تاریخ انتشار:
مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان معتقد است تولید ریل صرفه اقتصادی دارد
کمتر از قیمت جهانی ریل تولید می‌کنیم
اول نیاز داخلی را تامین می‌کنیم و پس از آن به سمت صادرات حرکت می‌کنیم. یعنی هرچه مازاد بیاید صادر خواهیم کرد. همان‌طور که اشاره کردم ظرفیت کارخانه خریداری‌شده برای تولید ریل بیشتر از نیازی است که سالانه راه‌آهن احتیاج به ریل دارد.
آیا ایران در تولید ریل موفق می‌شود یا اینکه در تولید ریل همان راهی را می‌رویم که پیش از این در تولید هواپیما رفته بودیم؟ سال‌هاست قرار است سازنده هواپیما باشیم اما تاکنون موفقیتی به دست نیاورده‌ایم، اگرچه گفته می‌شود در صنعت هواپیماسازی با ساخت هواپیمای ایران 140 توفیقاتی به دست آورده‌ایم اما در عمل شاهدیم هواپیمای تولیدشده در خطوط هوایی کشور کاربردی ندارد. وقتی محصولی تولید می‌شود اما در بازار داخلی مورد اقبال قرار نمی‌گیرد مشخص است که موفق نبوده‌ایم. اکنون نیز نوبت به ریل رسیده است؛ اخیراً ذوب‌آهن با امضای تفاهمنامه‌ای با راه‌آهن قصد دارد نه‌تنها تولید‌کننده ریل باشد بلکه محصول تولیدی آن در بازار داخلی مورد استفاده قرار گیرد. آیا ذوب‌آهن در این زمینه موفق خواهد شد یا خیر؟ این پرسشی است که با مدیرعامل ذوب‌آهن مطرح کردیم. اردشیر سعد‌محمدی در این گفت‌وگو اعتقاد دارد نه‌تنها ریل برای نیاز داخلی ذوب‌آهن می‌سازد بلکه قصد دارد صادر‌کننده ریل در منطقه باشد. اگرچه در حال حاضر به نظر کارشناسان به‌رغم وجود تحریم‌ها واردات ریل به‌صرفه‌تر از تولید آن است چرا که خطوط ریلی کشور چندان گسترش نیافته است که سالانه
نیاز بالایی برای خرید ریل داشته باشد، با وجود این مدیرعامل ذوب‌آهن اعتقاد دارد به همت متخصصان ذوب‌آهن، ریل مطابق با استانداردهای روز دنیا را به کمتر از قیمت جهانی تولید خواهند کرد که علاوه بر تامین نیاز داخلی می‌توانند به رقابت در بازارهای خارجی بپردازند.
پروژه تولید ملی ریل در حالی کلید خورده است و ذوب‌آهن قرار است اولین تولید‌کننده ریل در کشور باشد که در مقابل کارشناسان فن اعتقاد دارند به علت نبود تکنولوژی ساخت ریل در ایران و گسترده نبودن خطوط ریلی کشور تولید ریل مقرون به صرفه نیست.
یکی از برنامه‌های مهم کشور توسعه خطوط ریلی و افزایش میزان جابه‌جایی مسافر و بار از طریق خط‌آهن است به همین علت دولت برای توسعه شبکه ریلی وارد عمل شده است. ریل یکی از نیازهای مهم در بخش حمل و نقل است. سالانه میزان قابل توجهی ریل وارد کشور می‌شود و ما در این زمینه وابسته به خارج هستیم. در حالی که با توجه به توانایی و پتانسیلی که در داخل کشور وجود دارد می‌توانیم تولید‌کننده ریل باشیم و دیگر نیازی نیست که هزینه کنیم تا ریل وارد کشور شود. یا برای مدتی طولانی پروژه‌های خط‌آهن در انتظار باشند تا این نیاز برطرف شود. از طرف دیگر توجه داشته باشیم در برنامه پنجم توسعه اقتصادی باید سالانه بالغ بر هزار کیلومتر خط راه‌آهن ساخته شود تا بتوانیم اهداف سند چشم‌انداز را محقق کنیم بنابراین ما نیاز به تولید ریل به شکل قابل توجهی داریم. پس این نیاز ایجاب می‌کرد که تولید ریل در داخل کشور انجام شود تا نیازی به واردات نداشته باشیم.
یعنی ذوب‌آهن این توانایی را دارد که بر اساس استانداردهای جهانی ریل با‌کیفیت تولید کند؟
بله، این توانایی در ذوب‌آهن وجود دارد که امکان تولید ریل را بر اساس قطارهای پرسرعت انجام دهد. لذا سعی کردیم به این امر سرعت بدهیم. چرا که دولت برنامه جدی برای توسعه خطوط ریلی دارد اما عمده ریل مورد نیاز راه‌آهن از خارج وارد می‌شود. بنابراین باید دنبال راهکاری می‌بودیم تا هرچه سریع‌تر بتوانیم به نیاز مهم در بخش حمل‌و‌نقل پاسخ دهیم. از سوی دیگر این توانمندی در متخصصان شرکت ذوب‌آهن وجود داشت و این آمادگی را داشتیم تا در زمینه تولید ریل وارد میدان شویم. در این راستا نیز قرارداد تولید ملی ریل مطرح شد و در مرحله اجرا قرار گرفت.
به هر شکل تولید ریل نیز مانند ساخت قطعات هواپیما از پیچیدگی خاص خود برخوردار است و ما به علت نبود دانش فنی تاکنون موفقیتی در این زمینه به دست نیاورده‌ایم. پیش از این تولید ریل در کشور مطرح بوده است اما تاکنون راه به جایی نبرده است؟
یکی از راه‌هایی که می‌تواند در این زمینه به ما کمک کند تا به سرعت بتوانیم نیاز کشور را در زمینه ریل تامین کنیم خرید یک کارخانه استاندارد برای تولید ریل بود. در این راستا تفاهمنامه‌ای با راه‌آهن کشور امضا شد و جزییات و محل اجرای این پروژه نیز کاملاً مشخص شد. با توجه به توافقات انجام‌شده امیدواریم تا پایان آبان‌ماه تمام تجهیزات کارخانه خریداری‌شده به کشور منتقل شود. آنچه مشخص است مجوزهای لازم برای انتقال تجهیزات مربوطه اخذ شده است. مقدمات عملیات اجرایی این اقدام مهم برای کشور صورت گرفته است. معتقدم خرید کارخانه تولید ریل و ورود تجهیزات آن به داخل کشور اقدام مهمی برای کشور است. چرا که اولاً، ارز بابت خرید ریل از کشور خارج می‌شود. دوم اینکه توانایی تولید در کشور به‌عنوان یک تولید جدید ارتقا می‌یابد. سوم اینکه به توسعه صنعتی کشور منجر می‌شود و باعث می‌شود در این زمینه بتوانیم در بازارهای بین‌المللی نیز به رقابت بپردازیم.
خرید کارخانه تولید ریل و ورود تجهیزات آن به داخل کشور اقدام مهمی برای کشور است. چرا که اولاً، ارز بابت خرید ریل از کشور خارج می‌شود. دوم اینکه توانایی تولید در کشور به‌عنوان یک تولید جدید ارتقا می‌یابد. سوم اینکه به توسعه صنعتی کشور منجر می‌شود.
این کارخانه در کدام کشور قرار دارد و ظرفیت آن برای تولید ریل چه میزان است؟
این کارخانه در یکی از کشورهای اروپایی قرار دارد و به‌زودی تجهیزات آن وارد کشور می‌شود. ظرفیت این کارخانه تولید ریل که ذوب‌آهن خریداری کرده معادل 400 هزار تن در سال است و تا 600 هزار تن در سال نیز می‌تواند افزایش یابد.
با این حال برخی فعالان و کارشناسان صنعت حمل و نقل معتقدند واردات ریل به‌صرفه‌تر از تولید است.
این مساله را تایید نمی‌کنم. تولید ریل برای کشور ما صرفه اقتصادی دارد. چرا که قیمت ریل با استانداردهای جهانی بسیار بالاست و با توجه به اینکه ما در شرایط تحریم قرار داریم ریل بسیار مشکل تامین می‌شود. به همین خاطر نیز در سال‌های اخیر برای تامین ریل مورد نیاز کشور از کشورهای اروپایی به سمت کشورهایی چون هند رفته‌ایم. وقتی خودمان بتوانیم ریل تولید کنیم دیگر چه نیازی است از کشورهایی چون هند ریل خریداری کنیم. از طرف دیگر تاکید کردم که راه‌اندازی خط تولید ریل در کشور می‌تواند از خروج مقادیر زیادی ارز ممانعت به عمل آورد. این مساله در این شرایط به نفع اقتصاد کشور است.
پیش از این مجموعه‌هایی چون فولاد مبارکه نیز در تولید ریل بخت خود را آزموده بودند اما موفق نشدند. حتی ذوب‌آهن نیز در گذشته اقداماتی در این زمینه انجام داده بود و ریل U33 را تولید کرده بود اما چندان مورد توجه راه‌آهن قرار نگرفت. با وجود این چرا ذوب‌آهن تصمیم گرفته است به‌طور جدی در زمینه تولید ریل سرمایه‌گذاری کند؟
اگر در ایران قرار است کارخانه‌ای اقدام به تولید ریل کند به جرات می‌گویم تنها ذوب‌آهن این توانایی را دارد. چرا که شمش خاص مورد نیاز برای تولید ریل را تنها ذوب‌آهن در اختیار دارد. این مساله موفقیت بزرگی برای کشور است که شمش 250 در 320 میلی‌متر توسط متخصصان ذوب‌آهن ریخته شد. با تولید این شمش توانایی تولید ریل را به دست آورده‌ایم. برای تولید ریل این سیستم در ادامه خط نورد نصب خواهد شد. لذا با استفاده از محاسبات نرم‌افزاری می‌توانم به جرات بگویم تولید ریل نه‌تنها به نفع ذوب‌آهن و شرکت راه‌آهن است بلکه به نفع صنعت و در مجموع کل اقتصاد کشور است. درست است که ذوب‌آهن در گذشته نیز ریل تولید کرده است اما ریلی که تولید کرده بودیم با توجه به افزایش سرعت خطوط ریلی دیگر در خط راه‌آهن کشور کاربردی ندارد. به همین جهت سعی کرده‌ایم ابتدا کارخانه‌ای را که دانش فنی در تولید ریل دارد خریداری کنیم و بعد با وارد کردن تجهیزات آن مطابق با نیازهای خط راه‌آهن کشور تولید انجام دهیم. حتی با خرید این کارخانه علاوه بر تامین نیاز به ریل راه‌آهن می‌توانیم ریل مورد نیاز خطوط مترو را نیز تامین کنیم. بنابراین نگرانی در این زمینه نداریم چرا که
سرمایه‌گذاری‌ای که برای تولید ریل انجام می‌دهیم به‌صرفه است و از نظر اقتصادی برای ما ارزش دارد.
شما می‌توانید کمتر از قیمت جهانی ریل تولید کنید؟
بله، مطمئن باشید ذوب‌آهن می‌تواند کمتر از قیمت جهانی ریل تولید کند. برای راه‌آهن نیز مهم است که ریل با کیفیت مطابق استانداردهای جهانی را با قیمت ارزان‌تر از یک شرکت داخلی خریداری کند. وقتی یک شرکت داخلی ریل مناسب تولید می‌کند چرا باید خرید خارجی داشته باشد. به همین علت نیز با راه‌آهن تفاهمنامه‌ای امضا کرده‌ایم که خریدار تولیدات ریلی ذوب‌آهن باشند.
پس در زمینه آلیاژ ریل نگرانی وجود ندارد و ذوب این توانایی را دارد که ریل با کیفیت مطابق با استانداردهای جهانی تولید کند؟
یقین داشته باشید، ما استانداردهای روز دنیا را به‌عنوان مبنا در تولید قرار می‌دهیم. قطعاً در تفاهمنامه امضا‌شده رعایت تمام استانداردها لحاظ شده است. ما تمام پارامترها و آزمایش‌های تعیین کیفیت این محصول را از طریق کارخانه‌ای که خریداری کرده‌ایم در نظر خواهیم گرفت. لذا تمام آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهیم پس از آن اقدام به تولید ریل با‌کیفیت و استانداردهای جهانی خواهیم کرد. قبلاً نیز گفته‌ام ابتدا برای تولید ریل U33 که برای سرعت کمتر از 160 کیلومتر مناسب است، اقدام کرده‌ایم. این محصول تولید شده است و در مسیرهای کوتاه کاربرد دارد اما در مسافت‌های طولانی به‌ویژه برای سرعت‌های بالای 160 کیلومتر ساخت ریل UIC60 را در نظر داریم. پس از موفقیت در این زمینه به سمت تولید ریل در مقطع‌های بالاتر حرکت می‌کنیم و این امکان را داریم تا مقطع UIC85 هم توانایی تولید ریل داشته باشیم.
با این اوصاف ذوب‌آهن در تولید ریل می‌تواند با کشورهای بزرگ تولید‌کننده ریل به‌ویژه در اروپا رقابت کند؟
قطعاً حرف برای گفتن در زمینه تولید ریل داریم. روش تولید فولاد ذوب‌آهن کوره بلند است. به همین علت می‌توانیم در مقایسه با کارخانه‌هایی که روش تولید فولادشان احیای مستقیم است موفق‌تر عمل کنیم. فولادی که ذوب‌آهن تولید می‌کند حاصل سنگ‌آهن در داخل کوره‌هاست. آن میزان قراضه نداریم که امکان ناخالصی را در فولاد به وجود آورد. بنابراین فولاد کوره بلند استاندارد و از استحکام کافی برخوردار است. وقتی در این زمینه خیال‌مان آسوده است هیچ‌گونه نگرانی برای ریل‌هایی که قرار است تولید کنیم نداریم.
از طرف دیگر برخی کارشناسان معتقدند نیاز ریل کشور چندان زیاد نیست که بخواهیم تولید‌کننده ریل باشیم و هزینه هنگفتی برای انتقال تکنولوژی تولید ریل صرف کنیم. چرا که خطوط ریلی کشور به‌رغم اینکه گفته می‌شود باید سالانه هزار کیلومتر خط راه‌آهن ساخته شود چندان نیست و در حال حاضر کمتر از 300 کیلومتر خط ریلی ساخته می‌شود که عمدتاً نیز به علت کمبود اعتبار نیمه‌کاره رها شده‌اند. برای این مساله چه تمهیداتی پیش‌بینی کرده‌اید؟
ذوب‌آهن می‌تواند کمتر از قیمت جهانی ریل تولید کند. برای راه‌آهن نیز مهم است که ریل با کیفیت مطابق استانداردهای جهانی را با قیمت ارزان‌تر از یک شرکت داخلی خریداری کند. ما قول داده‌ایم که تا آبان ۹۴ اولین محصول تولیدی را وارد خط ریلی کشور کنیم.
یکی از دلایلی که تفاهمنامه با راه‌آهن امضا کردیم برای همین مساله بود که بر اساس نیازهای آنها تولید ریل برنامه‌ریزی شود. یعنی از قبل محصول ریلی به راه‌آهن پیش‌فروش خواهد شد. از طرف دیگر نیز تنها منتظر راه‌آهن نمی‌مانیم تا خط راه‌آهن احداث کند و از ما ریل بخرد. به دنبال بازارهای صادراتی برای فروش تولیدات ریلی‌مان هستیم. چرا که میزان تولیدمان بیشتر از نیازی است که در کشور مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
یعنی ذوب‌آهن تنها برای نیاز داخلی ریل تولید نمی‌کند و به دنبال صادرات ریل است؟
قطعاً اینکه توانایی تولید ریل را در کشور داشته باشیم موفقیت بزرگی برای صنعت کشور است. چرا که این مساله به توسعه اقتصادی و اشتغال کمک می‌کند. اما باید توجه کنیم که تنها بازار داخلی پاسخگوی تولیدی که قرار است در زمینه ریل داشته باشیم نیست. بنابراین هدف‌گذاری برای شناسایی بازارهای صادراتی را در گام اول در منطقه انجام خواهیم داد. اول نیاز داخلی را تامین می‌کنیم و پس از آن به سمت صادرات حرکت می‌کنیم. یعنی هرچه مازاد بیاید صادر خواهیم کرد. همان‌طور که اشاره کردم ظرفیت کارخانه خریداری‌شده برای تولید ریل بیشتر از نیازی است که سالانه راه‌آهن احتیاج به ریل دارد. تاکید کردم ظرفیت این کارخانه تولید ریل که ذوب‌آهن خریداری کرده معادل 400 هزار تن در سال است و تا 600 هزار تن در سال نیز می‌تواند افزایش یابد. در حالی که همان‌طور که شما نیز اشاره کردید خط‌آهن در سال کمتر از آنچه ما تولید می‌کنیم ساخته می‌شود تا ریل نیاز داشته باشیم. پس باید فکری برای تولید مازاد داشته باشیم. به همین علت اولویت اول تامین نیاز داخلی است و اولویت دوم نیز صادرات است.
آیا دولت در سرمایه‌گذاری در این پروژه با ذوب‌آهن مشارکتی دارد؟
خیر، منابع مالی تولید ریل تماماً توسط ذوب‌آهن تامین خواهد شد. همان‌طور که گفتم تفاهمنامه‌ای در این جهت امضا کردیم که آنها محصولات ما را از قبل پیش‌خرید کنند تا اطمینان خاطر داشته باشیم ریلی که تولید می‌شود صرف نیازهای داخلی می‌شود، نه اینکه ما ریل تولید کنیم و تمام سختی‌ها و مشکلات را برای ورود تکنولوژی ساخت ریل بپیماییم اما راه‌آهن برود از خارج ریل بخرد. طبیعی است که این کار باعث می‌شود تنها سرمایه‌های ملی از میان برود. خوشبختانه راه‌آهن نیز با امضا کردن تفاهمنامه نشان داده به دنبال تقویت تولید داخلی است.
چه زمانی قرار است ریل تولیدی ذوب‌آهن وارد خط راه‌آهن شود؟
ما قول داده‌ایم که تا آبان 94 اولین محصول تولیدی را وارد خط ریلی کشور کنیم.
دیدگاه تان را بنویسید