تاریخ انتشار:
در حال حاضر چقدر بازارهای صادراتی را می‌شناسیم؟
بازارهای ناپایدار
آمارهای گمرک ایران نشان می‌‌دهد طی سال‌های 1390 تا 1394 کشورهای چین، عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و هند عمده‌ترین خریداران کالاهای ایرانی بوده‌اند. در سال 1394 سهم کشورهای امارات متحده عربی و افغانستان از کالاهای صادراتی ایران در مقایسه با سال ۱۳۹۳ افزایش داشته و سهم هند نیز ثابت مانده است. همچنین عمده کالاهای صادراتی در سال 1394 به ترتیب شامل گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی‌شکل مایع‌شده با سهم 4 /4 درصد از کل ارزش صادرات، پروپان مایع‌شده با سهم 98 /3درصدی و قیر با سهم 47 /3درصدی بوده است.
اما آیا با توجه به اجرای برجام نیاز نیست که این ترکیب صادراتی ایران از نظر شرکا و کالاها تغییر کند؟ در این زمینه پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی می‌گوید: «بدیهی است یک اقتصاد بزرگ و متکثر مانند ایران نباید قریب به ۷۰ درصد تجارت خود را تنها با پنج، شش کشور انجام دهد چرا که این اتفاق نه صرفه اقتصادی دارد و نه به صلاح کشور است. طبیعتاً فرصت تعامل با جامعه جهانی در پسابرجام این امکان را به وجود می‌آورد که مقاصد صادراتی کالاها و محصولات وارداتی را تنوع بخشیم.»
اما علاوه بر این مسائل بحث ناامنی‌های منطقه‌ای و از دست دادن برخی شرکای تجاری نیز مطرح است. در این شرایط نیز این سوال مطرح می‌شود که آیا نباید جایگزینی برای این بازارهای از دست رفته در نظر بگیریم؟ البته به نظر می‌رسد فعالان اقتصادی ایرانی در حفظ بازارهای صادراتی نیز موفق نیستند و بعد از چند سال آن بازارها را از دست می‌دهند و اینها سبب شده است طی سالیان اخیر بازارهای زیاد دیگری همانند بازار کشورهای آسیای میانه را از دست بدهیم و اکنون نیز ترس از دست دادن عراق در چند سال آینده را داریم چرا که این روزها بسیاری از کاهش میزان صادرات به کشور عراق سخن می‌گویند. عراق در سال‌های اخیر همواره جزو مقاصد اصلی محصولات ایران بوده و نزدیکی جغرافیایی باعث شده تولیدکنندگان ایرانی بتوانند وارد بازار این کشور شوند و محصولات خود را به فروش برسانند. اما بر اساس آمارهای گمرک مشاهده می‌شود برخلاف آنکه میزان صادرات به کشور عراق همیشه روندی صعودی را طی کرده، اما در سه سال اخیر تقریباً ثابت مانده و گاهی نیز روندی نزولی را پیموده است. البته بسیاری از کارشناسان علاوه بر مسائل و مشکلات داخلی عراق، مشکلات و کمبود‌های ما در ایران را نیز
عامل این موضوع می‌دانند.
جهانبخش سنجابی‌شیرازی، دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق نیز معتقد است: «با روند کاهشی که در صادرات سیمان به عراق به وجود آمده و ما را از چشم‌انداز تجارت‌مان با این کشور دور کرده، باید به دنبال راه‌هایی جایگزین مثل صادرات به کشورهای غرب آسیا و شمال آفریقا باشیم چرا که عراق تا سه سال آینده در تولید سیمان خودکفا خواهد شد.»
به طور کلی می‌توان عنوان کرد که برای حل این مشکلات باید بتوانیم بازارهای هدف را شناسایی کنیم اما برای شناسایی این بازارها چه تمهیداتی نیاز است؟ چرا در بازگشایی و در شناخت بازارهای صادراتی موفق نیستیم؟ کدام بازارها برای ما مناسب‌ترند؟ در حال حاضر ما در کدام بخش‌ها بیشترین کاستی را شاهدیم؟ برای پاسخ به این سوالات در این پرونده تجارت‌فردا با حمید صافدل، رئیس سابق سازمان توسعه تجارت به گفت‌وگو پرداخته‌ایم.
دیدگاه تان را بنویسید