جوان‌ترین نوبلیست اقتصاد

نیلوفر نیاورانی: دومین زنی است که در تاریخ پنجاه‌ودوساله نوبل اقتصاد گرفته و البته جوان‌ترین. استر دوفلو در پاریس به دنیا آمد و در خانواده‌ای تحصیل‌کرده و دانشگاهی. مادرش پزشک متخصص اطفال بود و پدرش استاد ریاضیات. در فرانسه تاریخ و اقتصاد خواند و بعد به دانشگاه ماساچوست (MIT) رفت و دکترای اقتصاد گرفت و همان‌جا شروع به کار کرد و با همکار محققش، آبهیجیت بنرجی، اقتصاددان هندی‌تبار، ازدواج کرد؛ زوجی که با هم، و البته با شراکت مایکل کریمر، نوبل اقتصاد سال 2019 را از آن خود کردند، به واسطه مطالعات ارزشمند و کاربردی‌شان در حوزه فقرزدایی و توسعه.

دوفلو در 47‌سالگی نوبل اقتصاد گرفت. پیش از او کنث اَرو که در 51‌سالگی نوبل برده بود جوان‌ترین بود. نوبل اقتصاد جایزه‌ای است که در تسلط بی‌چون‌وچرای اقتصاددانان مرد بود و البته غالباً پا به سن گذاشته‌ها. بیشتر نوبل‌برده‌ها 60‌سالگی را پشت سرگذاشته بودند و حتی در بین تمام برندگان نوبل در رشته‌های مختلف، مسن‌ترین برندگان اقتصاددان بوده‌اند: لئونید هوویچ 90‌ساله و لوید شپلی 89‌ساله. دوفلو از این جهت که هم جوان‌ترین بود و هم زن، توانست چهره موفقی از پژوهشگران جوان ارائه کند.

با این همه اهمیت استر دوفلو بودن نه به نوبل بردن در جوانی است و نه در زن بودنش. او به همراه بنرجی مطالعات گسترده‌ای در نقاط فقیرنشین مختلف دنیا از آفریقا گرفته تا هند انجام داده و توانسته‌اند به دولت‌ها نشان دهند در شرایط مختلف راهکار بهینه فقرزدایی چیست و چگونه می‌توان به شکل بهتر و موثرتری به فقرا کمک و آنان را از حوزه فقر خارج کرد. دستاوردهای این اقتصاددانان بدون تردید کمک قابل‌توجهی برای سازمان‌های بین‌المللی، خیریه‌ها، موسسات توانمندسازی و نهادهای تامین اجتماعی دولتی است. با توجه به اینکه کرونا تا حدود زیادی دستاوردهای فقرزدایی جهانی را در یک سال گذشته از بین برده، رجوع به آرا و نظریات و تجربه‌های اقتصاددانان حوزه فقر مانند دوفلو و بنرجی اهمیت بیشتری یافته است.