تاریخ انتشار:
پرونده هسته‌ای ایران پس از ۱۳ سال بسته شد
نوبهار هسته‌ای
ساعاتی چند تا تحویل سال ۱۳۹۴ باقی نمانده بود که اعضای تیم هسته‌ای ایران پس از یک دوره مذاکرات فشرده به تهران بازگشتند تا پس از رایزنی با مقامات عالی‌رتبه نسبت به جمع‌بندی از ماحصل مذاکرات صورت‌گرفته به لوزان بازگردند. دقیقاً در پنجمین روز از فروردین‌ماه ۹۴ بود که اعضای تیم هسته‌ای به ریاست وزیر خارجه با عزمی جزم‌تر از گذشته راهی لوزان سوئیس شدند.
سیده آمنه موسوی/روزنامه‌نگار
ساعاتی چند تا تحویل سال 1394 باقی نمانده بود که اعضای تیم هسته‌ای ایران پس از یک دوره مذاکرات فشرده به تهران بازگشتند تا پس از رایزنی با مقامات عالی‌رتبه نسبت به جمع‌بندی از ماحصل مذاکرات صورت‌گرفته به لوزان بازگردند. دقیقاً در پنجمین روز از فروردین‌ماه 94 بود که اعضای تیم هسته‌ای به ریاست وزیر خارجه با عزمی جزم‌تر از گذشته راهی لوزان سوئیس شدند. همزمان با حضور اعضای تیم هسته‌ای در لوزان، حسن روحانی نیز دیپلماسی تلفنی خود را در تماس با رهبران روسیه، فرانسه و بریتانیا پیگیری کرد. با وجود آنکه رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید می‌کرد که طرفین به توافقات خوبی در موضوعات فنی دست یافته‌اند، اما خبرها حاکی از آن بود که موضوعاتی چون R&D (تحقیق و توسعه) و البته روند لغو تحریم‌ها از اصلی‌ترین اختلافات مذاکرات است. در هشتمین روز از فروردین‌ماه، روحانی دیپلماسی تلفنی خود را این بار در گفت‌وگو با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان ادامه داد و در این گفت‌وگو نیز تاکید کرد که ایران انعطاف‌های لازم را از خود نشان داده و این بار نوبت طرف مقابل است. همزمان با این اقدامات، ظریف، صالحی و دیگر اعضای تیم هسته‌ای نیز دیدارهای متعددی را با
تک‌تک تیم‌های مذاکره‌کننده برگزار کردند تا بلکه گرهی از کلاف سردرگم هسته‌ای بگشایند. نتیجه این دیدارها همانی شد که فدریکا موگرینی گفت: «ما هیچ‌گاه تا این اندازه به توافق نزدیک نبوده‌ایم.» تمدید ساعت به ساعت زمان مذاکرات لوزان نویددهنده خبرهای خوشی بود. روندی که می‌توانست به تمامی هجمه‌های حاکم بر پرونده هسته‌ای ایران پایان دهد که در نهایت هم همان شد. البته نه توافق قطعی بلکه راه‌حلی که ایران و 1+5 می‌توانستند بر اساس آن به ترسیم نقشه راه نهایی توافق یا همان برنامه اقدام مشترک دست یابند. با پایان یافتن این مرحله از مذاکرات، تدوین پیش‌نویس برنامه جامع اقدام مشترک تا بازه زمانی 10 تیر آغاز شد. قرار بود با نهایی شدن متن، برنامه جامع اقدام مشترک در قالب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح و تصویب شود. برای لازم‌الاجرا شدن برنامه جامع اقدام مشترک برای تمامی کشورهای عضو سازمان ملل، این قطعنامه همچون قطعنامه‌هایی که علیه ایران تصویب شده بودند، تحت ماده 41 فصل هفتم منشور ملل متحد تصویب می‌شد تا بتواند قطعنامه‌های قبلی را لغو کند. دقیقاً از روز دوم اردیبهشت‌ماه نشست‌های ایران و 1+5 به سرپرستی سیدعباس عراقچی،
مذاکره‌کننده ارشد ایرانی و هلگا اشمید، معاون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین برگزار شد. این نشست‌ها به صورت مداوم تا تیرماه و زمان برگزاری هشتمین دور از رایزنی‌های طرفین مذاکره‌کننده پرونده هسته‌ای ایران که برای جمع‌بندی متن نهایی در کمتر از دو هفته مانده به ضرب‌الاجل 10 تیرماه برگزار شد، ادامه داشت. پس از رایزنی‌های فشرده وزرای خارجه ایران و 1+5 و کمتر از پنج روز مانده به نشست اصلی توافق جامع، برخی از وزرای خارجه برای انجام کارهای مربوطه و برخی مشورت‌ها به پایتخت‌هایشان رفتند و در کمتر از چند روز دوباره راهی وین شدند. همزمان با بازگشت وزرای خارجه ایران و 1+5 به وین خبری مبنی بر تنظیم سند برنامه جامع اقدام مشترک که شامل یک متن اصلی و پنج ضمیمه -در مجموع حدود 60 صفحه- بود، در رسانه‌ها انتشار یافت. با مشخص شدن چارچوب کلی کار، تلاش برای توافق در زمینه سند مذکور شدت بیشتری یافت تا اینکه در روز 23 تیرماه و پس از گذشت 13 روز از زمان ضرب‌الاجل تعیین‌شده در نهایت موافقتنامه‌ای با نظر مساعد تمامی وزرای خارجه 1+5 تصویب شد. توافق هسته‌ای ایران و 1+5 یک هفته بعد ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد در شورای امنیت سازمان
ملل تصویب شد. البته ایران اجرای توافق جامع هسته‌ای (برجام) را منوط به بسته شدن ابعاد نظامی پرونده هسته‌ای (پی‌ام‌دی) در شورای حکام کرده بود که این موضوع هم در جلسه فوق‌العاده شورای حکام در 24 آذر با اجماع و به اتفاق آرا به تصویب رسید. با این مصوبه، راه برای اجرای برجام هموار شد و در 26 دی‌ماه سال 94 محمدجواد ظریف به نمایندگی از ایران و فدریکا موگرینی هم از جانب اعضای گروه 1+5 لغو تمامی ابعاد تحریمی ایران را رسماً اعلام کردند.
دیدگاه تان را بنویسید