تنظیم‌گری رمزارزی
آیا بانک مرکزی به سوی پول دیجیتال می‌رود؟
آیسان تنها: کمتر از دو سال پیش به ماینرها یا استخراج‌کنندگان رمزارز، قاچاقچی برق می‌گفتند. آن زمان هنوز صنعت استخراج رمزارز در ایران مجاز نبود. در همین حال بسیاری به دولت توصیه می‌کردند که به جای برخوردهای بازدارنده با فعالان بازار رمزارز، این صنعت را به رسمیت شناخته و مثل بسیاری از کشورهای دنیا به وضع قوانین درباره آن تن دهد. با این حال تصمیم‌گیران همچنان بنا داشتند با رمزارزها هم مانند هر پدیده نوظهور دیگری به صورت سلبی برخورد کنند. ضمن اینکه برآیند اظهارات دستگاه‌های مربوطه هم نشان می‌داد که میان تصمیم‌گیران امر اتفاق نظری در این باره وجود ندارد.
البته این برخوردها در نهایت باعث نشد استخراج‌کنندگان رمزارز دست از کار بکشند. هر روز بر تعداد مزارع استخراج بیت‌کوین در کشور افزوده می‌شد. در همین اثنی کارشناسان اقتصادی و برخی مراکز پژوهشی برای تصمیم‌گیران روشن کردند که ارزهای دیجیتالی می‌توانند به دولت کمک کنند که تحریم‌ها را دور بزند و بهتر است از فرصت‌های آن استفاده کنند.
دستگاه‌های دولتی و شبه‌دولتی این روزها متهم‌اند که خود به مالک بزرگ‌ترین مزارع استخراج ارز دیجیتالی در کشور تبدیل شده‌اند. ظاهراً تصمیم‌گیران به این نتیجه رسیدند که بهتر است زمینه‌های استخراج ارز دیجیتالی و تاسیس مزارع نگهداری دستگاه‌های ماینر را فراهم کنند. به این ترتیب که وزارت صمت و نیرو مجوزهای مربوطه را با شرایط خاص صادر می‌کنند. با این حال هنوز «خلأ قانونی» برای صنعت استخراج رمزارز احساس می‌شود. موضوعی که از برخی خبرها می‌توان به پایان یافتن آن امیدوار شد. اخیراً رئیس‌کل بانک مرکزی در اینستاگرام خود خبر داده که بانک مرکزی در حال تنظیم قوانینی جهت نظارت بر فعالیت رمزارزهاست. مدتی قبل مهران محرمیان، معاون فناوری بانک مرکزی، هم اعلام کرد که سال آینده قرار است یک رمزارز ایرانی در کشور رونمایی شود.
ورود بانک مرکزی به تنظیم‌گری حوزه رمزارزها را می‌توان به فال نیک گرفت. به ویژه در شرایطی که رمزارزها هر روز در اقتصاد جهانی نقش پررنگ‌تری را عهده‌دار می‌شوند. اخیراً مایکروسافت به کاربران خود امکان داده که به حساب خود بیت‌کوین را هم اضافه کنند. در برخی کشورها هم وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌ها در حال آزمایش انجام معاملات از طریق برخی رمزارزها هستند. اکنون مدتی است که برخی نهادهای بین‌المللی اقتصادی از جمله مجمع جهانی اقتصاد به بانک‌های مرکزی توصیه کرده‌اند که ایجاد CBDC)Central Bank Digital Currency) یا پول دیجیتالی بانک مرکزی را جدی بگیرند. این نهاد بین‌المللی در یکی از گزارش‌های خود این سوال را مطرح کرد که «چرا وقت آن فرارسیده که پول دیجیتال بانک مرکزی» را جدی بگیریم؟ در این گزارش مطرح شده است که رونق اقتصاد دیجیتالی پس از همه‌گیری کرونا و همچنین قابلیت انتقال بیماری‌های ویروسی توسط پول کاغذی به رواج گسترده‌تر پول‌های دیجیتال منجر شده است. این گزارش افزوده است که با توجه به ظرفیت موجود در پول‌های دیجیتال می‌توان امیدوار بود که از فناوری‌های جدید که برای پرداخت به کار می‌روند، به‌طور معمول بلاک‌چین، بتوان برای افزایش کارایی پرداخت و کاهش هزینه‌ها استفاده کرد.
