پشت‌پرده سینما

واکاوی دشواری‌های فیلمسازی در سینمای ایران، حوزه‌های مختلفی را شامل می‌شود اما بی‌شک، اقتصاد فیلم و تامین سرمایه آن اصلی‌ترین دغدغه اهالی سینماست. از مرحله پیش‌تولید تا اکران عمومی، همه چیز با منابع مالی فیلم گره می‌خورد. انتخاب عوامل توانمند، نیازمند قراردادهایی است که آنها را برای پذیرش همکاری مجاب کند. مراحل پیش‌تولید، فیلمبرداری و فنی، در شرایط خوبی به پیش می‌رود اگر علاوه بر رعایت همه نکات حرفه‌ای، دغدغه مالی وجود نداشته باشد. دیده شدن اثر، بازی‌ها و کار بخش‌های مختلف فنی، البته دغدغه بازیگر، کارگردان و بخش‌های تخصصی از فیلمبرداری تا صداگذاری و تدوین است اما از همان لحظه اول درخواست پروانه ساخت، تهیه‌کننده علاوه بر فکر کردن به تامین سرمایه، دریافت تسهیلات یافتن حامی مالی و...، با این پرسش مواجه است که در شرایط امروز سینمای ایران، چقدر فیلم او در کشاندن مخاطب به سالن‌های سینما و اکران پرفروش و موفق، موفق خواهد بود. اگر تهیه‌کننده و کارگردان از زنان سینمای ایران باشند، این مشکلات دو‌چندان می‌شود چه اینکه بر اساس آنچه چهار تهیه‌کننده موفق و شاخص سینمای ایران در نشست هفته‌نامه «تجارت فردا» بیان کردند، دشواری‌های کار برای آنها، تفاوت‌هایی با آقایان دارد. قرار گرفتن پوران درخشنده، منیژه حکمت، بیتا منصوری و تینا پاکروان در یک قاب، از نظر هماهنگی و پیدا کردن وقت مشترک میان آنها، سختی‌های بسیاری داشت اما وقتی در اواخر اسفند سال گذشته این اتفاق افتاد و مباحث میان آنان آغاز شد، اهمیت باز شدن برخی مسائل بیشتر خود را نشان داد. آنها از نسل‌های مختلف سینمای ایران هستند و به خوبی زیر و بم مسائل این حوزه را می‌دانند. پوران درخشنده، از باسابقه‌ترین کارگردانان زن سینمای ایران به شمار می‌رود که از دهه 50 تا امروز در حوزه‌های مستند و فیلم‌های بلند سینمایی فعال است. او نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی در آثاری چون پرنده کوچک خوشبختی، شمعی در باد، بچه‌های ابدی و هیس دخترها فریاد نمی‌زنند را در کارنامه دارد. درخشنده عضو انجمن‌های فیلمسازان زن آمریکا(WIF)، کارگردانان مستقل آمریکا(IFP) و مرکز بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان یونسکو نیز هست. اما منیژه حکمت از دهه 60 با طراحی لباس و سپس مدیریت تولید، وارد سینما شده و فعالیت در اکثر بخش‌ها تا دستیاری کارگردان، کارگردانی و تهیه‌کنندگی را تجربه کرده است. آثاری مانند ورود آقایان ممنوع، زندان زنان، شهر موش‌ها2 در کارنامه او به چشم می‌خورد. بیتا منصوری که آخرین فیلم او در مقام تهیه‌کننده یعنی رخ دیوانه، در جشنواره فجر سی و دوم توانست عنوان بهترین فیلم و کارگردانی را از آن خود کند از دهه 60 وارد سینما شده و دستیار کارگردان، مدیریت تولید، مجری طرح و تهیه‌کننده بوده است. و سرانجام تینا پاکروان که جوان‌ترین عضو نشست بود و در سال 1374 با روزنامه‌نگاری سینمایی قدم به این عرصه گذاشت. او که کارگردانی سینما خوانده و تحصیلات تکمیلی را در دانشگاه یو‌سی‌ال‌ای آمریکا گذرانده است، تجربه چهره‌پردازی، بازیگری، نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی را دارد و دو فیلم اخیر او یعنی «خانوم» و «نیمه‌شب اتفاق افتاد» با واکنش مثبت مخاطبان و منتقدان سینمای ایران مواجه شده است.