بی‌کتاب
چرا انتشار کتاب‌های مرتبط با محیط زیست در ایران کم است؟
ایران به گواه نشانه‌های اقلیمی از جمله افزایش دما، تغییر الگوی بارش از یک‌سو و کاهش منابع آب ناشی از مصرف بی‌رویه و تخریب عامدانه طبیعت از جمله تخریب جنگل‌ها، مراتع و... به یکی از پرریسک‌ترین سرزمین‌ها از منظر مدیریت محیط زیست تبدیل شده است. اما همین کشور یکی از فقیرترین کشورها از نظر تولید محتوای محیط زیستی از جمله کتاب و محتواهای آموزشی از طریق رسانه‌هاست. با بررسی تولید کتاب محیط زیستی در حوزه‌های سنی متفاوت از کودکان تا بزرگسالان در چند ماه گذشته، سازمان نشر در ایران نشان می‌دهد جز یکی، دو نشر هیچ اثر تالیفی تخصصی یا حتی ترجمه به صورت تخصصی در حوزه محیط زیست منتشر نشده است.
غم‌انگیزتر آنکه حتی در حوزه آکادمیک نیز تولید آنچنانی صورت نمی‌گیرد و فضای دانشگاه جز رشته‌های تخصصی مرتبط با مسائل محیط زیست، با مقوله حفاظت همگانی از منابع حیاتی آشنا نیست. از سویی نظام آموزش و پرورش ما تا امسال منابع مرتبط با حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست به صورت سازمان‌یافته و آگاهانه در اختیار دانش‌آموزان قرار نداده است. اما خبر امیدوارکننده اینکه در سال اخیر کتابی در حوزه آموزش و پرورش منتشر شده که قرار است مساله محیط زیست را در مدارس کشور آموزش دهد. اما در یک تصویر کلی به‌رغم تعدد رخدادهای محیط زیستی و اثر تخریب محیط زیست بر زیست ایرانی به نظر می‌رسد فضای نشر کتاب‌های مرتبط با محیط زیست جز معدود نشرهای گاه و بی‌گاه بسیار کم‌رمق و بی‌جان است. وقتی مساله‌ای برای جامعه‌ای اهمیت پیدا می‌کند تولید محتوا در این زمینه نیز افزایش می‌یابد.
برای مثال اگر جامعه درک درستی از وضعیت محیط زیست ایران داشته باشد، باید به صورت روزانه شاهد انتشار محتوا در قالب‌های مختلف باشیم اما بررسی نشر کتاب محیط زیستی در ایران چنین وضعیتی را گواهی نمی‌دهد. طی یک دهه اخیر به دلیل غلبه بحران‌های محیط زیست و همپوشانی آنها با تنش‌های اجتماعی و امنیتی، بعضاً توجه اندکی از طریق رسانه‌ها صورت گرفته است. مثلاً وقتی تصاویر مرگ تدریجی گاومیش‌های تالاب شادگان در خوزستان، یا بی‌آبی زاینده‌رود در اصفهان در سال 98 مورد توجه واقع شده که تازه معترضان به وضعیت مدیریت آبی کف خیابان‌های اهواز و اصفهان بودند.
این ادعا در مورد تصاویر تاثربرانگیز دریاچه ارومیه، هامون، پریشان، رودخانه‌های کارون، مارون، ارس، زاینده‌رود و کشف‌رود و... در سراسر ایران قابل تعمیم است. اما پرسش اساسی این است، چرا به‌رغم همه ضرورت‌های موجود، آگاهی عمومی نسبت به محیط زیست به کندی صورت می‌گیرد و تولیدات محیط زیستی در حوزه نشر، ناچیز است؟ پژوهش «بررسی وضعیت آموزش محیط زیست در ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای جهان» در سطح جهان البته نشان می‌دهد؛ «در سال‌های اخیر، آموزش محیط زیست به یک اولویت در حال رشد در سطح محلی، ملی و بین‌المللی تبدیل شده است.
سازمان ملل متحد برای آموزش توسعه پایدار، از تمامی کشورهای عضو برای تلاش در جهت افزایش تعهداتشان نسبت به آموزش مردم در مورد نیاز به ایجاد آینده‌ای پایدار و خلق شهروندانی توانا برای انجام آن دعوت کرد تا محیط زیست را به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی توسعه پایدار که نیازمند آموزش است در اولویت قرار دهند.» برای درک بهتر شرایط چند نمونه از کتاب‌هایی را که در سال 1402 در ایران منتشر شده‌اند، معرفی می‌کنیم:
اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست در ایران
نویسنده: سروش کیانی‌‌قلعه‌سرد
انتشارات دنیای اقتصاد
انتشارات دنیای اقتصاد در سال 1402 کتابی با عنوان «اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست در ایران» نوشته سروش کیانی‌‌قلعه‌سرد را منتشر کرده است. سروش کیانی قلعه‌سرد دانش‌آموخته دکترای اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست از دانشگاه سیستان و بلوچستان است که در سال 1397 موفق به دریافت عنوان پژوهشگر نمونه و استعداد درخشان این دانشگاه شد. او تاکنون نزدیک به 40 مقاله در مجلات علمی و پژوهشی، کنفرانس‌های معتبر ملی و بین‌المللی و ژورنال‌های معتبر بین‌المللی دارد. او با تعداد زیادی از مجلات علمی و پژوهشی داخلی و بین‌المللی از جمله مجله Environment, Development and Sustainability که از مهم‌ترین مجلات حوزه اقتصاد محیط زیست انتشارات اشپرینگر است با 13 مورد داوری مقالات در حال همکاری است. در حال حاضر نیز به عنوان مدرس دروس اقتصادی با دانشگاه آزاد تهران غرب در حال فعالیت است.
از علم اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست به عنوان یک دانش جدید و نوظهور در دنیا یاد می‌شود. تلاش در این علم بر آن است که به گونه‌ای سیاستگذاری اقتصادی صورت پذیرد که هیچ بخشی از منابع طبیعی و محیط زیست دچار چالش غیرقابل جبرانی نشود. این علم چند دهه است در دانشگاه‌های مختلف دنیا در سطوح مختلف تحصیلات تکمیلی تدریس می‌شود. در ایران نیز این رشته در تعدادی از دانشگاه‌های کشور در حال برگزاری است. حاصل آموزش و پژوهش در این حوزه تخصصی تعداد بالای کتب و مقالاتی است که سالانه در بسیاری کشورها منتشر می‌شود. در ایران نیز تعداد زیادی کتاب ترجمه و تالیف وجود دارد که جنبه‌های مختلف اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست را بر اساس یک چهارچوب یکسان نظیر اقتصاد منابع آب، اقتصاد زمین، اقتصاد جنگل، اقتصاد شیلات و... مورد بررسی قرار داده‌اند. آنچه در این زمینه به‌ویژه در ایران به عنوان یک ضعف ساختاری وجود دارد نپرداختن به این علم به‌صورت کاربردی است. به عبارت دیگر تمرکز کتاب‌های موجود صرفاً بر جنبه‌های پایه‌ای این علم بوده و به‌صورت کاربردی به این علم پرداخته نشده است. از سوی دیگر مسائل روز و نوظهوری مانند بیماری‌های همه‌گیر، مناسبات سیاسی، مسائل اجتماعی، آلودگی‌های جدید و... در کتاب‌های موجود وجود ندارد یا بسیار محدود به آن پرداخته شده است. دو خلائی که می‌توان گفت نقطه آغازین این کتاب بوده است. به عبارت دیگر این دو، نکاتی بوده که نویسنده کتاب «اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست در ایران» در ضرورت نگارش این کتاب به آن توجه داشته است. از این‌رو این کتاب، اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست را به‌صورت کاربردی در فضای ایران بررسی کرده و از سوی دیگر مسائل جدیدی را در این حوزه مورد توجه قرار داده است. در حوزه اقتصاد منابع آب علاوه بر بررسی مسائل سیاستی و حکمرانی در حوزه آب برای نخستین‌بار، مسائل نوظهوری در اقتصاد منابع آب مانند آب‌های ژرف به‌صورت ویژه مورد بررسی قرار گرفته است. در حوزه اقتصاد محیط زیست تمرکز بر مساله سیاستگذاری به‌ویژه در نیم‌قرن اخیر بوده، در حالی که چنین نگاه متمرکزی در کمتر مطالعه این‌چنینی به چشم می‌خورد. در واقع این کتاب ارتباط مشخصی میان دلایل نابسامانی محیط زیست و اقتصاد دولتی برقرار می‌کند. یا در بحث اقتصاد آلودگی و آلاینده‌ها بیشتر اثرات ساختاری این آلودگی را در یک شرایط غیرقابل اجتناب ناشی از اقتصاد دستوری بررسی می‌کند. در حوزه اقتصاد مخاطرات اقلیمی ایران مباحثی برای نخستین‌بار با محوریت تغییر اقلیم ارائه شده است. مباحثی چون اقتصاد خشکسالی و اقتصاد سیل ایران نیز از موارد کمترپرداخته‌شده‌ای است که در این فصل به‌طور ویژه به آن پرداخته شده است. در مورد پایداری علاوه بر بررسی نهادی عدم توسعه پایدار ایران، مسائل نوظهوری چون کرونا به‌طور تخصصی در کشور مورد بررسی قرار گرفته است. در مباحث مرتبط با اقتصاد زمین نیز اقتصاد فرسایش خاک مورد توجه قرار گرفته که تاکنون مورد مشابهی نداشته است.
در فصل دوم این کتاب با عنوان اقتصاد محیط زیست در آینه سیاستگذاری و حکمرانی ایران آمده است: سیاست‌ها و نحوه حکمرانی دولت‌ها زمینه‌ساز و تعیین‌کننده شرایط محیط زیست و منابع طبیعی هر کشور است. به میزانی که محیط زیست برای یک کشور حائز اهمیت باشد، در سیاستگذاری آن کشور دارای جایگاه و مورد توجه است. اعتقاد به این موضوع که خود را در نگاه توسعه پایدار نشان می‌دهد باعث خواهد شد دولت‌ها سیاست‌هایی را اتخاذ کنند که نتیجه آن بهبود وضعیت محیط زیست و جلوگیری از تضعیف آن باشد. اما این مساله در کشورهایی که وابستگی عمیق اقتصادی به منابع طبیعی و محیط زیست دارند، وضعیت دیگری دارد. در واقع به دلیل وابستگی اقتصاد به این بخش‌ها، سیاستگذاری مبتنی بر حفظ و نگهداشت محیط زیست صورت نگرفته و جنبه‌های اقتصادی و درآمدی بر سایر جنبه‌های محیطی سنگینی خواهد کرد. در این فصل به بررسی جایگاه حکمرانی و نقش سیاستگذاری در زمینه محیط زیست پرداخته شده است.
جایگاه اقتصاد محیط زیست در ایران: از زمان مطرح شدن مباحث اقتصاد محیط زیست و لزوم ایجاد تعادل میان کیفیت محیط زیست و رفتار اقتصادی انسان تاکنون توجه به مبانی این علم در مدیریت اقتصادی جوامع مختلف به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته همواره رو به افزایش بوده است. توجهی که به‌دلایلی چون افزایش جمعیت، کاهش منابع در دسترس، افزایش تولید آلودگی‌ها، توسعه صنایع و... ضرورت داشته است. در واقع کشورهای توسعه‌یافته پس از مواجهه با اثرات توسعه صنعتی و وقوع چالش‌های متعدد محیط زیستی و کشورهای درحال‌توسعه با عبرت‌آموزی از اثرات منفی زیست‌محیطی توسعه در کشورهای توسعه‌یافته به پیاده‌سازی مبانی اقتصاد محیط زیست در چهارچوب توسعه پایدار توجه بیشتری کردند. این روند با جدی‌تر شدن اثرات منفی تخریب محیط زیست و محرزتر شدن اثرات تغییر اقلیم سرعت بیشتری یافته و در حال حاضر در بسیاری از کشورها پیاده‌سازی اقتصاد محیط زیست به شکل جدی‌تر و منسجم‌تری مورد توجه است.
حرکت به سمت بهره‌وری سبز: حرکت به سمت ارتقای بهره‌وری سبز یک نیاز مشترک در تمامی کشورهای جهان است، چون کاهش منابع در دسترس، افزایش جمعیت و روند ناگزیر صنعتی شدن برای تمامی کشورها موجود است و فارغ از زمان توسعه‌یافتگی کشورها باید در مورد پایداری یا عدم پایداری توسعه خود در عمل تصمیم‌گیری کنند. در توسعه پایدار، بهره‌وری سبز یکی از ملزومات اساسی بوده و بدون دستیابی و ارتقای آن نمی‌توان انتظار چندانی برای دستیابی به توسعه پایدار داشت. برای مثال در بخش انرژی مدیریت پسماندها، چرخه تولید مواد و تولید زباله یکی از ارکان مهم در توسعه پایدار است که تنها با به‌کارگیری راهبرد بهره‌وری سبز قابل اجرا خواهد بود. از این‌رو به‌طورکلی کشورهایی که با محدودیت‌های بیشتر و جدی‌تر زیست‌محیطی و منابع طبیعی مواجه هستند، به‌طور طبیعی تمایل بیشتری به پیاده‌سازی بهره‌وری سبز و استفاده از ظرفیت‌های پایدار سرزمین خود دارند.
چرا اقتصاد سبز و اقتصاد محیط زیست در دستور سیاستگذاران ایرانی قرار ندارد؟
عدم تمایل سیاستگذاران ایرانی به اقتصاد سبز و اقتصاد محیط زیست و به‌طور کلی توسعه پایدار به نوع ساخت موجود اقتصاد ایران برمی‌گردد. ساختار منابع طبیعی‌محور و تک‌محصولی بودن اقتصاد ایران طی یک قرن اخیر به‌گونه‌ای بوده که سیاستگذار هیچ‌گاه ضرورتی برای حرکت به سمت نوع دیگری از اقتصاد احساس نکرده است و مدیریت اقتصادی را با همین نوع نگاه مطلوب می‌داند. حکمرانی اقتصاد قهوه‌ای در ایران به‌قدری قوی و ریشه‌دار بوده که تغییر در ساختار اقتصادی ایران، آن‌هم به سمت وضعیت مطلوب اقتصاد سبز مقدور و ممکن نیست. در واقع تسلط دائم و همیشگی اقتصاد قهوه‌ای بر اقتصاد ایران باعث شده مسائل مرتبط با محیط زیست و منابع طبیعی ایران به عنوان مساله در نظر گرفته نشده و در پایین‌ترین حد توجه باشد یا در صورت توجه در کمترین حد خود قرار گیرد. از این‌رو می‌توان گفت ریشه‌های عمیق اقتصاد قهوه‌ای در ایران به‌گونه‌ای است که تغییر را چه به لحاظ ضرورت و چه به لحاظ امکان با دشواری مواجه کرده است.
انسان و محیط زیست
پایگاه کتاب‌های درسی، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی
وزارت آموزش و پرورش
انسان و محیط زیست در سال 1402 از سوی انتشارات پایگاه کتاب‌های درسی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وابسته به وزارت آموزش و پرورش منتشر شده است. این کتاب برای دوره دوم آموزش متوسطه (فنی حرفه‌ای) دروس مشترک فنی و حرفه‌ای، پایه یازدهم، دوره دوم آموزش متوسطه (متوسطه نظری) ریاضی فیزیک، پایه یازدهم، دوره دوم آموزش متوسطه (متوسطه نظری) علوم انسانی، پایه یازدهم، دوره دوم آموزش متوسطه (متوسطه نظری) علوم تجربی، پایه یازدهم، دوره دوم آموزش متوسطه (متوسطه نظری) علوم و معارف اسلامی، پایه یازدهم، دوره دوم آموزش متوسطه (کار دانش) دروس مشترک و پایه یازدهم در سال تحصیلی 1403-1402 تدریس می‌شود.
در مقدمه این کتاب خطاب به «دانش‌آموزان عزیز» آمده است: آدمی، از زمانی که بر روی کره خاکی و زیبای زمین پا نهاد، از منابع غذایی، آب، گیاهان و منابع معدنی آن بهره برد و سعی کرد این محیط را به شکلی که خود مایل است، تغییر دهد. زمانی اثر این تغییرات بسیار محدود بود و به نظر می‌رسید که انسان، در کنار دیگر موجودات زنده می‌تواند تا سالیان دراز در صورت عدم رخ دادن یک اتفاق غیرمنتظره و پایدار در شرایط زندگی خود بر روی کره زمین باشد و تا مدتی مدید به حیات خود ادامه دهد. در 200 سال اخیر اما، با پیشرفت فناوری، گستره و عمق تاثیر رفتار انسان بر روی کره زمین به گونه‌ای بوده است که می‌تواند سرنوشتی متفاوت با هزاران سال گذشته را برای او رقم بزند و حیات درازمدت انسان‌ها را تهدید کند. پیشرفت فناوری و مداخله گسترده در طبیعت از سویی رفاه و آسایش بیشتری را برای انسان به ارمغان آورده و سبک زندگی ما را تا آنجا دگرگون کرده که بازگشت به زندگی گذشته برای انسان امروزی تا حدودی غیرممکن می‌نماید. اما از سوی دیگر چالش‌های بزرگی مانند تامین آب، غذا و انرژی کافی و آلودگی محیط زیست، آرامش خاطر را از انسان ربوده است. امروزه انسان به این می‌اندیشد که چگونه باید این نعمت‌های بزرگ الهی را برای مدتی طولانی حفظ کند و در اختیار داشته باشد. هدف از درس «انسان و محیط زیست» پرورش نسلی آگاه، مسوولیت‌پذیر، فعال و امیدوار به آینده است.
حقوق محیط زیست
نویسنده: دکتر علی کمالی
انتشارات مجمع علمی و فرهنگی مجد
«حقوق محیط زیست» عنوان کتابی است که به موضوعاتی مانند «مبانی و منابع حقوق محیط زیست، مبانی و اصول حمایت از محیط زیست، حمایت حقوقی از تنوع زیستی، مفهوم و اهمیت تنوع زیستی، گونه‌های وحشی، حمایت حقوقی از عناصر سازنده طبیعت، آب، هوا، حقوق محیط زیست شهری و روستایی، حقوق محیط زیست شهری، حقوق محیط زیست روستایی، سازمان‌های محیط زیستی، سازمان‌های دولتی، مسوولیت و دعاوی محیط زیستی و مسوولیت محیط زیستی» می‌پردازد. این کتاب در سال 1402 بازنشر شده است.
جنگل‌های زاگرس (زیست ایران 2)
نویسنده: اردوان زرندیان / عکاس: حسن مقیمی
انتشارات نردبان
مجموعه زیست ایران بر آن است تا بر آگاهی کودکان و نوجوانان درباره جانوران و بوم‌سازگان ایران بیفزاید. آنها باید برای حفظ این میراث طبیعی انگیزه بیشتری پیدا کنند. جنگل‌ها و منطقه رویش زاگرس در رشته کوه زاگرس قرار دارد. زاگرس با بیش از 1300 کیلومتر طول و حدود 200 کیلومتر عرض، 40 درصد آب‌های جاری و یک‌سوم جمعیت کشور را در خود جای داده است. در این کتاب با بوم‌سازگان (اکوسیستم) ویژه جنگل‌ها و منطقه پوشش زاگرس، پوشش گیاهی و جانوری و عوامل تخریب آنها آشنا می‌شوید.
قوانین، مقررات، ضوابط و استانداردهای محیط زیست انسانی
انتشارات حک
نظر به اینکه برخی از قوانین و مقررات در سال‌های اخیر مورد تصویب یا بازنگری مراجع قانونی قرار گرفته بودند، بازنگری چاپ اول (1392) کتاب ضوابط و استانداردهای زیست‌محیطی مورد توجه قرار گرفت و اکثر الزامات محیط زیستی در قالب این مجموعه گردآوری شد. این مجموعه شامل آخرین قوانین، مصوبات و دستورالعمل‌های زیست‌محیطی مرتبط با ضوابط و استانداردهای محیط زیستی هوا، آب، خاک و پسماند است که عمدتاً به تصویب مراجع رسمی کشور رسیده و لازم‌الاجراست.
اینکه فقط یکی است
از مجموعه کتاب‌های «صلح با زمین»
نویسنده: تریسی کردری / مترجم: نیلوفر کشتیاری
«اینکه فقط یکی است» کتابی کوچک با دستاوردهایی بزرگ برای بهبود توانایی توجه و تمرکز، رشد مهارت‌های تصویرخوانی و زبانی، درک رابطه علت و معلول، آشنایی با مفهوم شهروند مسوول و آگاهی از تاثیرات مسوولیت‌پذیری در زندگی روزمره است. مهم‌ترین ویژگی کتاب «اینکه فقط یکی است» خلق یک شهر است. شهری که اسم دارد، سونی ویله. این شهر تعدادی شخصیت دارد که هرکدام یک ویژگی خاص دارند که البته در تصاویر این ویژگی‌ها دیده می‌شود. نکته مهم تصویرگری، قرار گرفتن تصاویر در کنار متن است، به گونه‌ای که از سوی تصاویر می‌توان داستان کتاب را فهمید. از نظر آموزشی کتاب نکته بسیار خوبی را به کودکان یاد می‌دهد. اگر بخواهیم به‌صورت کوتاه هدف آموزشی کتاب را بیان کنیم، باید بگوییم: از قدیم گفته‌اند با یک گل بهار نمی‌شود اما هر کار کوچکی می‌تواند تاثیر بزرگی بر اجتماع و اطرافیان ما بگذارد؛ کندن یک شاخه گل می‌تواند گلستانی را نابود کند. باورکردنی نیست ولی گاهی وقت‌ها یک آشغال کوچک و حتی خیلی خیلی کوچک، یک شهر را به هم می‌ریزد! به نظر شما می‌توان در یک شهر به‌هم‌ریخته زندگی کرد؟
10 کتاب قابل توجه در مورد حفاظت و محیط زیست منتشرشده در سال 2022
سایت Mongabay فهرستی از 10 کتاب برگزیده محیط زیست منتشرشده در سال 2022 را ارائه داده که در این گزارش به معرفی آنها می‌پردازیم تا به مقایسه‌ای با آنچه در ایران تولید شده است، بپردازیم. فهرست 10 کتاب معرفی‌شده بر روی برخی از گره‌دارترین مشکلات پیش‌روی بشر تمرکز دارند، از تغییرات آب‌وهوایی گرفته تا از دست دادن تنوع زیستی تا سرایت ویروس‌ها از گونه‌های دیگر به انسان. اما آنها همچنین بر امید و راه‌حل‌هایی متمرکز هستند که از درک رو به رشد اما هنوز نوپای ما از دنیای اطرافمان به دست آمده‌اند. امروزه دیدن وضعیت جهان و احساس ناامیدی بسیار آسان است. دانشمندان به ما می‌گویند که ما نه یک، بلکه با دو تهدید بالقوه وجودی در تغییرات آب‌وهوا و از دست دادن تنوع زیستی روبه‌رو هستیم. با توجه به لحن کسل‌کننده بسیاری از این پیش‌بینی‌ها، ممکن است نویسندگانی را که وقایع‌نگاری اوضاع را به نمایش می‌گذارند به خاطر تمرکز بر تاریک‌ترین و آخرالزمانی‌ترین دیدگاه‌ها ببخشید. چیزی که بیشتر انتخاب‌ها را برای فهرست کتاب‌های برجسته Mongabay در سال 2022 متمایز می‌کند، حس امید است.
1- بی‌نفس: مسابقه علمی برای شکست دادن ویروس مرگبار
نویسنده: دیوید کوامن
دیوید کوامن، نویسنده علمی، نامزد جایزه کتاب ملی ایالات‌متحده در زمان همه‌گیری کووید 19 شد. بررسی کتاب او این پرسش را پاسخ می‌دهد که چگونه دانشمندان برای اولین‌بار در مورد ویروس کرونا به گفت‌وگویی جهانی دامن زدند که در نهایت با افزایش فوریت، به هشدارهایی منجر شد که همه دنیا آن را رعایت کردند. کوامن به طرز ماهرانه‌ای استدلال‌های مربوط به منشأ ویروس را از هم جدا می‌کند و فرضیه‌های مربوط به فروش گونه‌های وحشی در بازار عمده‌فروشی غذاهای دریایی هوانان در ووهان چین را بررسی می‌کند. چرا که تهاجم بی‌پروا و مستمر به اکوسیستم‌های وحشی در جهان ممکن است به سرایت ویروس‌های بیشتری در آینده منجر شود.
2- انقلاب بهار خاموش: جان اف کندی، ریچل کارسون، لیندون جانسون، ریچارد نیکسون و بیداری بزرگ محیطی
نویسنده: داگلاس برینکلی
هنگامی که کتاب «بهار خاموش» راشل کارسون در سال 1962 به قفسه‌های کتابخانه‌های جهان راه یافت، شبیه یک فراخوان عمل کرد و میلیون‌ها نفر در ایالات‌متحده و فراتر از آن را برای مقابله با تخریب طبیعت از طریق سموم کشاورزی بسیج کرد. داگلاس برینکلی، نویسنده «انقلاب بهار خاموش» به او می‌پیوندد تا داستان چگونگی آغاز جنبش زیست‌محیطی در دهه 1960 و افراد درگیر را بیان کند. او نقش کارسون و مدافعانی که خواستار رابطه هماهنگ‌تر با طبیعت بودند و همچنین رهبرانی مانند جان اف کندی و ریچارد نیکسون را که گوش دادند و تغییرات قانونی را به وجود آوردند بررسی می‌کند.
3- صداهای محلی، انتخاب‌های محلی
جین گودال
همان‌طور که کنفرانس‌های اخیر سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب‌وهوا و تنوع زیستی نشان داده است، رهبران جهان به‌طور فزاینده‌ای این ایده را پذیرفته‌اند که حفاظت از جامعه برای مقابله با بحران‌های زیست‌محیطی جهانی ضروری است. کتاب صداهای محلی، انتخاب‌های محلی، نوشته موسسه جین گودال داستان‌هایی از این جوامع آورده است، که قدرت حفاظت محلی را برای آشکار کردن پایداری بیشتر، رسیدگی به فقر و مهار دانش سنتی نشان می‌دهد. خود جین گودال معتقد است که زیربنای این رویکرد می‌تواند از حفاظت در سایر نقاط جهان حمایت کند.
4- بحران حشرات: سقوط امپراتوری‌های کوچکی که جهان را اداره می‌کنند
نویسنده: الیور میلمن
وقتی به بحران جهانی تنوع زیستی ناشی از تاثیرات انسانی فکر می‌کنیم، اغلب تلفات قریب‌الوقوع پستانداران بزرگ به ذهن می‌رسد: نهنگ‌هایی که تعدادشان در اثر شکار کاهش یافته و همچنان با وسایل ماهیگیری، اقیانوس‌ها و کشتی‌های پرسروصدا درگیر می‌شوند. فیل‌ها و کرگدن‌ها در سراسر مناطق استوایی با عاج‌ها و شاخ‌هایی که مردم برایشان ارزش قائل هستند. و میمون‌هایی که به نظر می‌رسد اقامت طولانی‌مدت آنها در دشت‌ها و جنگل‌ها به پایان می‌رسد. اما این گونه‌ها تنها گوشه‌ای از مشکل را آشکار می‌کنند. علم اخیر روند نگران‌کننده‌ای را نشان داده است: حشراتی که امروزه در سیاره ما زندگی می‌کنند، به‌طور معمول با شبح مرگ‌های فاجعه‌بار مواجه می‌شوند. در «بحران حشرات»، الیور میلمن، خبرنگار محیط زیست ایالات‌متحده برای گاردین، راه‌های بی‌شماری را که از طریق آنها آینده انسان‌ها با آینده حشرات گره می‌خورد و آنچه می‌تواند آن را ادامه دهد، بررسی می‌کند.
5- زندگی روی صخره‌ها: ساختن آینده برای صخره‌های مرجانی
نویسنده: جولی بروالد
جولی بروالد نویسنده کتاب زندگی روی صخره‌هاست. او به صخره‌های مرجانی جهان از منظری زیبایی‌شناسانه نگاه می‌کند. گرم شدن اقیانوس‌ها باعث از بین رفتن مرجان‌ها در سراسر جهان شده است و دانشمندان را به جست‌وجوی هر راه‌حل ممکنی کشانده که می‌تواند از نابودی عمده این ارگانیسم‌های چشمگیر و اکوسیستم‌های پرجنب‌وجوش جلوگیری کند. بروالد در این کتاب مبارزه با احساس اضطرار را شرح می‌دهد.
6- ارزش یک نهنگ: در مورد توهمات سرمایه‌داری سبز
نویسنده: آدرین بولر
آیا انسان‌ها می‌توانند مسیر خود را تغییر دهند و از فاجعه‌ای که ممکن است در راه باشد، جلوگیری کنند؟ اگر چنین نشود، ما نسل‌های آینده را با از دست دادن تنوع 
زیستی و آب‌وهوایی که به سرعت در حال تغییر است، تنها گذاشته‌ایم؟ پاسخ به این سوال واقعاً ممکن است «بله» باشد. در کتاب ارزش یک نهنگ، آدرین بولر راه‌حل‌هایی را که اکنون دنبال می‌شوند، از جمله کاهش کربن، کالایی کردن آب و سایر خدمات اکوسیستمی و «رشد سبز» مورد بررسی قرار داده است. او استدلال می‌کند که آنها ممکن است در نهایت تاثیر مورد نظر را بر چالش‌هایی که با آن روبه‌رو هستیم نداشته باشند. در واقع، ممکن است برای یافتن چنین راه‌حلی، آنچه برایش ارزش قائل هستیم را دوباره ارزیابی کرده و تغییر دهیم.
7- بازسازی: تغذیه جهان بدون بلعیدن سیاره
نویسنده: جرج مونبیوت
کشاورزی بخش‌های وسیعی از کره زمین را بلعیده و اکوسیستم‌های متنوع را با ردیف‌هایی از محصولات جایگزین کرده است؛ ما انسان‌ها به اراده خود برای تولید غذا چنین کرده‌ایم. تاثیرات ویرانگر این اتفاق چه به صورت مستقیم و چه در تصاویر ماهواره‌ای از مایل‌ها بالاتر از سطح زمین قابل مشاهده است. در کتاب بازسازی، جرج مونبیوت، نویسنده بریتانیایی، استدلال می‌کند که لازم نیست این‌طور باشد و حتی در حال حاضر، ما می‌توانیم رویه‌هایی را که برای زمین، آب‌وهوا و زندگی بسیار مخرب تشخیص داده شده‌اند، تغییر دهیم. برای انجام این کار، مونبیوت به درک ما از خاکی که سیستم غذایی ما به آن متکی است، می‌پردازد و در حالی که درخواست‌های او برای اقدام فوری به لطف عمق گزارش‌هایش با وضوح نگران‌کننده‌ای طنین‌انداز می‌شود، او با شور و اشتیاق مسیرهای جایگزینی را نشان می‌دهد.
8- نور تا کجا می‌رسد: زندگی در 10 موجود دریایی
نویسنده: سابرینا ایمبلر
سابرینا ایمبلر در مجموعه‌ای جدید از مقالات، سعی می‌کند با هر صفحه خوانندگان خود را خوشحال کند و حس شگفتی را در مورد آنچه در زیر سطح محیط‌های دریایی و آبی جهان نهفته است، آشکار کند. حتی ماهی قرمز به عنوان یکی از معمولی‌ترین حیوانات، از نظر ایمبلر به عنوان یک ورودی جذاب در نقش زندگی ظاهر می‌شود. در این کتاب کاوش‌هایی در مورد چالش‌هایی که حیوانات به دلیل فعالیت‌های انسان با آن روبه‌رو هستند، صورت گرفته است.
9- دار مرز: آخرین جنگل و آینده زندگی روی زمین
نویسنده: بن راولنس
کتاب دار مرز خوانندگان را به جنگل‌های منتهی‌الیه شمالی زمین می‌برد و خط مقدم دیگری را در از دست دادن اکوسیستم و تغییرات آب‌وهوایی آشکار می‌کند. این 
زیست‌بوم‌ها با تهدیدهای حیاتی برای بقای خود مواجه هستند، و نویسنده بن راولنس ارتباط میان این جنگل‌ها و مکان گونه‌ها را در این سیاره ترسیم می‌کند. به‌طور خلاصه، او خوانندگان را به این جنگل‌های کمتر شناخته‌شده متصل می‌کند و نشان می‌دهد که چرا باید به آن اهمیت دهیم. همان‌طور که او گونه‌های درختی منحصربه‌فرد، دانش سنتی که وابستگی متقابل دیرینه انسان‌ها را با این جنگل‌ها نشان می‌دهد و تعاملات شگفت‌انگیز میان درختان (و سایر حیات‌ها) را بررسی می‌کند.
10- زندگی بین جزر و مد
نویسنده: آدام نیکلسون
در حوضچه‌های جزر و مد جهان، نویسنده آدام نیکلسون، دنیاهایی را در درون دنیاهای دیگر نشان می‌دهد. و زندگی در توصیفات و تصاویری که میان جزر و مدها به زیبایی نشان داده می‌شود، جان می‌گیرد. این جهان‌های کوچک حیات اقیانوسی، مکان جذابی برای درگیر شدن با بسیاری از اشکال حیات هستند، مکانی که می‌تواند شگفتی را در همه افراد از افراد عادی تا دانشمندان باتجربه برانگیزد. نیکلسون ما را با لذت ساده کشف، در پیوندهای میان زندگی آنگونه که ما می‌شناسیم و چیزهای غیرعادی، میکروسکوپی، عجیب و غریب آشنا می‌کند و با کنجکاوی کودکانه‌ای ما را به این مکاشفات می‌رساند.
