خودبراندازی
روحانی: تبعات منفی تحریم تمام شده بود!
«در مذاکرت احیای برجام امتیاز خروج سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی و لغو تحریم دفتر رهبری و نهادهای مربوط به ایشان را گرفتیم.» آن‌گونه که شرق گزارش داده: این بخشی از سخنان اخیر روحانی از شرایط احیای توافقی است که این روزها دیگر امید کمی برای احیای آن وجود دارد و شایعه اجرای سیستم ماشه و تبعات آن بیش از گذشته است. دولت سیزدهم آن‌طور که گفته می‌شود، ظاهراً تحت‌تاثیر ایده‌های افرادی مانند سعید جلیلی و یارانش در جبهه پایداری کار را به گونه‌ای هدایت کرده است که نتوانسته تاکنون در مذاکرات برجام توفیقی کسب کند و سکون خاصی برای بازگشت طرفین به میز مذاکرات وجود دارد و البته اراده‌ای هم در این رابطه از سوی برخی که منافعشان با منافع کاسبان تحریم‌ها گره خورده، وجود ندارد. این در حالی است که اگر برجام در زمان مناسبش یعنی اسفند ۹۹ امضا می‌شد، تبعات منفی تحریم‌ها دو سال پیش تمام شده بود، ارزش پول ملی در سراشیبی تند دو سال گذشته نمی‌افتاد و سفره‌های مردم از حداقل‌های معاش محروم نمی‌شد. اشتباهات راهبردی جناح اصولگرا، تحت تاثیر تندروها و کاسبان تحریم دل‌خوش به زمستان سخت اروپا ماند و در پس مدیریت بحران‌زده دو سال اخیر اصولگرایان نه اروپا به دنبال ایران آمد نه ایران توانست طرفین را بار دیگر به میز مذاکره بازگرداند؛ توافقی که با تلاش تیم مذاکره‌کننده دولت دوازدهم و حضور ظریف و عراقچی، با در نظر گرفتن بخش مهمی از منافع ملی در جریان رفع تحریم‌ها در دسترس بود، ماه‌هاست رها شده و مردم عادی تاوان تحریم‌های سخت عدم احیای برجام را می‌پردازند که البته برای کاسبان تحریم فرصتی تکرارنشدنی است.
انشقاق راست
«انشقاق قریب‌الوقوع در صفوف اصولگرایی»؛ ترجیع‌بندی است که بلافاصله پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1400 از سوی برخی تحلیلگران سیاسی مطرح شد؛ تحلیلی برآمده از واقعیات و تجربیات سیاسی که هرچند اصولگرایان تلاش می‌کنند آن را انکار کنند، اما رخدادهای پس از انتخابات 1400 و تجمیع کامل قدرت نشان داد که انشقاق، نزدیک‌تر از هر زمان دیگری بیخ گوش طیف‌های مختلف اصولگرا لانه کرده است. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: انشقاقی که سکانس‌های ابتدایی آن قبل از آغاز انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم در جریان ثبت‌نام لیدرهای اصلی اصولگرا آغاز و تا همین امروز در بطن حاشیه‌های #شاسی_بلند_گیت تداوم پیدا کرده است. به گونه‌ای که این روزها گروه‌های مختلف دست راستی که در مجلس، دولت و سایر نهادهای مدیریتی حضور دارند، یکدیگر را نواخته و برای هم خط و نشان می‌کشند. از یک طرف، نواصولگرایان و طرفداران قالیباف حضور دارند که بخش قابل توجهی از فعالیت‌های خود را در مجلس قرار داده‌اند و در نقطه مقابل اعضای جبهه پایداری و گروه‌های سمپات با این جریان مانند جریان طرفدار سعید جلیلی و گروه‌های عدالت‌خواه نشسته‌اند که در کنار هم پایگاه قابل‌توجهی را در مجلس و دولت به خود اختصاص داده‌اند.
مشارکت بالا
شیوا قاسمی‌پور نماینده مردم مریوان در مجلس شورای اسلامی در رابطه با مولفه‌های ایجاد مشارکت بالا در انتخابات آتی کشور بیان کرد: اولین قدمی که برای ایجاد مشارکت بالا می‌توان برداشت این است که باید اعتمادسازی کنیم. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: وی در ادامه با بیان اینکه ما باید یکسری از اقداماتمان را عملیاتی کنیم، تصریح کرد: وقتی حرفی زده شده، موافقت‌های کاری انجام شده و اعتبارات آن در بودجه آمده، عملیاتی کردن آن کارها هم بسیار مهم است. نماینده مردم مریوان در مجلس شورای اسلامی در خصوص نقش احزاب و اینکه در راستای ایجاد مشارکت بیشتر چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند، عنوان کرد: بحث احزاب در شهرستان‌ها جواب نمی‌دهد و در شهرهای بزرگ این مساله نمود دارد، چراکه شهرهای بزرگ شرایط خاص خودشان را دارند. قاسمی‌پور تاکید کرد: آنچه مهم است و برای نظام و انقلاب اهمیت دارد مشارکت صددرصدی است که بر این اساس باید میان مردم اعتماد ایجاد کنیم تا پای صندوق‌های رای بیایند. وی با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم تمام گروه‌ها و احزاب در انتخابات شرکت کنند نباید افراد را گلچین کنیم، گفت: در انتخابات باید از همه طیف‌ها کاندیدا داشته باشیم تا بتوانیم بگوییم مردم هم مشارکت داشته باشند. این عضو هیات‌رئیسه کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در رابطه با سعه‌صدر شورای نگهبان برای تایید صلاحیت افراد اظهار کرد: نماینده مجلس امین نظام و مردم است و باید مورد اعتماد مردم نیز باشد، بنابراین شورای نگهبان باید این اعتماد را در افراد بسنجند و سلیقه‌ای عمل نکنند. همچنین سخنان رهبری باید به عنوان یک نقشه راه برای آنها باشد.
انتخابات آزاد
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمد خاتمی رئیس‌جمهور پیشین کشورمان در دیدار جمعی از فرهنگیان و نمایندگان تشکل‌های صنفی معلمان، روش‌های مدنی آنها برای احقاق حق خود را ستود و از اصناف و اقشار و جریان‌های سیاسی خواست با الگو قرار دادن روش اعتراضی خشونت‌پرهیزمعلمان، به سوی اصلاح ساختار، رویکرد و رفتار حاکمیت حرکت کنند. آن‌گونه که ایلنا گزارش داده: خاتمی، مراد از قدرت در عرصه حیات اجتماعی را داشتن حق حاکمیت بر سرنوشت خود تعبیر کرد و گفت: هر انسانی باید قدرت این را داشته باشد که سرنوشت خود را بسازد؛ هر جامعه‌ای نیازمند قدرت متمرکز است اما این قدرت متمرکز باید ناشی از قدرت منتشر باشد یعنی به نمایندگی از مردم و با رای و رضایت تک‌تک افراد جامعه که صاحب اصلی قدرت هستند، تحقق یابد و در مقابلِ مردم مسوول باشد و مردم، قدرت جابه‌جایی این قدرت را داشته باشند و در فرآیند تحقق قدرت متمرکز دخالت داشته باشند. وی راه تحقق این قدرت در جامعه را وجود نهاد انتخابات آزاد و اتکا بر رای مردم و حضور آزادانه، مختارانه و مدبرانه افراد جامعه دانست و ادامه داد: اگر این امر محقق شود همه احساس قدرت می‌کنند و مسوولیت قدرت متمرکز این است که به بهترین وجه زمینه زندگی، امنیت، آزادی و رشد و تعالی جامعه را فراهم آورد. اتمی با اشاره به تلاش‌های پیشین و شنیده نشدن پیشنهاد خیرخواهان و تقاضاها برای اصلاح بنیادین امور تصریح کرد: باید بتوانیم حاکمیت را وادار کنیم که اصلاحات بشود و برای این کار باید به شیوه‌های خشونت‌پرهیز عمل شود. اگر اصلاحات اساسی صورت گیرد جامعه رو به پیشرفت، ترقی و انسجام داخلی خواهد رفت و بدخواهان، تجزیه‌طلبان و دشمنان ناکام خواهند ماند. وی با اشاره به مطالبات جامعه و جوانانی که حاکمیت زبان آنها را درک نمی‌کند گفت: درصد بزرگی از جوانان که انقلاب را ندیده‌اند، ناراضی هستند. من پیش از این گفته‌ام براندازی نه ممکن است نه مطلوب اما آنچه در حال حاضر جاری است، خودبراندازی است و ما می‌گوییم خودبراندازی نکنید، اصلاح کنید تا جامعه راضی باشد و زمینه پیشرفت در همه زمینه‌ها فراهم شود و تجزیه‌طلبان و قدرت‌های مخالف را ناکام کنید. خاتمی افزود: اگر جامعه احساس مشارکت در امور داشته باشد، برخی مشکلات را هم تحمل می‌کند اما اگر مشارکت نداشته باشد، نارضایتی تبدیل به نفرت می‌شود و نفرت، خشم می‌آورد و بحران‌هایی پدید می‌آید که حل آنها آسان نیست.
لایحه نحوه برگزاری تجمعات و راهپیمایی‌ها
اصل بیست‌وهفتم قانون اساسی به مساله اجتماعات و راهپیمایی‌ها پرداخته است؛ اجرای این اصل و تضمین آزادی برگزاری اجتماعات و راهپیمایی‌ها یکی از مسائل مهم و اساسی نظام جمهوری اسلامی بوده است. مشکلاتی که در مقام اجرا پدید آمده است، تحقق کامل این اصل قانون اساسی را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده و بررسی این مشکلات و موانع می‌تواند در مسیر یافتن راه‌حلی رو به جلو موثر واقع شود. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده: شاید مهم‌ترین نقطه قوت لایحه «نحوه برگزاری اجتماعات و راهپیمایی‌ها» که از سوی دولت سیزدهم ارائه شده است، به رسمیت شناختن این تفاوت‌ها و تکثر موضوع است و برای هریک از این تجمعات نظام خاصی طراحی شده است. گذر نظام حقوقی ایران از راه‌حل‌های یک‌خطی ساده‌انگارانه نسبت به این موضوع و طراحی یک لایحه تفصیلی با ۴۶ ماده و بررسی ابعاد مختلف موضوع نقطه امیدی است که می‌توان به آن اتکا کرد. دولت سیزدهم با ارائه این لایحه نشان داده است که می‌شود میان نظرات دو رویکرد امنیتی و آزادی‌طلبانه جمع حاصل کرد. ارائه یک نسخه اجماع‌ساز برای حل این مساله، انتظاری است که تا حد زیادی در لایحه دولت سیزدهم برآورده شده است.
ایران مشاور بایدن را به منطقه کشاند
جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی با سرعت مسیر عادی‌سازی رابطه دوجانبه را پیش برده و شمارش معکوس برای آغاز کار رسمی و تمام‌وقت سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های دو کشور آغاز شده است. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: 12 سال پس از آغاز جنگ در سوریه، جهان عرب آماده بازگشت بشار اسد، رئیس‌جمهور این کشور به اتحادیه عرب و عادی‌سازی رابطه دیپلماتیک با دمشق می‌شود. این بازگشت محور نشست اتحادیه عرب خواهد بود. بر همین اساس رفت‌وآمدهای دیپلماتیک میان دمشق و پایتخت‌های کشورهای عربی منطقه به شکل بی‌سابقه‌ای در جریان است. متحدان سنتی ایالات‌متحده که تا همین چند سال پیش بدون اطلاع واشنگتن مهره‌ای را حتی در مناسبات داخلی هم جابه‌جا نمی‌کردند اکنون چین را واسطه آشتی خود با تهران کرده یا برای خوشامد روسیه در حال جنگ تمام‌عیار با غرب به مطالبه اروپا و آمریکا در بازار انرژی نه می‌گویند. در این کشورها، اکنون متوازن‌سازی رابطه با غرب و شرق جایگزین اتحاد بی‌قیدوشرط با آمریکا شده است. اقدام‌های تند بنیامین نتانیاهو در حوزه سیاست داخلی و خارجی در مواجهه با فلسطینی‌ها عملاً هم از سرعت روند عادی‌سازی مدنظر میان اسرائیل و کشورهای عربی کاسته و هم دست دولت جو بایدن در حمایت بی‌قیدوشرط از ائتلاف نتانیاهو را بسته است. مجموع این شرایط کافی است تا جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در حساس‌ترین و پرخبرترین روزهای غرب آسیا راهی منطقه شود. سالیوان در آستانه سفر به عربستان سعودی در «موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» سخنرانی مفصلی داشت که در آن به نگاه واشنگتن به آشتی ایران و عربستان سعودی، آخرین وضعیت مذاکرات برای احیای برجام با ایران، شرایط پیش‌آمده برای عادی‌سازی رابطه اسرائیل با کشورهای عربی و اما و اگرهای پیش‌آمده در رابطه تل‌آویو و واشنگتن اشاره کرد.
♦♦♦
ایسنا: حسین امیرعبداللهیان بازگشت روابط طبیعی میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی را ظرفیت بزرگی دانست که در اختیار دو کشور، منطقه و جهان اسلام است.
ایلنا: جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پیامی توئیتری از گفت‌وگوی تلفنی با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران خبر داد. وی در این پیام نوشت که با امیرعبداللهیان از جمله درباره همکاری ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که اخیراً شتاب بیشتری گرفته است، صحبت کردیم و تاکید کردم که ایران باید به این روند ادامه دهد.
ایسنا: سعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نامه‌ای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل در مورد اظهارات تهدیدآمیز جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، هشدار داد.
ایلنا: محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور روابط ایران و عمان را تاریخی و صمیمانه توصیف کرد و گفت: تهران برای ایجاد تحول در مناسبات تجاری خود با مسقط و ارتقای سطح همکاری‌های اقتصادی فی‌مابین آمادگی کامل دارد.
ایرنا: چهار دیپلمات وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در تهران و تبریز، به عنوان عنصر نامطلوب شناخته و اخراج شدند. این اقدام وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به باکو در اخراج دیپلمات‌های ایرانی انجام شده است.
ایلنا: سید صولت مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید کرد: با ارتباطات و تعامل میان جمهوری اسلامی ایران و بورکینافاسو، همکاری‌های اقتصادی با کشورهای آفریقایی توسعه می‌یابد.
ایسنا: غلامرضا نوری رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و ازبکستان با اشاره به سفر اخیر رئیس مجلس ازبکستان به ایران گفت: قرار شد سطح همکاری‌های پارلمانی دو کشور به‌خصوص در موضوع انتقال تجارب قانونگذاری در ایران افزایش پیدا کند.
ایلنا: علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه گفت: در حالی که تدابیر جبرانی مشروع ایران در حوزه هسته‌ای ادامه دارد، از سرگیری اجرای کامل توافق که عنصر اساسی آن رفع موثر و پایدار تحریم‌ها باید باشد، درصورتی‌که طرف ناقض (و اتحادیه اروپا / تروئیکا) اراده سیاسی معتبری برای نهایی‌سازی مذاکرات نشان دهند، ممکن خواهد شد.
♦♦♦
مسقط؛ میانجی یا پیغام‌رسان؟
شرق نوشت: اخبار تاییدنشده‌ای از احتمال سفر هیثم بن طارق آل‌سعید، پادشاه عمان به ایران منتشر شد. در صورتی که شاهد حضور هیثم بن طارق آل‌سعید در تهران باشیم، چه معنایی خواهد داشت؟ آیا باید سفر اخیر حسین امیرعبداللهیان به مسقط و رفت‌وآمدهای مقامات و حضور احتمالی پادشاه این کشور را خوش‌یمن تلقی کنیم و آن را بستر و فضایی جدید در جهت احیای برجام بدانیم؟ این سفر به موازات حضور جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در خاورمیانه چه معنایی می‌دهد؟ اساساً حضور هیثم بن طارق آل‌سعید چقدر می‌تواند راهگشا باشد؟
آشتی تهران و قاهره
اعتماد نوشت: همزمان با تحولات اخیر در روابط ایران و عربستان، به نظر می‌رسد که عادی‌سازی روابط میان تهران و قاهره هم با سرعت بیشتری نسبت به گذشته در حال پیگیری است. تهران و قاهره از سال ۱۳۵۸ و پس از توافق دولت انور سادات در مصر با اسرائیل روابط دیپلماتیک خود را کاملاً قطع کرده‌اند. پیش از انقلاب اسلامی هم بین سال‌های ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۹، روابط دیپلماتیک دو کشور به دستور جمال عبدالناصر، رئیس‌جمهور وقت مصر برای یک دهه قطع شده بود. انور سادات، جانشین جمال عبدالناصر، روابط نزدیکی با محمدرضا پهلوی، شاه ایران برقرار کرد و از سال ۱۳۴۹ تا زمان انقلاب اسلامی، دو کشور روابط نزدیکی با یکدیگر داشتند.
جریان خالص‌سازی
هم‌میهن نوشت: صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه، چرایی کاربرد جریان خالص‌سازی در اطلاعیه لاریجانی را نوعی طرح ایراد نسبت به سیاست‌های گذشته ساختار سیاسی توصیف کرده است. او در این‌باره گفت: این اصطلاحات و لغات را بعضاً شخصیت‌های سیاسی به کار می‌برند برای اینکه با مخالفت حاکمیت روبه‌رو نشوند. در واقع این اصطلاحات مانند جریان خالص‌سازی که از سوی علی لاریجانی مطرح شده، راهی است برای جلوگیری از مخالفت و واکنش شدید حاکمیت.
تصفیه‌حساب
سازندگی نوشت: شش سال پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۶ اسحاق جهانگیری با شکایت محمدباقر قالیباف به دادگاه می‌رود. جهانگیری به‌منظور شفاف‌سازی مسائل دوران مدیریت قالیباف از این شکایت استقبال کرد. ماجرایی که امروز می‌بینیم این است که محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس از اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی به دادگاه شکایت کرده است. شکایت قالیباف از جهانگیری مربوط به مناظره‌های دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۹۶ است و برخی رسانه‌ها هم مدعی شده‌اند که دستگاه قضایی همین هفته به این شکایت رسیدگی خواهد کرد.