شناسه خبر : 46777 لینک کوتاه
تاریخ انتشار:

امارت غرق شده

چرا شهر هوشمند دوبی غرق در آب شد؟

 

صدف صمیمی / نویسنده نشریه 

58چند هفته پیش، امارات متحده عربی شاهد شدیدترین بارندگی در 75 سال گذشته بود. خبرگزاری دولتی امارات WAM آن را «یک رویداد آب‌وهوایی تاریخی» نامید که از «هر آماری که از زمان شروع جمع‌آوری داده‌ها در سال 1949 ثبت شده بود» پیشی گرفت. (اصالت این آمار به قبل از کشف نفت خام در این کشور بازمی‌گردد). حاکمان این کشور حاشیه خلیج‌فارس نه‌تنها برای آینده خود که برای آینده زمین برنامه داشته و بارها اعلام کردند که در حوزه تغییرات آب‌وهوایی و محیط زیست سبز خواهان اجرای نقشی رهبرمحور هستند. بر همین اساس این خواسته را در چشم‌انداز توسعه و برنامه‌های اجرایی خود قرار دادند و در اجلاس‌های بین‌المللی بدان اشاره کردند. حالا سرگروه صندوق مالی بین‌المللی تغییرات اقلیمی خود قربانی یکی از عجیب‌ترین رفتارهای طبیعت؛ یعنی سیلی ویرانگر شده است که نه‌تنها خود را بلکه سایر کشورها را شگفت‌زده کرده است.

بررسی واقعه اخیر به چند گزاره متفاوت تقسیم می‌شود. در این گزارش با مشورت و راهنمایی دکتر محمدرضا اسلامی می‌خواهیم به این گزاره‌ها بپردازیم. در امارات چه اتفاقی رخ داد و علت آن چه بود؟ گزاره دوم بررسی احتمال نقش خود امارات در رویداد ذکرشده است. همچنین برخورد حکمرانی با بحران نیز قابل مطالعه است. در نهایت بررسی میزان بارش سالانه امارات و میزان سرمایه‌گذاری‌اش در بحث شبکه‌های جمع‌آوری آب و فاضلاب اهمیت پیدا می‌کند چراکه مطالعه این مورد یعنی عدم تناسب میزان بارش با ظرفیت شبکه فاضلاب ما را به پاسخی می‌رساند که می‌توانیم برنامه آینده آنها را برای سال‌های آینده درک کنیم. (البته داده‌های کاملی برای بررسی مورد آخر در دسترس نبود.)

آغاز بارش

 باران در اواخر روز دوشنبه ۱۵ آوریل ۲۰۲۴ در امارات آغاز شد، روز بعد سه‌شنبه ۱۶ آوریل شدت گرفت و در روز چهارشنبه ۱۷ آوریل رسماً به پایان رسید. برخی از مناطق در لبه شرقی شبه‌جزیره عربستان میزان بارندگی را در یک روز بیشتر از میزان بارندگی معمول در یک سال گزارش کردند. در دوبی، پرجمعیت‌ترین شهر امارات، سیل زندگی شهری را متوقف کرد، پروازهای بین‌المللی فرودگاه این شهر، یکی از شلوغ‌ترین فرودگاه‌های جهان، لغو شد و سقف‌ها زیر بار سنگین آب فرو ریخت. بخش‌هایی از عمان، یمن، ایران و پاکستان نیز شاهد حجم بی‌سابقه باران بودند که در برخی از این کشورها سیل منجر به کشته شدن شهروندان و خسارات مالی فراوان شد.

چند روز بعد

تا زمان نگارش این گزارش آمار رسمی درباره خسارات واردشده به امارات حاصل از این سیل اعلام نشده است. در چند روز بعد از این بارش، سیل شهروندان را در ترافیک، ادارات و منازل به دام انداخت. بسیاری از نشت آب در خانه‌های خود خبر دادند. فیلم‌های زیادی هم در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌داد که آب به مراکز خرید راه پیدا کرده است. در دوبی، پرجمعیت‌ترین شهر امارات، حتی با ازسرگیری خدمات حمل‌ونقل عمومی، ترافیک همچنان مختل است. بسته شدن خیابان‌ها، انحرافات و جاده‌های نیمه زیر آب باعث ازدحام شدید خودروها شد و برخی خودروها برای جلوگیری از گرفتار شدن در مناطق سیل‌زده به سمت ترافیک مقابل حرکت کردند. جاده اصلی که دوبی را به پایتخت ابوظبی متصل می‌کند هم در هر دو جهت تا حدی بسته شد. وسایل نقلیه از جمله اتوبوس‌ها در خیابان‌ها رها شدند و برخی از آنها غوطه‌ور در آب دیده می‌شدند. در ابوظبی، برخی از سوپرمارکت‌ها و رستوران‌ها با کمبود محصولات مواجه شدند، زیرا قادر به دریافت کالا از دوبی نبودند. فرودگاه دوبی پس از سیل که باعث تغییر مسیر پروازها، تاخیرها و لغو پروازها شد، هنوز کار عادی خود را از سر نگرفته بود.

آنچه در فرودگاه گذشت

یکی از مهم‌ترین اخبار مخابره‌شده از امارات سیل‌زده به تعطیلی فرودگاه‌ها مربوط می‌شد. به‌ویژه فرودگاه دوبی. فردای روزی که فرودگاه دوبی تعطیل شد ماجد الجوکر، مدیر اجرایی فرودگاه‌های دوبی به تلویزیون العربیه گفت که انتظار دارد فرودگاه بین‌المللی دوبی تا پایان روز پنجشنبه به 60 تا 70 درصد ظرفیت برسد و ظرف 24 ساعت به ظرفیت کامل عملیاتی برسد. فرودگاه برای رساندن غذا به مسافران سرگردان در جاده‌های اطراف که آب‌گرفتگی داشتند و دسترسی به مسافرانی که بلیت‌هایشان را تایید کرده بودند با مشکل مواجه بود. در مجموع به گفته مدیرعامل فرودگاه‌های دوبی 2155 پرواز به دلیل طوفان و پیامدهای آن لغو شد و 115 پرواز تغییر مسیر داد.

مترو

همچنین بعد از گذشت چندین روز از وقوع سیل مترو دوبی با ازدحام جمعیت در ساعات پیک مواجه شده که اداره راه و ترابری از مردم خواسته تا زمان تعمیر زیرساخت‌ها از وسایل حمل‌ونقل جایگزین استفاده کنند.

59

بانک

بانک مرکزی امارات با صدور اطلاعیه‌ای به تمامی بانک‌ها و شرکت‌های بیمه اجازه تعویق بازپرداخت اقساط وام‌های شخصی و خودرویی برای مشتریان آسیب‌دیده از پیامدهای شرایط جوی را برای مدت شش ماه داد. بانک مرکزی همچنین تایید کرد که خسارات وارده به وسایل نقلیه و منازل تحت بیمه‌نامه «بیمه جامع» قرار می‌گیرد.

معافیت برای مسافران

بر اساس مقررات ویزای امارات کسانی که بیش از مدت ویزا در امارات اقامت دارند روزانه 50 درهم جریمه می‌شوند. اما اداره کل امور اقامت و اتباع خارجی دوبی تاکید کرد جریمه‌های اضافه اقامت برای مسافرانی که پروازهایشان از 16 تا 18 آوریل کنسل شده بود، لغو شده است.

واکنش حکمران

ساعاتی پس از وقوع سیل رئیس‌جمهور شیخ محمد بن‌زاید آل‌نهیان در بیانیه‌ای گفت که به مقامات دستور داده است خسارات وارده را ارزیابی کرده و از خانواده‌های آسیب‌دیده از طوفان حمایت کنند.

ولیعهد دوبی، شیخ حمدان بن‌راشد آل‌مکتوم نیز در روز اول گفت که امنیت شهروندان، ساکنان و بازدیدکنندگان بیشترین اولویت را نسبت به ساختار شهر دارد. وی گفت: در جلسه‌ای با مقامات دولتی در دوبی، دستورالعمل‌هایی را برای تهیه طرح‌های جامع در پاسخ به بحران‌های طبیعی مانند شرایط جوی غیرمنتظره فعلی تنظیم کردیم. وی همچنین اعلام کرد حقوق کارمندان در ماه آوریل زودهنگام پرداخت خواهد شد. همچنین کمیته‌ای برای بررسی فوری تمامی درخواست‌های شهروندان اماراتی که از باران آسیب دیده بودند نیز تشکیل شد.

مدارس و مراکز آموزشی برای حدوداً یک هفته تعطیل بودند و رسانه‌ها ملزم به پوشش اخبار مربوط به سیل شدند. پلیس نحوه دریافت گواهی برای دریافت بیمه حوادث خودرو را اعلام کرد.

با وجود تمامی اقدامات دولت پس از وقوع سیل؛ این انتقاد به حکمرانان امارات متحده عربی وارد است که چرا با ادعای هوشمند بودن شهر و تسلط به ساختارهای آینده‌ساز و مهندسی زیرساخت‌ها، پیشتر فکری برای مواجهه با سیل نکرده بودند. آیا امارات مدرن نمی‌توانست برای چنین روزی آماده باشد تا خسارات کمتری به شهر وارد شود؟

تئوری بارورسازی ابرها

همزمان با ویرانی‌های سیل، رسانه‌های اجتماعی با طرح تئوری‌هایی به دلایل احتمالی رخ‌دادن چنین بارش فاجعه‌باری اشاره کردند و در راستای آن سروصداهایی بلند شد. یکی از کاربران در X، (توئیتر سابق)، نوشت: «بارورسازی ابرها علت اصلی سیل است.» این توئیت نه‌تنها مورد توجه شهروندان اماراتی قرار گرفت که در دنیا به یک سوال اصلی بدل شد و مسئولان اماراتی را ملزم به پاسخگویی کرد. حتی یکی از پرحاشیه‌ترین پست‌های تیک‌تاک در ماه‌های اخیر مربوط به یک نظرسنجی در رابطه با همین موضوع می‌شود. دوسوم از 22100 شرکت‌کننده در این نظرسنجی فکر می‌کردند که سیل در دوبی ناشی از باروری ابرها بوده است.

بررسی واقعیت

بارورسازی ابرها یک تکنیک اصلاح آب‌وهواست که برای القای بارندگی استفاده می‌شود. کشور‌های بیابانی از بارورسازی ابرها برای افزایش بارندگی و به‌تبع آن میزان آب شیرین موجود استفاده می‌کنند. اغلب از هواپیما برای پراکنده کردن موادی مانند نمک‌های نامحلول خاص در هوا استفاده می‌شود تا رطوبت را جذب کرده و سپس به صورت قطرات به زمین ببارد. از این روش به‌طور مکرر در سراسر جهان برای ایجاد باران در مناطق خشک یا جلوگیری از تجمع تگرگ استفاده می‌شود. در چند هفته گذشته تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که ابرهای طوفانی عظیمی در نوک جنوب شرقی شبه‌جزیره عربستان در روزهای نزدیک به بارش شدید باران جمع شده بودند پس دلیلی برای بارور کردن وجود نداشت. در راستای رد این تئوری باید اشاره کرد مرکز ملی هواشناسی (NCM) در ابوظبی، پایتخت، از اواخر دهه 1990 تحقیقاتی را در زمینه فناوری‌های بارورسازی ابرها انجام داده است. خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ در ابتدا گزارش داد که بارورسازی ابرها توسط NCM باعث تشدید بارندگی شده است، اما مقامات امارات انجام چنین اقداماتی را رد کرده‌اند. با این حال، یک تیم تحقیقاتی در دانشگاه هوهنهایم در جنوب آلمان اعلام کرد که تصور اینکه بارورسازی ابرها می‌تواند چنین بارندگی شدیدی ایجاد کند، کاملاً غیرواقعی است. و اعلام کرد احتمال ارتباط بین فعالیت بارورسازی ابرها و سیل در دوبی نزدیک به صفر است.

تئوری تغییر الگوهای آب‌وهوایی

بلافاصله بعد از شروع سیل یکی از کاربران رسانه‌های اجتماعی در X نوشت که «اثرات گرمایش جهانی و تغییرات آب‌وهوایی هشداردهنده است و به هیچ شهری رحم نمی‌کند». به‌طور کلی اکثر دانشمندان آب‌وهوا رابطه‌ای بین تغییرات آب‌وهوا و بارندگی شدید می‌بینند. فردریک اتو، اقلیم‌شناس در امپریال کالج لندن در مصاحبه‌ای در اواخر سال 2023 به دویچه وله گفت: «در بسیاری از موارد، گرمایش جهانی در الگوهای شدید آب‌وهوایی نقش دارد.» او در پاسخ به سوالی درباره رویدادهای اخیر دوبی، به خبرگزاری AFP گفت: «به احتمال زیاد گرم شدن زمین باران را شدیدتر و ویرانگرتر کرده است. یک توضیح ساده برای این وجود دارد؛ هر چه هوا گرم‌تر باشد، رطوبت بیشتری جذب می‌کند. به همین دلیل است که در عرض‌های جغرافیایی استوایی شدیدتر از مناطق معتدل مانند آلمان می‌بارد.»

تغییر الگوی آب‌وهوایی امارات

آب‌وهوای دوبی، پرجمعیت‌ترین شهر امارات متحده عربی، نیمه‌گرمسیری است، با زمستان‌های بسیار معتدل یا گرم و تابستان‌های بسیار گرم، که ترکیبی از دما و رطوبت، گرما را واقعاً طاقت‌فرسا می‌سازد. در واقع در تابستان معمولاً باد مستقیم از دریا می‌وزد و رطوبت را از خلیج‌فارس می‌آورد. میانگین دما در این کشور از 20 درجه سانتی‌گراد (68 درجه فارنهایت) در ژانویه تا 5 /36 درجه سانتی‌گراد (98 درجه فارنهایت) در ماه آگوست متغیر است. هر چند وقت یک‌بار، از دسامبر تا فوریه (و به ندرت در ماه مارس)، ممکن است روزهای خنکی وجود داشته باشد، کمینه‌ها در حدود 10 /12 درجه سانتی‌گراد و بیشینه‌ها در حدود 16 /18 درجه سانتی‌گراد. در مقابل، زمانی که بادهای جنوبی می‌وزند، دما در زمستان به 30 درجه سانتی‌گراد می‌رسد، در حالی که در بهار و پاییز، یعنی در آوریل و دوباره در اکتبر، می‌تواند به 40 درجه سانتی‌گراد برسد. در تابستان، واضح است که حتی بدتر هم می‌شود؛ از ژوئن تا آگوست، دما می‌تواند به 48 /49 درجه سانتی‌گراد برسد. اما نکته مثبت این است که وقتی باد از سمت جنوب یعنی از سمت صحرای عربستان می‌وزد، رطوبت نسبی کاهش می‌یابد.

مهم‌ترین سوال مطرح‌شده در این روزها این است که آیا پیش‌بینی بارش سیل‌آسای باران توسط اماراتی‌ها غیرممکن بود؟ به گفته اسراء الناقبی، کارشناس ارشد در مرکز ملی هواشناسی دولت امارات، یک سیستم کم‌فشار در اتمسفر فوقانی، همراه با فشار کم در سطح، مانند یک فشار بر روی هوا عمل کرده است. او گفت که این فشار، که با تضاد بین دمای گرم‌تر در سطح زمین و دمای سردتر در بالاترین سطح تشدید شد، شرایط را برای طوفان قدرتمند رعدوبرق ایجاد کرد. او گفت که «پدیده غیرعادی» اخیر غیرمنتظره نبود، زیرا زمانی که فصل تغییر می‌کند، فشار به سرعت تغییر می‌کند، وی افزود که تغییرات آب‌وهوایی نیز احتمالاً در ایجاد طوفان نقش داشته است.

بر اساس گزارش مجله علمی نیچر، این کشور حاشیه خلیج‌فارس در چند سال گذشته افزایش بارندگی را تجربه کرده است و انتظار می‌رود بارش‌ها در سال‌های آینده 30 درصد افزایش یابد. امارات متحده عربی که به‌طور سنتی با آب‌وهوای بیابانی و بارندگی کمی شناخته می‌شود، در چند سال اخیر تغییراتی را در الگوهای آب‌وهوایی به عنوان پیامد تغییرات آب‌وهوا تجربه کرده است. دولت‌های امارات متحده عربی تا حدی تلاش کردند تا کشور را با این تحولات منطبق کنند. مثلاً اداره ملی مدیریت بحران و بلایای اضطراری دولت امارات پیش از شرایط جوی ناپایدار چند هفته پیش هشدارهایی را در پلت‌فرم رسانه اجتماعی X منتشر کرد و از ساکنان خواست در خانه بمانند و دستورالعمل‌های ایمنی را رعایت کنند. اما همان‌طور که دیدیم این هشدار ناکافی بود و عملاً هیچ کمکی به کشور نکرد؛ چراکه زیرساخت‌ها و ساختمان‌های امارات متحده عربی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تنها الگوهای آب‌وهوای معمول منطقه، مانند حداقل بارندگی را تحمل کنند. این در حالی است که سیستم‌های زهکشی امارات در طول بارندگی‌های بی‌سابقه با مشکل مواجه شدند که منجر به آب‌گرفتگی جاده‌ها و فرودگاه‌ها و توقف فعالیت‌های اصلی کشور شد.

سیل در کشور میزبان مذاکرات اقلیمی

سوزان گری، استاد هواشناسی دانشگاه ریدینگ، گفت که طوفان‌های استوایی عظیمی مانند آنچه در امارات رخ داد رویدادهای نادری برای خاورمیانه نیستند. او به یک مطالعه اخیر اشاره کرد که نزدیک به 100 رویداد از این قبیل را در جنوب شبه‌جزیره عربستان از سال 2000 تا 2020 تجزیه و تحلیل کرده که بیشتر آنها در ماه‌های مارس و آوریل بودند، از جمله طوفان مارس 2016 که تنها در چند ساعت 4 /9 اینچ (تقریباً 240 میلی‌متر) در دوبی باران بارید.

دوبی خود سال گذشته میزبان مذاکرات اقلیمی COP28 سازمان ملل بود. دانشمندان در این اجلاس تاکید کرده بودند که تغییرات اقلیمی عامل مکرر طوفان‌های شدید، خشکسالی، سیل و آتش‌سوزی در سراسر جهان است. از آنجا که امارات متحده و همسایگانش از روند تغییرات اقلیمی ناآگاه نبودند؛ آیا نباید برای چنین رخداد طبیعی خانمان‌‌براندازی آماده می‌شدند؟

روزنامه دولتی ابوظبی «نشنال» در سرمقاله‌ای که روز پنجشنبه هفته گذشته منتشر کرد، باران‌های شدید را هشداری برای کشورهای منطقه خلیج‌فارس توصیف کرد که «آینده خود را در برابر آب‌وهوا مقاوم کنند». این روزنامه می‌نویسد: «مقیاس این کار حتی در نگاه اول دلهره‌آورتر از آن است که به نظر می‌رسد، زیرا چنین تغییراتی شامل تغییر محیط شهری منطقه‌ای می‌شود که از زمانی که ساکن بوده، جز گرما و شن و ماسه تجربه‌ای نداشته است.»

آیا دوبی شهری هوشمند است؟

60در طول سال‌ها، دوبی-امارات متحده عربی بدون شک به پیشرفت‌های شگفت‌انگیزی در سبک‌های شهری و ساخت‌وساز دست یافته است. زمینی کویری در مدت زمان قابل توجهی به یک شهر مدرن پیشرفته با بلندترین ساختمان‌ها بدل شده است. این کشور همیشه دستیابی به توسعه سالم و پایدار را در همه بخش‌ها، به‌طور صریح ساخت‌وساز، تشویق کرده است. اماراتی‌ها همواره اعلام کرده‌اند برای حفظ تعادل بین توسعه اجتماعی-اقتصادی و حفاظت از محیط زیست تلاش می‌کنند. سال‌ها قبل چشم‌انداز ملی امارات تبیین کرد که دوبی در سال 2021 به شهری هوشمند با اقتصاد دوستدار محیط زیست تبدیل خواهد شد. سایر امارت‌های امارات نیز در تلاش هستند تا شهرهای کاملاً پایدار خود را بسازند. طرح پایدار، ساختمانی است که با کاهش مصرف انرژی، آب و کاهش تولید زباله، تاثیرات زیست‌محیطی خود را کاهش دهد. مقررات و مشخصات ساختمان سبز دوبی همه پیمانکاران را تشویق می‌کند تا فردای دوستدار محیط زیست را بسازند و گروه‌های آینده را بدون تاثیر منفی بر سلامت ساکنان حفظ کنند. این مجموعه طیف گسترده‌ای از موضوعات مرتبط با طراحی ساختمان سبز، از جمله برنامه‌ریزی اکولوژی، سرزندگی ساختمان، بهره‌وری از منابع در انرژی، آب، مواد و مدیریت زباله را پوشش می‌دهد. دوبی محیط زیست را بخشی از برنامه استراتژیک کلی خود، شامل بسیاری از طرح‌های فرعی، ابتکارات، و پروژه‌ها برای بهبود شرایط زیست‌محیطی امارات و کاهش مصرف انرژی قرار داده است. برنامه استراتژیک دوبی برای تبدیل شدن به یک کلانشهر سبز شامل ساختمان‌های سبز و مصالح ساختمانی سبز است. مشکلاتی که توسعه پایدار شهری ایجاد می‌کند قابل توجه است. آنها بر روی تکنیک‌های مختلفی کار می‌کنند تا شهرنشینی امروزی را به سمت زندگی شهری پایدار سوق دهند، از جمله برنامه‌ریزی شهری، زیرساخت‌های حمل‌ونقل، کیفیت زندگی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر. لازم به یادآوری است ساخت‌وساز سبز و شهرهای سبز بخشی از حرکت ملی بلندمدت در امارات متحده عربی برای ترویج اقتصادی با عنوان «اقتصاد سبز برای توسعه پایدار» است. سیل اخیر می‌تواند تمامی این برنامه‌ها را به تعویق بیندازد. اما با وجود تمامی این ایده‌ها و ابتکارات که خبری شدند در فضای مجازی منبعی برای زیرساخت‌های مناسب شهری جهت آمادگی در برابر بلایای طبیعی مانند سیل وجود نداشت. شاید پیش از مطرح شدن معضل تغییرات آب‌وهوایی جهانی وقوع سیل در کشور صحرایی مانند امارات دور از ذهن بود؛ اما در دورانی که خود این کشور پیشگام طرح تغییرات آب‌وهوایی است شگفت‌زدگی‌اش از وقوع چنین سیلی آن هم با وجود داده‌های هواشناسی، تعجب‌آور است. حتی جدیدترین ساخته‌های شهری امارات مانند اکسپو سیتی نیز دچار آسیب‌های شدید ناشی از باران شدید شدند. در حالی که این شهرک زمانی ساخته شده بود که امارات وارد قراردادهای مربوطه برای آمادگی جهانی در مقابله با خطرات تغییرات زیست‌محیطی شده بود.

چالش‌های آبی

امارات متحده عربی با چندین چالش گوناگون در حوزه مدیریت منابع آبی خود مواجه است که از آن جمله می‌توان به کمبود منابع آب زیرزمینی، شوری بالای آنها، هزینه‌های سرسام‌آور تولید آب شرب، استفاده غیربهینه از منابع آب و کم بودن تصفیه فاضلاب‌های غیرشهری اشاره کرد. تجارت‌نیوز در گزارشی یادآور شد با افزایش تقاضای آب، زیرساخت‌های آبی این کشور به شدت تحت فشار قرار گرفته‌اند. به همین منظور نیاز به افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و تکنولوژی‌های بهره‌وری آب برای تامین نیازهای آینده و دوری از کمبود آب اجتناب‌ناپذیر است. اما کاهش بودجه دولت امارات به دلیل کاهش قیمت جهانی نفت، این امر را دچار مشکل کرده است. با وجود این دولت این کشور افزایش تقاضای آب را به وسیله سرمایه‌گذاری در فناوری‌های کارآمد در بخش آب، شوری‌زدایی از آب دریا و آموزش شهروندان مدیریت می‌کند.

آب و فاضلاب

در چند سال اخیر الگوی مصرف آب در امارات نسبت به سال‌های گذشته اصلاح شده است. منابع آب غیرمتعارف مثل ساخت آب مصرفی از آب دریا یا فاضلاب به سرعت پیشرفت کرد. با وجود آنکه این منابع جدید، چالش‌های پیچیده نهادی، قانونی و نظارتی داشتند (به ویژه با توجه به منابع مالی عظیم مورد نیاز و پتانسیل موجود خطرات بهداشتی و زیست‌محیطی) اما امارات در اجرای آن مصمم بود.

به گفته دولت امارات متحده عربی تا سال 1970، دفع فاضلاب توسط سپتیک‌تانک‌ها و تانکرها به‌طور گسترده در اکثر نقاط کشور انجام می‌شد. در دهه اخیر، مقرراتی برای جمع‌آوری، تصفیه و سپس استفاده مجدد از فاضلاب از طریق سیستم‌های شبکه‌ای در امارات متحده عربی به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و پتانسیل آن به عنوان سومین منبع آب گسترش یافته است. در بیشتر مناطق امارات از آب بازیافتی بیشتر برای آبیاری مناطق رفاهی، فرآیندهای صنعتی، خنک‌کننده منطقه و کشاورزی استفاده می‌شود. استراتژی حفاظت از آب امارات متحده عربی یک سیستم قوی محسوب می‌شود و طیفی از مقررات نهادی، چهارچوب‌های قانونی، نظارتی و تنظیم استاندارد آن را مورد بررسی قرار می‌دهد. در برخی از امارت‌ها، یک سازمان اصلی درگیر جمع‌آوری تصفیه و دفع فاضلاب است. به عنوان مثال، در شارجه، اداره زهکشی شهرداری شارجه، کل فاضلاب را مدیریت می‌کند. صنعت این کشور از طریق نظارت، بهره‌برداری و نگهداری از سیستم فاضلاب، ایستگاه‌های پمپاژ، شبکه آب‌های سطحی و تصفیه‌خانه‌ها پیش می‌رود.

سرمایه‌گذاری

در سال 2007، ADSSC از یک برنامه سرمایه‌گذاری استراتژیک 2 /1 میلیارددلاری پرده‌برداری کرد که شامل ساخت یک فاضلاب گرانشی عمیق به طول 41 کیلومتر از جزیره ابوظبی به دوبی است. در سال 2008، امارات همچنین دو تصفیه‌خانه اول فاضلاب خود را با امتیازات بلندمدت به توسعه‌دهندگان خصوصی اعطا کرد. قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک گروه بیواتر بریتانیا، خرافی نشنال کویت و هلدینگ محلی القدره نیز برای ساخت و راه‌اندازی یک تصفیه‌خانه فاضلاب با سرعت 300 هزار سانتی‌متر در روز در الوثبه، نزدیک المفرق و یک کارخانه 80 هزار سانتی‌متر در روز به امضا رسید.

همچنین دوبی که در سال‌های اخیر با بزرگ‌ترین چالش تصفیه فاضلاب در تمام کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس مواجه بوده است، سرمایه‌گذاری خود را در زیرساخت‌های فاضلاب افزایش داده است. در سال 2008، 20 نقطه تخلیه تانکر جدید در تصفیه‌خانه فاضلاب العویر واقع در 15کیلومتری مرکز شهر اضافه شد که تعداد کل در حال بهره‌برداری را به 60 رساند.

همچنین اولین کارخانه فاضلاب شهرداری دوبی برای کارکرد 20ساله راه‌اندازی شده است. ظرفیت این کارخانه که با هدف توسعه طراحی شده است، تا سال 2030، می‌تواند به 2 /1 میلیون سانتی‌متر در روز برسد.

بخش خصوصی نیز در بخش تصفیه فاضلاب دوبی سرمایه‌گذاری کرده است. به عنوان مثال، توسعه‌دهنده املاک محلی عمار برای بسیاری از پروژه‌های اصلی خود از جمله سبزها و برج دوبی، تصفیه‌خانه‌های فاضلاب ساخت. با توجه به اینکه بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به دنبال استفاده مجدد 100درصدی از پساب فاضلاب تصفیه‌شده در چند سال آینده هستند، بهبود زیرساخت‌های تصفیه فاضلاب در اولویت دولت‌های شورای همکاری خلیج‌فارس باقی خواهد ماند.

از آنجا که شهرداری‌های محلی در امارات مسئولیت مدیریت، دفع و تصفیه فاضلاب را بر عهده دارند؛ برای تطبیق با افزایش شدید تولید فاضلاب بر اثر افزایش جمعیت امارات متحده عربی، از طریق دولت در حال جذب سرمایه در ارتقا و گسترش سیستم‌های فاضلاب برای اطمینان از فاضلاب پایدار هستند. در سایت دولت امارات گزارشی از این سرمایه‌گذاری‌ها منتشر شده است.

ابوظبی

در ابوظبی، شرکت هلدینگ راه‌حل‌های پایدار آب  (هلدینگ SWS) وظیفه جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب تخلیه‌شده از کلیه مشتریان مسکونی و تجاری را بر عهده دارد. در سال 2009، SWS یک برنامه توسعه استراتژیک تونل (STEP) به ارزش 7 /5 میلیارد درهم (6 /1 میلیارد دلار) راه‌اندازی کرد که شامل ساخت 41‌کیلومتر تونل فاضلاب عمیق است.

دوبی

دوبی در حال برنامه‌ریزی برای ساخت یک سیستم فاضلاب تونلی عمیق جدید با هزینه 5 /12 میلیارد درهم در پنج سال آینده است تا جایگزین بیش از 121 ایستگاه پمپاژ فاضلاب شود. سیستم تونل عمیق جدید از نیروی جاذبه برای جمع‌آوری فاضلاب استفاده می‌کند. علاوه بر این، پروژه توسعه کارخانه فاضلاب جبل‌علی تصویب شده است و هزینه آن 3 /1 میلیارد درهم خواهد بود. پس از تکمیل این پروژه، به 35 /1 میلیون نفر خدمات‌رسانی می‌کند و ظرفیت کارخانه را به 675 هزار مترمکعب در روز می‌رساند که دو برابر ظرفیت فعلی آن است. با گسترش جمعیت در دوبی، تنها تصفیه‌خانه فاضلاب موجود شهرداری دوبی در العویر تحت فشار خاصی قرار گرفته است، این تصفیه‌خانه در ابتدا برای تصفیه 260 هزار مترمکعب در روز (سانتی‌متر در روز) فاضلاب طراحی شده بود، اما در پایان سال 2008 حدود 475 هزار سانتی‌متر در روز تصفیه می‌شد، از میانگین 460 هزار سانتی‌متر در روز در سال 2007.

شارجه

شهرداری شارجه یک تصفیه‌خانه فاضلاب زیرزمینی جدید را در آوریل 2012 برای تامین مناطق مسکونی، علاوه بر تصفیه‌خانه فاضلاب 227 میلیون درهم در منطقه السجاع افتتاح کرد. تصفیه‌خانه اصلی فاضلاب منطقه پنجم صنعتی برای افزایش ظرفیت روزانه 30 هزار مترمکعب به 50 هزار مترمکعب توسعه می‌یابد.

عجمان

عجمان اولین شبکه تصفیه فاضلاب خود را در سال 2009 داشت که توسط شرکت فاضلاب عجمان، یکی از اولین پروژه‌های تصفیه‌خانه فاضلاب در منطقه ساخته شد.

رأس الخیمه

در رأس‌الخیمه، اداره خدمات عمومی مدیریت فاضلاب را بر عهده دارد. پس از شهرنشینی، دولت‌های محلی در حال سرمایه‌گذاری در ارتقا و توسعه سیستم‌های فاضلاب هستند.

عدم تناسب

در چند نمودار زمینه‌های آب‌وهوای امارات متحده عربی (جهت اقلیم‌شناسی کنونی)، در سال‌های 2020-1991، برگرفته از داده‌های تاریخی، ارائه شده است.

 از این اطلاعات به اضافه اطلاعات داده‌شده در مورد شبکه‌های فاضلاب امارات می‌توان برای درک شرایط آب‌وهوایی فعلی و همچنین درک سناریوهای آب‌وهوایی آینده و تغییرات پیش‌بینی‌نشده استفاده کرد. در پایان این گزارش نیز می‌توان این سوال را مطرح کرد که آیا اولین شهر هوشمند جهان همچنان می‌تواند برازنده دوبی، این امارت کشور امارات باشد؟ پاسخ این سوال را حکمران در ماه‌های آینده در اصلاحات اجرایی‌اش خواهد داد. 

دراین پرونده بخوانید ...