تاریخ انتشار:
اقتصاد ایران در هفته‌ای که گذشت
نرخ رشد اقتصادی: منفی چهار درصد
قیمت زمین ۸۰ درصد رشد کرد
با اینکه به تازگی رقم رشد اقتصادی ایران در پایان پاییز سال ۱۳۹۰، از سوی بانک مرکزی اعلام شده است؛ اما به نظر می‌رسد با توجه به پژوهش‌های مستقل انجام‌گرفته بر روی اقتصاد ایران، ارقام ارائه‌شده از کانال‌های رسمی، قدری خوش‌بینانه باشد.
با اینکه به تازگی رقم رشد اقتصادی ایران در پایان پاییز سال 1390، از سوی بانک مرکزی اعلام شده است؛ اما به نظر می‌رسد با توجه به پژوهش‌های مستقل انجام‌گرفته بر روی اقتصاد ایران، ارقام ارائه‌شده از کانال‌های رسمی، قدری خوش‌بینانه باشد. بانک مرکزی، رشد اقتصادی ایران در 9 ماه اول سال 1390 نسبت به 9 ماه اول سال 89 را حدود چهار درصد با احتساب نفت و 2/3 درصد بدون احتساب نفت اعلام کرده است. اما محمد‌هادی مهدویان، معاون پیشین اقتصادی بانک مرکزی، در لابه‌لای یادداشتی که در این زمینه نگاشته است؛ نه‌تنها این آمار را رد کرده، که در آمار جدید خود از رشد اقتصادی در سال 1391، ارقام عجیب‌تری را عنوان کرده است. او معتقد است که «رشد اقتصادی ایران در سال 1390 را می‌توان در محدوده صفر تا نیم درصد و این رشد را برای سال 1391 در محدوده کاهشی و منفی حدود چهار تا پنج درصد ارزیابی کرد». به اعتقاد وی، اقتصاد ایران ظرف سال‌های اخیر، در دو مرحله و در سال‌های 1387 و 1391 وارد فاز رکودی شده است و ورود اقتصاد کشور به فاز رکودی در این دو مقطع را باید نتیجه قطعی سیاست‌هایی دانست که طی دو دوره دولت‌های نهم و دهم به مرحله اجرا گذاشته شده است.
مهدویان اضافه کرده است: «طی دو دوره مورد اشاره جز در مورد مسکن مهر که سیاست‌های اجرایی آن به لحاظ افزایش رشد عرضه مسکن و خدمات مسکن در حوزه تولید تاثیر تورمی شیوه تامین مالی (از محل منابع بانک مرکزی) آن را تا حدودی خنثی کرده است، برنامه‌های اقتصادی دولت در سایر زمینه‌ها در بهترین وضعیت ماهیت توزیع مجدد درآمدی داشته است.» آقای مهدویان در بخش دیگری از تحلیل خود در مورد اقتصاد کشور، به جایگاه ایران در مقایسه با کشورهای منطقه اشاره کرده و نوشته است: «طرح هدفمندی یارانه‌ها نه فقط تورم سنگین برای اقتصاد ایران به ارمغان آورد، بلکه در شعاع تحریم‌های مالی گسترده با برهم زدن ثبات بازارهای مالی، ارزی و وضعیت نسبتاً سالم نظام بانکی کشور جایگاه اقتصاد ایران را در سطح جهان و منطقه به شدت متزلزل کرده است.» او توصیه کرده است: «کنترل تورم و بازگشت ثبات به بازارهای مالی کشور از طریق بازبینی دقیق و مجدد برنامه‌های عمده دولت حاضر (هدفمندی یارانه‌ها، مسکن مهر، طرح عدالت، بانک و صندوق قرض‌الحسنه، سیاست‌های توزیعی انبساطی) باید به عنوان اولین قدم در راستای بهبود عملکرد اقتصاد ایران طی سال‌های آینده از اولویت بالا برخوردار
باشد.»
افزایش 80 درصدی قیمت زمین
مرکز آمار ایران، به تازگی دست به انتشار آمارهای جدید از شاخص‌های اقتصادی کشور زده است. پس از نرخ تورم و بیکاری، در هفته گذشته گزارشی مفصل از شاخص قیمت زمین و مسکن در سال 1391 از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد. رشد نزدیک به 53درصدی قیمت مسکن و 5/33 درصد اجاره‌بها، ظرف یک سال 1390 تا 1391 از نکات قابل توجه این گزارش است و در نوع خود رکوردی محسوب می‌شود. چرا که در سال‌های اخیر، رشد قیمت مسکن هیچ گاه از 30 درصد فراتر نرفته بود. تنها در سال 1386 بود که پس از سیاست‌های انبساطی بانک مرکزی برای تزریق نقدینگی به پروژه‌های زودبازده و انحراف این تسهیلات از اهداف اصلی، بخشی از نقدینگی موجود به بازار مسکن سرازیر شد و رشد 86درصدی قیمت مسکن را در این سال رقم زد. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد میانگین قیمت واحدهای مسکونی در شهر تهران از متری 5/2 میلیون تومان در ابتدای سال 1391 به متری سه میلیون و 282 هزار تومان در فصل پاییز رسیده است و نرخ رشد نقطه به نقطه قیمت مسکن در تهران نیز از 31 درصد در بهار 1391 (نسبت به بهار 1390) به مرز 53 درصد در پاییز 1391 (نسبت به پاییز 1390) نزدیک شده است. در همین مدت نرخ تورم نقطه به نقطه از 4/22 درصد در بهار به 4/27 درصد در پاییز تبدیل شده است. به این ترتیب فاصله بین منحنی رشد قیمت مسکن و منحنی تورم از شش درصد در ابتدای سال 1391 به حدود 16 درصد در پاییز افزایش پیدا کرده است. اما شاید بخش مهم‌تر این آمار، مربوط به قیمت زمین باشد. سال گذشته، زمین در تهران رتبه اول بیشترین افزایش قیمت را در مقایسه با دو فاکتور دیگر - قیمت مسکن و اجاره‌بها- به خود اختصاص داد. چنان که میانگین قیمت زمین در پاییز پارسال با 82 درصد افزایش به متری نزدیک به چهار میلیون تومان رسید. در سال‌های گذشته میانگین قیمت زمین و مسکن در تهران تقریباً نزدیک به هم بود، اما در سال 1391، قیمت زمین با شیب زیادی از قیمت مسکن فاصله گرفت. به طوری که قیمت خانه‌های کلنگی -در تهران به دلیل کمبود شدید قطعات زمین‌های خام، خانه‌های کلنگی به جای زمین، برای ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرد- در پاییز 1391 با قیمت آپارتمان‌های نوساز در تابستان 1391 برابر شد. بدین ترتیب در این مدت، قیمت زمین و خانه‌های کلنگی هم به طور متوسط حدود ۸۰ درصد افزایش یافته است. با این حال معاون وزیر راه و شهرسازی، دلیل بالا رفتن قیمت مسکن در سال ۱۳۹۱ را افزایش قیمت ارز و سکه، تحریم اقتصادی و حذف یارانه‌ها اعلام کرده است. ابوالفضل صومعلو گفته است از شهریور ماه سال گذشته «تحریم اقتصادی با برهم ریختن فضای روانی بازار» موجب «افزایش حبابی» قیمت سکه و ارز شد که این موضوع بر قیمت مسکن تاثیر گذاشت. به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها هم قیمت مصالح ساختمانی را بالا برد. علی نیکزاد وزیر راه و شهرسازی نیز انتقادهای مربوط به افزایش قیمت مسکن و زمین را رد کرده و گفته است «در دولت نهم و دهم بیش از چهار میلیون واحد مسکونی در حال ساخت است که بیش از نیمی از آنها به متقاضیان تحویل داده شده است. یک میلیون و ۲۵۰ هزار واحد دیگر هم امسال به پایان می‌رسد.» به گفته وی ۲۱ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور وجود دارد اما تعداد خانوارها ۲۱ میلیون و ۲۰۰ هزار است. نیکزاد معتقد است: «خانه به اندازه کافی هست اما سوداگری موجب سودهای کلان در بخش مسکن شده است.»
افزایش 80 درصدی قیمت زمین
مرکز آمار ایران، به تازگی دست به انتشار آمارهای جدید از شاخص‌های اقتصادی کشور زده است. پس از نرخ تورم و بیکاری، در هفته گذشته گزارشی مفصل از شاخص قیمت زمین و مسکن در سال 1391 از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد. رشد نزدیک به 53درصدی قیمت مسکن و 5/33 درصد اجاره‌بها، ظرف یک سال 1390 تا 1391 از نکات قابل توجه این گزارش است و در نوع خود رکوردی محسوب می‌شود. چرا که در سال‌های اخیر، رشد قیمت مسکن هیچ گاه از 30 درصد فراتر نرفته بود. تنها در سال 1386 بود که پس از سیاست‌های انبساطی بانک مرکزی برای تزریق نقدینگی به پروژه‌های زودبازده و انحراف این تسهیلات از اهداف اصلی، بخشی از نقدینگی موجود به بازار مسکن سرازیر شد و رشد 86درصدی قیمت مسکن را در این سال رقم زد. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد میانگین قیمت واحدهای مسکونی در شهر تهران از متری 5/2 میلیون تومان در ابتدای سال 1391 به متری سه میلیون و 282 هزار تومان در فصل پاییز رسیده است و نرخ رشد نقطه به نقطه قیمت مسکن در تهران نیز از 31 درصد در بهار 1391 (نسبت به بهار 1390) به مرز 53 درصد در پاییز 1391 (نسبت به پاییز 1390) نزدیک شده است. در همین مدت نرخ تورم نقطه به نقطه از 4/22 درصد در بهار به 4/27 درصد در پاییز تبدیل شده است. به این ترتیب فاصله بین منحنی رشد قیمت مسکن و منحنی تورم از شش درصد در ابتدای سال 1391 به حدود 16 درصد در پاییز افزایش پیدا کرده است. اما شاید بخش مهم‌تر این آمار، مربوط به قیمت زمین باشد. سال گذشته، زمین در تهران رتبه اول بیشترین افزایش قیمت را در مقایسه با دو فاکتور دیگر - قیمت مسکن و اجاره‌بها- به خود اختصاص داد. چنان که میانگین قیمت زمین در پاییز پارسال با 82 درصد افزایش به متری نزدیک به چهار میلیون تومان رسید. در سال‌های گذشته میانگین قیمت زمین و مسکن در تهران تقریباً نزدیک به هم بود، اما در سال 1391، قیمت زمین با شیب زیادی از قیمت مسکن فاصله گرفت. به طوری که قیمت خانه‌های کلنگی -در تهران به دلیل کمبود شدید قطعات زمین‌های خام، خانه‌های کلنگی به جای زمین، برای ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرد- در پاییز 1391 با قیمت آپارتمان‌های نوساز در تابستان 1391 برابر شد. بدین ترتیب در این مدت، قیمت زمین و خانه‌های کلنگی هم به طور متوسط حدود ۸۰ درصد افزایش یافته است. با این حال معاون وزیر راه و شهرسازی، دلیل بالا رفتن قیمت مسکن در سال ۱۳۹۱ را افزایش قیمت ارز و سکه، تحریم اقتصادی و حذف یارانه‌ها اعلام کرده است. ابوالفضل صومعلو گفته است از شهریور ماه سال گذشته «تحریم اقتصادی با برهم ریختن فضای روانی بازار» موجب «افزایش حبابی» قیمت سکه و ارز شد که این موضوع بر قیمت مسکن تاثیر گذاشت. به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها هم قیمت مصالح ساختمانی را بالا برد. علی نیکزاد وزیر راه و شهرسازی نیز انتقادهای مربوط به افزایش قیمت مسکن و زمین را رد کرده و گفته است «در دولت نهم و دهم بیش از چهار میلیون واحد مسکونی در حال ساخت است که بیش از نیمی از آنها به متقاضیان تحویل داده شده است. یک میلیون و ۲۵۰ هزار واحد دیگر هم امسال به پایان می‌رسد.» به گفته وی ۲۱ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور وجود دارد اما تعداد خانوارها ۲۱ میلیون و ۲۰۰ هزار است. نیکزاد معتقد است: «خانه به اندازه کافی هست اما سوداگری موجب سودهای کلان در بخش مسکن شده است.»
دیدگاه تان را بنویسید