در انتظار بهبود سودآوری

صنعت فولاد در ایران جایگاه ویژه‌ای را میان مابقی صنایع معدنی کشور دارد. صنعتی اشتغالزا و سودآور که توانسته طی سال‌های گذشته نه‌تنها سهم بالایی در حوزه ارتقای جایگاه ایران در میان رتبه‌بندی‌های معتبر جهانی در حوزه صنایع معدنی داشته باشد، بلکه در حوزه صادرات و ارزآوری نیز توانسته بخش اصلی نیازهای تامین مالی ارزی کشور را به دوش کشد. واقعیت آن است که با کاهش درآمدهای نفتی و شرایطی که در بازارهای جهانی به‌خصوص بعد از شیوع ویروس کرونا رخ داده است، این شرکت‌های فولادی بودند که توانستند سهم بالایی در جایگزینی درآمدهای نفتی داشته باشند؛ تا جایی که این صنعت کاملاً پتانسیل آن را دارد که بتواند بخش عمده و حائز اهمیتی ازz درآمدهای نفتی مورد نیاز کشور برای واردات مواد اولیه و تجهیزات و قطعات مورد نیاز تولید را تامین کند. واقعیت آن است که درست در همین شرایط سخت که تقاضا در بازارهای جهانی به دلیل شیوع ویروس کرونا برای نفت و فرآورده‌های نفتی کاهش یافته است، اگرچه در ابتدا صادرات شرکت‌های فولادی نیز با برخی مضیقه‌ها مواجه شد، اما اکنون روند رو به رشد صادرات آغاز شده و می‌توان امیدوار بود که در حوزه صنایع معدنی، شرکت‌های فولادی بتوانند زمینه‌ساز افزایش صادرات و به‌تبع آن درآمدزایی ارزی باشند. مروری بر آنچه در بازارهای جهانی پیش روی بخش‌های مختلف صنایع معدنی در حوزه تخصصی و سایر بازارهای جهانی در حالت کلی به وجود آمده است، به‌خوبی نشان می‌دهد که در بازارهای جهانی، تقاضا برای خرید فولاد و محصولات فولادی، کاملاً یک روند صعودی به خود گرفته و شرایط به‌گونه‌ای پیش رفته است که بتوان امید به افزایش حضور تولیدکنندگان فولاد ایرانی در بازارهای جهانی داشت. این افزایش صادرات که به‌نوعی رشد تولید را هم رقم زده است، کاملاً مرتبط با گشایش اقتصاد کشورهای مختلف دنیا در دوران بعد از بحران کروناست. این موضوع خود توانسته ضمن بهبود تقاضای فولاد صادراتی ایران، محرک قیمت‌ها در بازارهای جهانی شود که خبر خوبی برای تولیدکنندگان فولاد کشور و صادرکنندگان است.

مروری بر آنچه در بازارهای جهانی به لحاظ افزایش سطح تقاضا به وجود آمده است به‌خوبی نشان می‌دهد که در برخی از کالاها، رشد شاخص به‌خوبی قابل رویت است؛ به این معنا که در میان شاخص‌های مرتبط با محصولات فولادی، شاخص بیلت صادراتی ایران در هفته گذشته با رشد دو درصد به 370 دلار رسید که فاصله اندک تنها 3 دلار با شاخص ناحیه دریای سیاه CIS داشته و شنیده‌ها حاکی از ارائه پاکات جدید 379 دلار برای بیلت صادراتی خوزستان است؛ این در حالی است که وضعیت اسلب صادراتی نیز، مطلوب است و شاخص قیمت‌های صادراتی در هفته گذشته 57 /1 درصد بالا رفت و به سقف 358 دلار در هر تن رسید و پتانسیل رشد تا مرز 372 دلار طبق آخرین مزایده فولادسازان وجود دارد.

از سوی دیگر، باید به این نکته هم توجه داشت که رشد قیمت‌های صادراتی ایران، محرک قیمت‌های بازار داخلی است، به‌گونه‌ای که بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار که لازم‌الاجرا هم هست، شاخص قیمت بورس کالا برای بیلت از قیمت‌های صادراتی تبعیت کرده و متناسب آن (در محدوده 88 درصد تا 100 درصد) قابلیت تغییر دارد؛ ضمن اینکه باید توجه داشت که در مورد قیمت‌های اسلب نیز، قرار است به‌زودی این محصول در بورس عرضه شده و متناسب با قیمت‌های صادراتی، با ضریب ارز مورد ثبت در سامانه نیما نوسان کند.

نکته‌ای که در این میان باید به آن توجه داشت آن است که طی سه ماه گذشته، شاخص آهن و فولاد 7 /131 درصد و شاخص بورس و فرابورس، 134 درصد رشد داشته که نشان‌دهنده دنباله‌روی سهام شرکت‌های فولادی از روند عمومی بازار است؛ ضمن اینکه بهبود قیمت‌های فروش فولاد در بازارهای جهانی و داخلی، بخشی از سقوط قیمت‌ها ناشی از شیوع کووید 19 را برطرف کرده و مسیر شرکت‌های فولادسازی را به سمت سودآوری بیشتر تغییر خواهد داد که در شرایط فعلی، عامل تقویت بورس بوده و خبر خوبی برای سهامداران این بنگاه‌ها به شمار می‌رود.

البته باید دقت کرد که علاوه بر پارامتر رشد قیمت‌های جهانی و داخلی فولاد، شاهد روند صعودی نرخ ارز (سنا) در کشور هستیم که به عنوان عامل دوم تقویت سودآوری فولادسازان مطرح بوده و نباید از آن غافل شد؛ ضمن اینکه عامل سوم در این حوزه که باز هم باید مورد توجه قرار گیرد، شرایط مطلوب قیمت سنگ آهن داخلی نسبت به نرخ‌های بین‌المللی است که بالغ بر 70 درصد اختلاف داشته و باعث سود دوچندان فولادسازان نسبت به رقبای جهانی خواهد شد.

اما اگر بخواهیم نگاهی هم به پرونده فولاد مبارکه داشته باشیم، آخرین صورت‌های مالی منتشرشده شرکت فولاد مبارکه روی سامانه کدال مربوط به اطلاعات حسابرسی‌نشده شرکت برای دوره مالی منتهی به 29 اسفندماه سال 1398 است که نشانگر رشد درآمدهای عملیاتی شرکت از 23 هزار و 475 میلیارد تومان در سال 1397 به 39 هزار و 143 میلیارد تومان بوده که از رشد 67 درصدی برخوردار است؛ ضمن اینکه رشد سود ناخالص شرکت از 10 هزار و 954 میلیارد تومان در سال 1397 به 16 هزار و 599 میلیارد تومان، رشد 51درصدی را نشان می‌دهد. همچنین رشد سود عملیاتی شرکت از 11 هزار و 933 میلیارد تومان در سال 1397 به 15 هزار و 297 میلیارد تومان، رشد 28درصدی را به ثبت رسانده است. از سوی دیگر، بر اساس اعلام رسمی شرکت فولاد مبارکه، سود خالص شرکت از 12 هزار و 230 میلیارد تومان در سال 1397 به 12 هزار و 386 میلیارد تومان در سال 98 رشد یک‌درصدی داشته است.