من به آمار زمین مشکوکم

مرکز آمار ایران دو هفته پیش در اقدامی غیرمنتظره و غافلگیرکننده پس از یک سال و نیم سکوت درباره نرخ رشد اقتصادی، لب به سخن گشود و رشد اقتصادی کشور در شش ماه نخست امسال را یک درصد (با احتساب نفت) اعلام کرد.

اگرچه انتشار نرخ شاخص‌های کلان اقتصادی همچون تورم، رشد و بیکاری، طبق قانون بر عهده این نهاد وابسته به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور است، اما چون آخرین آماری که درباره رشد اقتصادی اعلام کرده مربوط به دو سال پیش است، این پرسش به وجود آمده که دیده‌بان شاخص‌های کلان اقتصادی کشور بر چه اساسی بدون اینکه حتی گزارشی مقدماتی از وضعیت رشد اقتصادی در سال 93 اعلام کند، در خصوص رشد شش ماه نخست امسال پیش‌دستی کرده است؟

رشد یک‌درصدی از سوی این نهاد در حالی اعلام شده که شواهد و قرائن حاکی از رکود در بازارهای کشور و کاهش تولید بنگاه‌ها از ابتدای امسال تاکنون است، از این‌رو کارشناسان معتقدند اعلام چهار عدد بدون اینکه از جزییاتش نامی برده شود، تردید درباره صحت این آمار را بیشتر کرده و سبب شده برخی از سیاستگذاران دولتی حتی برای تحلیل اوضاع اقتصادی کشور به جای استناد به داده‌های مرکز آمار ایران، از ارقامی که بانک مرکزی به آن دست یافته، استفاده کنند.

به گفته این کارشناسان تمام شواهد و قرائن موجود در کشور نشان می‌دهد نرخ رشد اقتصادی در شش‌ماهه نخست امسال بین منفی 5 /1 تا صفر درصد بوده و بانک مرکزی هم در محاسبه‌های اولیه خود به این رقم دست یافته اما از انتشار آن خودداری کرده است. حال اینکه مرکز آمار بر اساس کدام روش‌ها توانسته نرخ رشد اقتصادی کشور را با احتساب نفت یک درصد اعلام کند، مورد تردید این کارشناسان قرار گرفته است. پس از اعلام نرخ رشد اقتصادی شش ماه نخست امسال از سوی مرکز آمار ایران این پرسش به وجود آمده که چرا این رصدخانه شاخص‌های کلان اقتصادی، پس از اعلام رشد سه ماه نخست در سال 93 از سوی رئیس‌جمهور و بانک مرکزی سکوت کرد و وظایف حاکمیتی خود را در انتشار آمار رشد نادیده گرفت؟ و باز چرا با اینکه نرخ رشدی در حدود نیم درصد را برای اقتصاد کشور محاسبه کرده بود، آن را اعلام نکرد اما حال که بانک مرکزی در این باره سکوت کرده اقدام به انتشار آمار شش‌ماهه کرده است.

برخی کارشناسان درخواست دارند که بدانند محاسبات مرکز آمار ایران در خصوص نرخ رشد اقتصادی در سال 93 چه رقمی را نشان می‌دهد و چرا کماکان نرخ رشد منفی دودرصدی مربوط به سال 92 روی خروجی سایت این نهاد دولتی قرار گرفته است.

همچنین این پرسش به وجود آمده که چرا جزییاتی از نرخ رشد اقتصادی سال 93 از سوی مرکز آمار ایران منتشر نمی‌شود و این نهاد در این خصوص وظایف خود را نادیده گرفته است؟ به عنوان مثال در این آمار قید نشده که نرخ رشد صنعت، معدن، نفت، آب و برق و گاز و انواع بخش‌های خدمات در شش‌ماهه چقدر است و به نوعی کلی‌گویی شده است.

از سوی دیگر اعلام شده که نرخ رشد بخش کشاورزی 7 /5 درصد است در حالی که با توجه به مساله خشکسالی این آمار تقریباً دور از ذهن بوده و منطقی‌تر به نظر می‌رسد که کمتر باشد.

این کارشناسان از مرکز آمار ایران درخواست دارند تا روش‌های محاسبه نرخ رشد و جزییات آن را اعلام کنند تا کارشناسان و سیاستگذاران اقتصادی برای تحلیل وضعیت اقتصادی کشور بتوانند با دلی آرام و قلبی مطمئن به این امر اقدام کنند.