مشمولان عفو
پیام بایدن چه بود و چه افقی درانتظار مذاکرات وین است؟
رئیس‌جمهور آمریکا در سفر عراق برای ایران پیامی داشت؛ اما ظاهراً به جای اینکه پیام را از واسطه میزبان عراقی‌اش بفرستد، ایده بهتری پیدا کرده بود. جو بایدن در دیدار با مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق، کاغذنوشته‌ای کوتاه در دستش داشت که در نگاه اول به نظر می‌رسید به طور اتفاقی رو به خبرنگاران قرار گرفته است، اما متن واضح و کوتاهی که روی کاغذ نوشته شده بود و مدت‌زمانی که روی کاغذ به سمت عکاس‌ها بود نشان می‌دهد به احتمال قریب به یقین، این کاغذ نه یادداشت بایدن برای خودش بلکه نوشته‌ای خطاب به ایران بوده و تعمداً در مقابل لنز دوربین‌ها قرار گرفته است. پیام این کاغذ را می‌توان همزمان هشدار و پیشنهادی دانست درباره تنش‌هایی که در عراق بین نیروهای نزدیک به ایران و آمریکایی‌ها اتفاق افتاده است. نوشته روی کاغذ از یک طرف درباره آمادگی ایالات متحده برای واکنش نشان‌دادن به حملات علیه مواضع ایالات متحده در عراق صحبت می‌کند و از طرف دیگر درباره گزینه توقف درگیری‌ها با تصمیم ایران می‌گوید. آنگونه که شرق گزارش داده است، این اولین پیام غیررسمی دولت بایدن به تهران نیست. چندی پیش مقامی آگاه بدون ذکر نام به خبرگزاری رویترز گفته بود ایالات متحده در حال بررسی امکانات مسدودکردن راه انتقال نفت ایران به چین در جهت تشدید تحریم‌هاست و تعلل ایران در مذاکرات و تردیدها در تمایل دولت آینده به احیای برجام باعث شده است واشنگتن برای شکست گفت‌وگوهای وین آماده شود. این خبر مشخصاً حاوی پیامی غیرمستقیم برای سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور آینده ایران بود: ناکامی مذاکرات احیای برجام به معنای ادامه و تشدید تحریم‌ها خواهد بود.
نوشته‌های مقابل دوربین، پیش‌تر هم در ماجراهای ایران و آمریکا خبرساز شده‌اند. اردیبهشت ۹۸، یک سال پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جمهوریخواه وقت ایالات متحده، از توافق هسته‌ای با ایران، صفحه تلفن همراه سناتور دایان فاینستین به صورت «اتفاقی» روشن شد و در دیدرس خبرنگاران قرار گرفت، در حالی‌که صفحه مربوط به محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در دفترچه تلفن گوشی او باز بود. این خبر در رسانه‌ها منتشر و بررسی شد و چند هفته بعد ایران تایید کرد که ظریف با فاینستین دیدار کرده است.
چه کسانی مشمول عفو اژه‌ای می‌شوند؟
هنوز یک ماه از ریاستش بر دستگاه قضا نگذشته اما حضورش در دستگاه قضا مربوط به امروز و دیروز نیست. غلامحسین محسنی‌اژه‌ای سال‌هاست که به عنوان یک قاضی سرشناس شناخته می‌شود اما اگر این سابقه طولانی قضایی را هم در نظر نگرفته و کنار بگذاریم، دست‌کم از شهریورماه 88 تاکنون همواره از جمله مسوولان ارشد قضایی کشور بوده است. زمانی که پس از چند سال حضور در دولت احمدی‌نژاد در قامت وزیر اطلاعات، بار دیگر به قوه قضائیه بازگشت تا به عنوان دادستان کل کشور فعالیت کند، به خصوص آنکه درست چهار سال بعد، در شهریورماه 93 به عنوان معاون اول قوه قضائیه منصوب شد تا هشت سال باقی‌مانده از این بازه زمانی 12ساله را چه در دوران ریاست آملی‌لاریجانی و چه پس از آن، با انتصاب ابراهیم رئیسی، دومین فرد قوه قضائیه کشور باشد. محسنی‌اژه‌ای اما درست 25 روز پیش به عنوان ریاست قوه قضائیه منصوب شد تا عملاً به نفر نخست دستگاه قضا تبدیل شود و اگرچه در این کمتر از یک ماه، شاهد اقداماتی مثبت از او بودیم، روز گذشته دست به اقدامی دیگر زد و دستوری تازه صادر کرد که اگر با همین جدیت و صراحتی که در خبرها مطرح شد، اجرایی شود، اتفاق کمی نیست. رئیس دستگاه قضا در روزهای گذشته و در برنامه ملاقات مردمی، در شرایطی که میزبان تعدادی از خانواده‌های محکومان ناآرامی‌های آبان ۹۸ بود، از دادستان تهران خواست تا با بررسی فوری پرونده این نوع محکومان، زمینه آزادی و بخشودگی افراد واجد شرایط را فراهم کند. آن‌طور که در گزارش خبرگزاری میزان، خبرگزاری رسمی قوه قضائیه آمده، غلامحسین محسنی‌اژه‌ای در محل کار خود با تعدادی از مردم و همچنین خانواده‌های محکومان ناآرامی‌های آبان ۹۸ دیدار و گفت‌وگو کرد و در پایان این دیدارها، به غلامحسین اسماعیلی رئیس حوزه ریاست و القاصی‌مهر دادستان تهران ماموریت داد پرونده افرادی را که در جریان ناآرامی‌های آبان ۹۸ دستگیر شده‌اند، مورد بررسی مجدد قرار دهد تا افرادی که شرایط قانونی آزادی مشروط یا عفو و بخشودگی دارند، مشمول عفو، بخشودگی یا آزادی شوند. محسنی‌اژه‌ای گفته است: «تعدادی از خانواده‌هایی که امروز در این دیدار مردمی با آنها ملاقات کردیم و کسانی که پرونده آنها مشابه پرونده فرزندان آنهاست، شرایط برخورداری از عفو و بخشودگی را دارند.»
رایزنی‌های ایرانی در روسیه
کاظم جلالی، سفیر کشورمان هفته گذشته به فدراسیون روسیه سفر کرد. وی در این سفر با ونکاتش وارما سفیر هند در روسیه ملاقات کرد. جلالی، سفیر کشورمان در این دیدار به زمینه‌های همکاری ایران و هند به صورت دوجانبه و همچنین همکاری‌های سه‌جانبه ایران، روسیه و هند پرداخت. کریدور شمال- جنوب و همکاری‌های منطقه‌ای ایران و هند و موضوع افغانستان از دیگر محورهای این ملاقات بود. در این ملاقات برخی از مسائل بین‌المللی و موضوعات اقتصادی و مشکلات مقابله با کرونا مورد بحث و تبادل نظر طرفین قرار گرفت.آنگونه که ایسنا گزارش داده است، همچنین سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو به منظور بحث و گفت‌وگو در خصوص دورنمای همکاری‌های ایران و سازمان همکاری شانگهای با بختیار حکیم‌اف، نماینده رئیس‌جمهور روسیه در امور این سازمان، دیدار کرد. در این دیدار طرفین در مورد همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو ناظر و فعال سازمان شانگهای با اعضای این سازمان گفت‌وگو و تبادل نظر کردند. طرفین در این دیدار بر وجود زمینه‌های مختلف برای حضور فعال‌تر ایران در سازمان شانگهای تاکید و طرف روس به موضع روسیه در مورد حمایت از عضویت کامل ایران در این سازمان اشاره کرد. در این ملاقات دورنمای همکاری‌های دو کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در ادامه این سفر جلالی، با سرگئی گلازیف وزیر امور همگرایی و اقتصاد کلان کمیسیون اقتصادی اوراسیا با اشاره به عزم جدی مقامات ایرانی جهت توسعه همکاری‌ها با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، اظهار امیدواری کرد که اقدامات اجرایی عضویت کامل ایران هرچه سریع‌تر نهایی شود. وزیر امور همگرایی و اقتصاد کلان کمیسیون اقتصادی اوراسیا نیز در این دیدار با اشاره به مراحل عضویت ناظر کشورها در اتحادیه اقتصادی اوراسیا از عضویت کشورمان استقبال و آمادگی کشورش برای هرگونه همکاری را اعلام داشت. گلازیف با اشاره به راهبرد دولت روسیه برای دلار‌زدایی در تعاملات تجاری با سایر کشورها تاکید داشت با همکاری جمعی به استفاده از سایر ارزهای ملی روی آوریم. در این ملاقات برگزاری مراسم تحلیف انتخابات ریاست جمهوری در کشورمان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
بهارستان در جست‌وجوی تحدید
طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی یا دقیق‌تر بگوییم طرح محدودسازی و مسدودسازی اینترنت همچنان در دستور کار مجلس قرار دارد.بهارستان‌نشینان البته می‌دانند با گرفتن اینترنت از مردم از یک‌سو با چه واکنش‌هایی از طرف مردم مواجه خواهند شد و از سوی دیگر همان‌گونه که در نامه وزیر ارتباطات به رئیس مجلس قید شده، معضلی جدید در اعتمادسازی به نظام حکمرانی فضای مجازی کشور ایجاد خواهد شد. آنگونه که شرق گزارش داده است، این نمایندگان مدعی انقلابی‌گری در مجلس هستند که باید تصمیم بگیرند می‌خواهند کنار مردم باشند یا برای ایجاد رانتی پرسود برای عده‌ای خاص با نادیده‌گرفتن حق شهروندان و امنیت آنها در فضای مجازی رای به این طرح دهند.در نامه‌ای که محمدجواد آذری‌جهرمی به رئیس مجلس نوشته است، به اهداف طرح «قانون حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» اشاره شده که برای حل مشکلاتی مانند نابسامانی فضای مجازی با وجود مطالبه صریح مقام معظم رهبری، عدم صیانت از حیثیت شهروندان و فقدان حمایت لازم از حقوق و آزادی‌های مشروع فعالان فضای مجازی، فقدان پشتوانه قانونی مصوبات شورای عالی فضای مجازی به منظور مواجهه قضایی با هرگونه قصور یا تقصیر در ایفای مسوولیت‌های مدیران دستگاه‌های اجرایی، ارائه‌دهندگان خدمات کاربران، نبود حمایت‌های اجرایی از محتوا و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی و لزوم التزام‌بخشی، ساماندهی و شفاف‌سازی این فضا و... در نظر گرفته شده است. محمدجواد آذری‌جهرمی در نامه خود به رئیس مجلس تاکید کرده در خصوص همه این مشکلات بین کارشناسان و ذی‌نفعان دغدغه‌مندی وجود دارد؛ اما به باور وزیر ارتباطات طرح پیشنهادی مجلس به نحوی است که خود معضلی جدید در اعتمادسازی به نظام حکمرانی فضای مجازی کشور را به دنبال خواهد داشت و در مواردی می‌تواند معضلات اجتماعی، مدیریتی و حقوقی جدیدی ایجاد کند. به باور وزیر ارتباطات، از دید کلان این طرح شاهد پراکندگی احکام قانونی و عدم پشتیبانی مفهومی و منطقی مواد از یکدیگر به دلیل نگاه مصداقی، موردی و مساله‌محور است.او تاکید کرده در این طرح تعیین تکلیف قانونی روشن و مشخصی درباره تسهیم و تقسیم مسوولیت‌های قانونی میان خدمات پایه کاربردی، سایر خدمات و کاربران فضای مجازی نشده و به ایجاد دولت موازی به واسطه اعطای اختیارات تنظیم‌گری به نهادی خارج از دولت منجر شده است. جهرمی در نامه خود به رئیس مجلس یادآور شده است که این طرح ضمن ایجاد بار مالی برای دولت (مغایرت با اصل ۷۵ قانون اساسی) و همچنین انتزاع برخی وظایف قوه مجریه و دستگاه‌های اجرایی ذیل آن از این قوه (مغایرت با اصل ۶۰ قانون اساسی) تنها خروجی آن تحدید فضای مجازی است.
مرزکشی اردوغان
دولت ترکیه درحال ساخت یک دیوار مرزی بتنی به طول ۶۳ کیلومتر در استان شرقی وان و در امتداد مرزهای مشترک با ایران است تا با ورود مهاجران غیرقانونی به این کشور مقابله کند.آنگونه که ایرنا گزارش داده است تاکنون سه کیلومتر از مرزهای مشترک ترکیه و ایران با بلوک‌های بتنی که ارتفاع آنها به سه متر می‌رسد، مسدود شده است. بر این اساس، عملیات ساخت دیوار مرزی ترکیه پس از افزایش مهاجرت شهروندان افغانستان در پی تشدید حملات گروه طالبان به مناطق مختلف این کشور، با سرعت بیشتری دنبال می‌شود.ترکیه می‌خواهد با ساخت مجموعه‌ای از دیوارها، گودال‌ها و برج‌های دیده‌بانی در استان وان و در امتداد مرزهای مشترک با ایران، ورود غیرقانونی مهاجران به خاک خود را کاملاً مهار کند. به گفته مقام‌های ترکیه‌ای، تاکنون ۷۶ برج دیده‌بانی در مناطق مرزی استان وان ساخته شده است. مقام‌های ترک همچنین ۱۱۰ کیلومتر گودال در مناطق مرزی این استان حفر کرده‌اند.به گفته مقام‌های دولت آنکارا، استان وان یکی از مقاصد مهاجران افغانستان است و در هفته‌های اخیر با تشدید درگیری‌ها در افغانستان، مهاجران بیشتری به صورت غیرقانونی وارد این کشور شده‌اند.در هفته جاری ترکیه از بازداشت ۱۳۰ مهاجر غیرقانونی که اکثر آنها شهروندان افغانستان بودند خبر داد. بر اساس اخبار رسانه‌های ترکیه، طی چند هفته گذشته روزانه حداقل ۵۰۰ افغان به ترکیه مهاجرت می‌کنند. بیشتر آنها در حال فرار از خشونت و نبردهایی هستند که در پی عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی در اوایل ژوئیه رخ داده است.
♦♦♦
ایرنا: معین‌الدین سعیدی، نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: مجلس برای آب خوزستان، کرونای سیستان و بلوچستان و مشکل واکسیناسیون جلسه غیرعلنی نداشت اما برای طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی و بررسی آن طبق اصل ۸۵ جلسه غیرعلنی برگزار کرد آن هم در حالی که ایرادات اساسی به آن وارد است. از محضر ملت بزرگ ایران عذرخواهی می‌کنم، امروز روز خوبی برای مجلس نبود.
ایسنا: محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: امروزه تراز جنگ‌ها تغییر کرده و شاهد رویه‌های جدید جنگ یعنی عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی که هزینه کمتر اما اثرگذاری بیشتر برای دشمن دارد، هستیم.
مهر: حسین سلامی، فرمانده کل سپاه گفت: واکسن نورا یکی از مهم‌ترین پدیده‌ها و دستاوردهای ماست و مرحله آزمون انسانی و بالینی آن با موفقیت پشت سر گذاشته شد.
ایلنا: زهره الهیان، نماینده مردم تهران در خصوص رسیدگی قضایی فوری به منظور شناسایی و محاکمه عاملین اصلی و فرعی مشکلات استان خوزستان تاکید کرد.
تسنیم: در جریان نشست شورای نگهبان، انتخابات هیات رئیسه این شورا نیز برگزار و هادی طحان نظیف از اعضای حقوق‌دان شورای نگهبان به عنوان سخنگوی جدید این شورا جایگزین عباسعلی کدخدایی شد.
ایرنا: ارزیابی دلایل شکست در انتخابات و بازنگری در سیاست‌ها با تشکیل اتاق فکری از سوی اصلاح‌طلبان آغاز شده است. اینکه چنین پروسه‌ای کارزار جدید برای انتخابات آینده است یا آخرین تلاش‌ها برای بازگشت به گفتمان اصیل اصلاحات؛ نیازمند گذشت زمان و مشخص شدن تصمیمات و اقدامات اصلاح‌طلبان است.
ایسنا: محمد مصدق‌کهنمویی، معاون اول قوه قضائیه گفت: دادسرای انتظامی قضات و حفاظت اطلاعات قوی و قدرتمندانه در حال حرکت هستند و رویکرد آنها رویکرد تذکری است و بحث مچ‌گیری مطرح نیست.
مهر: علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه یون‌درمانی پیشرفته‌ترین روش درمان سرطان در دنیاست، گفت: اولین کشور در غرب آسیا هستیم که با هزینه و تخصص بالا توانسته‌ایم به این موفقیت برسیم.
فارس: دولت سیزدهم پس از ناکامی‌ها و ناامیدی‌های دولت‌های پیشین بحق کار سخت و دشواری را در پیش دارد و البته اگر نتواند با تحقق وعده‌هایی که داده است، امید را به توده مردم به ویژه محرومان و قشرهای ضعیف جامعه برگرداند قطعاً خسارت‌های عارضه قابل جبران نخواهد بود.
تسنیم: علی فدوی، جانشین فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با بیان اینکه دشمنان جرات اجرای هیچ نقشه نظامی علیه ایران عزیز را ندارند، گفت: نیروهای مسلح ایران اسلامی امروز بسیار قوی‌تر شده‌اند.
♦♦♦
اشتباه تا کجا؟
آفتاب نوشت: در جریان همه‌گیری کرونا در ایران تصمیم‌های اشتباه مدیریتی به وفور دیده می‌شود. در ابتدا به دلیل ناشناخته بودن رفتار این ویروس تا حدودی اشتباهات قابل‌قبول بود و در کشورهای دیگر این وضعیت وجود داشت. اما بعد از گذشت حدود دو سال از ورود این بیماری همچنان مردم تاوان اشتباه مسوولان را می‌دهند. از نبستن مزرها گرفته تا اجرا نشدن قوانین وضع‌شده در زمینه مقابله با بیماری. آخرین تصمیم هم تصمیم تعطیلی شش‌روزه تهران بود. با گذر از تعطیلات کرونایی، آمار فوتی‌ها و مبتلایان به شدت بالا رفته است و تخت‌های بیمارستان‌ها پر از بیمارانی است که در حال جنگیدن با مرگ هستند و ویروس دلتا با سرعت انتقال و انتشار بالا در بیشتر نقاط کشور در حال چرخش است.
منافع ملی به قربانگاه می‌رود؟
شرق نوشت: جلسات وین حالا دست‌کم به‌طور موقت متوقف شده تا کار به دولت آینده موکول شود و حداقل چند ماه در کار رفع تحریم‌ها تعلیق ایجاد شود. هدف اصلی شاید مخالفت نهایی و برهم‌زدن کامل برجام از سوی تهران باشد و شاید تنها امضای توافق با رویکردی که تیم رونالد ریگان به آزادی دیپلمات‌ها در ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در تهران داشتند؛ اما برنامه هرچه هست، باعث شد مهم‌ترین پرونده دستگاه دیپلماسی دولت روحانی، نیمه‌تمام به دولت آینده تحویل داده شود. شاید که آخرین انتقام از وزیر خارجه گرفته شود؛ اگرچه این انتقام به قیمت چند ماه تحریم بیشتر باشد. این البته روایت خوش‌بینانه کسانی است که امیدوارند اصولگرایان حداکثر مخالف کسب اعتبار تیم روحانی هستند و امیدوارند منافع ملی فدا نشود.
واکسیناسیون ایرانیان سامان می‌گیرد
ایران نوشت: سخنگوی دولت، تحریم‌های غیرانسانی را علت اصلی تامین نشدن به‌موقع واکسن‌های خارجی دانست و تاکید کرد ایران جزو نخستین کشورهایی بود که برای تامین و خرید واکسن، از هر طریق و از هر کشوری اقدام کرد، اما تحریم‌ها مانع انجام تبادلات مالی لازم در این زمینه شد. علی ربیعی با اشاره به اینکه سرانجام تحریم‌گران اجازه خرید واکسن از منابع ارزی ما در خارج را صادر کردند، از ورود محموله‌های واکسن آسترازنکا از ژاپن و سینوفارم از چین، مجموعاً به میزان 12 میلیون دوز خبر داد و اعلام کرد به نظر می‌رسد ریل‌گذاری برای برنامه واکسیناسیون عمومی انجام شده و با منظم شدن واردات و تولید داخلی، واکسیناسیون شهروندان در مدار خود بر اساس برنامه واکسیناسیون انجام خواهد شد
ریاض و تهران رو به صلح
همشهری نوشت: تهران و ریاض در پنج ماه اخیر تلاش‌هایی را برای ازسرگیری روابط انجام داده‌اند و نمایندگان دو کشور از ابتدای سال جاری چندبار به میزبانی بغداد بر سر مباحث دو کشور به گفت‌وگو نشسته‌اند؛ نخستین‌بار فروردین سال جاری بود که فایننشال‌تایمز از گفت‌وگوهای مستقیم میان مقامات ایران و عربستان خبر داد. پس از آن رسانه‌های دیگری هم به این موضوع پرداختند و به نقل از مقام‌های آگاه گمانه‌زنی‌هایی در این باره مطرح کردند. طبق گزارش‌ها دو هیات امنیتی از دو کشور در این مذاکرات حضور داشتند که ریاست هیات ایرانی را نماینده دبیر شورای عالی امنیت ملی عهده‌دار بوده و ریاست هیات سعودی با رئیس اداره اطلاعات این کشور بوده است. روزنامه الاخبار چاپ بیروت به نقل از منابع آگاه این مذاکرات را مثبت ارزیابی کرد.