صلح در دوران ما
بازگشت خشونت‌ها
پس از یک شام کاری بین دونالد ترامپ و شی جین‌پینگ روسای جمهور آمریکا و چین در اول دسامبر به نظر می‌رسید در جنگ تجاری شدید به یک پیمان صلح دست یافته‌اند. آقای ترامپ آن دیدار را فوق‌العاده و مفید توصیف کرد اما این پیمان در معرض خطر شکسته شدن قرار دارد. وزارت دادگستری کانادا 5 دسامبر اعلام کرد در همان روزی که دو رئیس‌جمهور سرگرم صرف شام بودند منگ وانژو (Meng Wanzhou) مدیر مالی ارشد هواوی تولیدکننده تجهیزات مخابراتی را به درخواست آمریکا دستگیر کرده است. از دیدگاه چین این اقدام یک شلیک سیاسی به شمار می‌رود. هواوی ستون اقتصاد چین و خانم منگ دختر بنیانگذار آن است. سرنوشت گفت‌وگوهای تجاری می‌تواند بر محور برخورد او با قانون بچرخد. او قرار بود در 7 نوامبر (و پس از چاپ نشریه اکونومیست) به دادگاه کانادایی برود، گفته می‌شود دستگیری او به تحقیقات آمریکا در زمینه نقض تحریم‌های فروش فناوری به ایران ارتباط دارد. شرکت می‌گوید از هیچ اقدام اشتباهی اطلاع ندارد. تحقیقاتی مشابه در مورد شرکت ZTE همتای هواوی به محرومیت‌هایی نابودکننده علیه آن منجر شد که البته با عجله برداشته شدند. محرومیت‌هایی که بنگاه‌های آمریکایی را از فروش قطعات به ZTE منع می‌کرد. عواقب اعمال ممنوعیت‌های مشابه علیه هواوی به مراتب شدیدتر خواهند بود. آمریکا با بهانه نگرانی‌های مربوط به امنیت ملی متحدانش را تحت فشار می‌گذارد تا به همکاری تجاری خود با هواوی خاتمه دهند.
از آنجا که پیمان صلح تجاری بین آمریکا و چین بر مبنای مرکانتیلیسم و وعده گفت‌وگوهای بیشتر در آینده قرار داشت ضعف آن از همین ابتدا آشکار بود. آقای شی قول داد که چین کالاهای بیشتری را از آمریکا خریداری و به نگرانی‌های آن کشور بیشتر توجه کند. در مقابل آقای ترامپ وعده داد تاریخ اعمال افزایش تعرفه از 10 به 25 درصد بر 200 میلیارد دلار کالای چینی را از اول ژانویه به اول مارس به تاخیر اندازد. حتی قبل از انتشار خبر دستگیری خانم منگ بازارهای بورس جهانی وضعیتی ابهام‌آلود داشتند چراکه سرمایه‌گذاران نگران بودند تنش‌ها دوباره از سر گرفته شوند. تیم‌های تجاری دو کشور تا اول ماه مارس فرصت دارند در مورد تغییرات ساختاری در چین به توافق برسند. این تغییرات ساختاری مسائلی همچون اجبار به انتقال فناوری، حمایت از مالکیت معنوی، موانع غیرتعرفه‌ای، حملات سایبری و سرقت سایبری، خدمات و کشاورزی را دربر می‌گیرند. مقامات آمریکایی از سال‌ها قبل دولت چین را متهم می‌کنند که شرکت‌های خارجی را وادار می‌سازد تا فناوری‌های متعلق به خود را در اختیار شرکای چینی قرار دهند. اما این‌گونه تقاضاها در قوانین چین جایی ندارند و در هیچ جا مکتوب نشده‌اند. حتی اگر روزی شرایط و محدودیت‌های شرکت‌های آمریکایی در شراکت تجاری با چینی‌ها برداشته شوند این مشکل در عمل همچنان باقی می‌ماند. لاری کودلو مشاور اقتصادی ترامپ می‌گوید گفت‌وگو درباره این موضوعات مناقشه‌برانگیز به سطوح بالای مهارتی نیاز دارد.
چین 4 دسامبر از مجازات‌های سنگین برای سرقت مالکیت معنوی پرده برداشت و از جمله محرومیت از دسترسی به تامین مالی را معرفی کرد اما افراد دیرباور می‌گویند چین در گذشته هم چنین قول‌هایی داده و سپس آنها را زیر پا گذاشته بود. همچنین اندازه مجازات‌ها مساله اصلی نیست بلکه لازم است این مجازات‌ها در عمل به اجرا درآیند. علاوه بر این، بین ادعاهای دو کشور در مورد کارهایی که انجام می‌دهند شکاف بزرگی وجود دارد. تندروهای آمریکایی خواهان تغییرات عمیق از جمله ایجاد محدودیت بر یارانه‌های صنعتی چین هستند. در مقابل چین می‌گوید قصد دارد اصلاحات را در راستای برنامه‌های موجود انجام دهد. این اقدام حتی اگر با خرید بیشتر دانه‌های سویا از آمریکا همراه باشد باز هم از نظر آمریکاییان ناچیز خواهد بود. اگر این دو مسیر همچنان با یکدیگر فاصله زیادی داشته باشند گفت‌وگوها به جایی نخواهند رسید. ترامپ و مقامات دولت او به چین شانسی می‌دهند تا نشان دهند مذاکرات را جدی گرفته‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن هستند که چین آماده می‌شود دانه سویا و گاز طبیعی بیشتری از آمریکا بخرد. اما این اقدام نشانه‌های کافی از تمایل چین به تغییر را بروز نمی‌دهد. از سوی دیگر پس از دستگیری خانم منگ مقامات چینی در مورد حسن نیت آمریکا در مذاکرات تردید کرده‌اند. تعقیب قانونی یک قهرمان تجاری چین آن هم درست در زمانی که آقایان ترامپ و شی به یکدیگر نزدیک‌تر شده‌اند بازی خوبی نیست. اگر همزمانی این دو رویداد تصادفی باشد و آقای ترامپ از آن اطلاع نداشته باشد می‌توان آن را نشانه‌ای از هرج و مرج در کاخ سفید دانست که خود عامل دیگری برای خدشه‌دار کردن اطمینان است. اما بسیاری از مقامات چین آن را یک قدرت‌نمایی از جانب آمریکا می‌دانند. آمریکا برای احیای پیمان شکننده مجبور است همزمان با تلاش برای وادار کردن چین به امتیازدهی، خشم و عصبانیت آنها را فرو نشاند.
