز وارد کشور می‌شدند. در بعد سیاست خارجی ایران نیز خبرگزاری رویترز از پیشنهاد امکان معامله نفت و گاز با فلزات گرانبها به ایران در صورت تعطیلی فردو خبر داد. البته این طرح توسط رئیس کمیسیون امنیت ملی رد شد. پیش‌بینی می‌شود قیمت انواع ارز در هفته پیش رو به‌طور قابل ملاحظه‌ای تحت تاثیر روند مذاکرات هسته‌ای قرار بگیرد. بر این اساس برخی کارشناسان معتقدند اگر صادرات طلای ترکیه به ایران متوقف شود و در صورتی که تفاهم‌های سیاسی در رابطه با موضوعات هسته‌ای صورت نگیرد، افزایش قیمت دلار در روزهای بعد از 8 اسفند دور از انتظار نباشد. ناگفته نماند که شوک ارزی سال قبل و نوسان شدید بهای ارزهای خارجی در بیش از یک سال گذشته و سقوط ارزش ریال هزینه‌ تولید را بسیار افزایش داد و به رکود و تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی انجامید. لذا تکرار خاطرات پرمخاطره سال قبل می‌تواند اثرات منفی بیشتری را برجای بگذارد، بهتر است بانک مرکزی به جای اقدامات قهری، به وظیفه تعادل‌سازی در بازارهای پولی از طریق ساز و کار عرضه و تقاضا مبادرت ورزد.