مبارزه با فاسد، به جای مبارزه با فساد

دادگاهی در پکن، لیو تینان، معاون سابق «کمیسیون توسعه ملی و اصلاحات»، عالی‌ترین نهاد برنامه‌ریزی و سیاستگذاری اقتصادی دولتی را در ارتباط با دریافت رشوه به مبلغ شش میلیون دلار مجرم شناخته و به حبس ابد محکوم کرده است. لیو تینان سال گذشته از سمت خود برکنار شد و تحت پیگرد قانونی قرار گرفت. نام شماری از شرکت‌های بزرگ خارجی، از جمله یک شرکت خودروسازی ژاپنی، در ارتباط با اتهامات لیو تینان مطرح شده است. در چارچوب نظام سیاسی چین، کمیسیون توسعه ملی و اصلاحات از اختیارات وسیعی در سیاستگذاری صنعتی، تایید سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی، رسیدگی و تایید ادغام شرکت‌ها و هدایت فعالیت بخش‌های مختلف اقتصادی برخوردار است. پیش از این، دو تن از مقامات پایین‌رتبه‌تر این نهاد هم به اتهام فساد محاکمه و محکوم شده بودند. قاضی دادگاه هنگام صدور حکم لیو تینان گفت: «متهم، حقوق و عزت کارگران کشور را زیر پا گذاشته است.» تلویزیون دولتی تصویر آقای لیو را هنگام قرائت حکم دادگاه نشان داد که به شدت متاثر است و ابراز ندامت می‌کند و دادستان دادگاه نیز گفت متهم نهایت همکاری را از خود نشان داده و اطلاعات و شواهد لازم را در اختیار دادستانی قرار داده است و بدین ترتیب، مستحق تخفیف مجازات است. به احتمال زیاد، بدون این مداخله، لیو تینان به اعدام محکوم می‌شد. از زمان اعلام تصمیم شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، برای مبارزه جدی با فساد در تشکیلات حکومتی، لیو تینان ارشدترین مقام دولتی است که به جرم رشوه‌خواری مجازات می‌شود. شی جین‌پینگ که همزمان سمت رئیس‌جمهوری و دبیرکلی حزب کمونیست چین را در اختیار دارد، هنگام در ‌دست ‌گرفتن قدرت متعهد شد که مبارزه‌ای بی‌امان را علیه فساد دنبال کند. او در آن زمان گفت که مصمم است «هم ببرهای عالی‌رتبه و هم مگس‌های دون‌پایه» را هدف قرار دهد. حکومت چین همچنان یک نظام تک‌حزبی است و نظام سیاسی آن کشور با موازین حکومت دموکراتیک فاصله زیادی دارد. رئیس‌جمهور چین هشدار داده که ادامه فساد حکومتی ممکن است باعث تضعیف موقعیت حزب حاکم و نظام حکومتی شود. از زمان آغاز رهبری شی جین‌پینگ، روند بازداشت کارکنان فاسد دولت و حزب سرعت گرفته و پیش از این، تعدادی از کارکنان حزبی و دولتی به اتهام فساد مالی و اداری محاکمه و مجازات شده‌اند، اما این نخستین بار است که برنامه مبارزه با فساد یکی از مقامات عالی‌رتبه‌ را هدف قرار می‌دهد. اگرچه تعدیلاتی که طی حدود سه دهه اخیر در نگرش اقتصادی دولت چین بروز کرده باعث رشد اقتصادی سریع این کشور شده، اما به نظر می‌رسد کندی روند اصلاحات سیاسی زمینه‌ساز مشکلاتی مانند نابرابری چشمگیر اقتصادی و فساد گسترده دولتی شده که حتی در فضای نسبتاً بسته این کشور هم گاه اعتراضات آشکاری را به همراه آورده است. هنگام محاکمه لیو تینان، افرادی در برابر دادگاه تجمع کرده و در پلاکاردهایی، نسبت به ناکارایی و فساد در ادارات محلی و تعویق پرداخت دستمزدهای خود اعتراض داشتند.