املاک نجومی

 هادی چاوشی: یک 18 بگذارید و در مقابلش 15 تا صفر. خواندنش کمی سخت می‌شود اما این تخمینی است که به تازگی از ارزش املاک دولتی ایران 1 ارائه شده است؛ 18 میلیون میلیارد تومان. این رقم بیش از 14 برابر تولید ناخالص داخلی کشور در سال 1395 2 و بیش از 13 برابر حجم نقدینگی موجود در اقتصاد ایران در پایان مردادماه 1396 3 است. اما تکان‌دهنده‌ترین مقایسه آنجاست که ارزش دارایی‌های غیرمنقول دولت را با بودجه عمومی‌اش مقایسه کنیم: بیش از 46 برابر4.

رقم 18 میلیون میلیاردی را خزانه‌دار کل کشور در «اولین همایش ملی مولدسازی و مدیریت دارایی‌های دولت» که سی‌ام مهرماه در تهران برگزار شد، اعلام کرده است. رحمت‌الله اکرمی گفته است: «تاکنون 350 هزار ملک دولتی با ارزش نهایی‌شده بالغ بر 6 /5 میلیون میلیارد تومان در «سادا» (سامانه اموال دستگاه‌های اجرایی) ثبت شده اما پیش‌بینی اولیه وجود حدود یک میلیون ملک در اختیار دستگاه‌های اجرایی است که ارزش دارایی‌های دولت را به بیش از 3 /18 میلیون میلیارد تومان می‌رساند.»5

پیش از این هیچ تصویر روشنی از موجودی دارایی‌های غیرمنقول دولت وجود نداشت و احتمالاً به همین دلیل بهره‌وری بخش بزرگی از این سرمایه در سال‌های طولانی (بعضاً 40 سال) نزدیک به صفر بوده است. حالا اما دولت سرانجام به صرافت افتاده که این دارایی‌ها را به چرخه مولد اقتصاد بازگرداند. «مولدسازی و مدیریت دارایی‌های دولت» عنوان یکی از 14 پروژه اولویت‌دار وزارت امور اقتصادی و دارایی است که از سوی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به این وزارتخانه محول شده است. هدف این پروژه در درجه اول، شناسایی دارایی‌های دولت و سنجش ارزش آن است تا پس از آن دولت بتواند این اموال راکد را به اموال مولد تبدیل کند. به گفته آقای خزانه‌دار، این دارایی‌ها «می‌تواند پشتوانه مناسبی برای تامین مالی طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای دولت باشد».

پرونده‌ای که پیش‌رو دارید، تلاش خواهد کرد اولاً به این سوال پاسخ دهد که ارزیابی این حجم عظیم از دارایی‌های غیرمنقول چگونه صورت گرفته؟ ثانیاً چه فرصت‌ها و تهدیدهایی در استفاده از این دارایی‌ها نهفته است؟ و ثالثاً چگونه می‌توان این املاک را به جریان مولد اقتصاد ایران بازگرداند؟