نفت خصوصی

در مراسم بزرگداشت روز صنعت و معدن که به رسم سنت هر ساله در دهم تیرماه، در سالن اجلاس سران برگزار شد، معاون اول رئیس‌جمهور نیز حضور یافت و طی سخنانی از عرضه نفت خام در بورس و فروش آن به بخش خصوصی سخن گفت. اسحاق جهانگیری در بخشی از سخنان خود به مساله تحریم‌های آمریکا اشاره داشت و نخستین هدف ایالات‌متحده را ممانعت از فروش نفت خواند که به‌زعم جهانگیری، ایران نفت را به کشورهای دوست متعدد خود خواهد فروخت.

نکته مهم سخنان جهانگیری در این بخش مربوط به فروش نفت خام به بخش خصوصی بود. معاون اول اعلام کرد که به زودی نفت خام ایران در بورس داخلی عرضه می‌شود و بخش خصوصی می‌تواند به صورت شفاف نفت بخرد و صادر کند. او تلاش و برنامه کشور را به‌گونه‌ای دانست که شعار و ادعای آمریکایی‌ها برای کاهش فروش نفت ایران با شکست مواجه شود و دخیل کردن بخش خصوصی در صادرات نفت را نیز در راستای همین تصمیم عنوان کرد.

با این حال هنوز از مکانیسم پیشنهاد معاون اول رئیس‌جمهور جزئیاتی منتشر نشده و کسی نمی‌داند فروش نفت به بخش خصوصی چگونه خواهد بود و در واقع کدام بخش خصوصی، از دید دولت و بورس انرژی، اهلیت خریداری نفت خام را دارد. آیا باز هم مانند قبل بابک زنجانی‌ها و شرکت‌های وابسته به نهادهای عمومی وارد حوزه خرید نفت و البته نپرداختن پول آن به وزارت نفت خواهند شد یا راه برای شرکت‌های بخش خصوصی واقعی نیز باز است.

پیشنهاد معاون اول در بخش خصوصی عموماً با اقبال مواجه شده است اما عده‌ای از فعالان بخش خصوصی نیز این مساله را مهم دانسته‌اند که آیا اصولاً بخش خصوصی، توان صادرات نفت را دارد؟ و با توجه به تحریم‌های ایالات‌متحده، می‌توان پول ناشی از فروش نفت را بازگرداند؟

هنوز مدیرعامل بورس انرژی هم از مکانیسم و جزئیات این فروش بی‌خبر است. با این حال بخش خصوصی امیدوار است اگر فروش نفت خام در بورس قرار است به واقعیت تبدیل شود، پروژه‌ای کپی‌برداری‌شده از واگذاری‌ها و فروش‌های تجربه‌شده گذشته نباشد که به قولی هنوز جایشان درد می‌کند.