این تحریم گریبان کره را می‌گیرد
چرایی حمایت کره از تحریم‌ها در گفت وگو با نماینده سامسونگ در ایران
رضا کیمایی: تنش اقتصادی پیش آمده میان ایران و کره شاید برای هیچ کس به اندازه محمدحسین برخوردار تحملش سخت نباشد.
تنش اقتصادی پیش آمده میان ایران و کره شاید برای هیچ کس به اندازه محمدحسین برخوردار تحملش سخت نباشد. او سال‌هاست که نماینده شرکت کره‌ای سامسونگ در ایران است و بازار لوازم خانگی این غول کره‌ای را در ایران رهبری می‌کند. حال در شرایطی که کره‌ای‌ها خرید نفت از ایران را به دلیل مشکلاتی که در بیمه نفتکش‌های ایرانی پیش آمده، برای مدت نامعلومی به تعویق انداخته‌اند، این احتمال نیز می‌رود که صادرات برخی کالاهای کره‌ای به ایران دچار اخلال شود.از جمله لوازم خانگی کره‌ای که سامسونگ بزرگ‌ترین آن است. با محمدحسین برخوردار که عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران نیز هست درباره دلایل تحریم نفت ایران از سوی کره به گفت و گو نشسته‌ایم.
* * *
اخیراً در خصوص مراودات تجاری بین ایران و کره جنوبی بحث‌هایی شنیده می‌شود. با توجه به اینکه شما یکی از تجار تاثیرگذار این حوزه هستید فکر می‌کنید برخوردهایی از این دست به نفع اقتصاد ملی است یا خیر؟
روشن است که باید از هر فرصتی برای افزایش ضریب بهره‌وری تجارت خارجی و کاهش محدودیت‌ها و موانع تجارت خارجی استفاده کنیم. تجارت خارجی ذاتاً آمیخته‌ای از فرصت‌ها و چالش‌هاست. فرصت‌هایی که شاید به‌دلیل همزمان شدن عوامل متعدد در فضای بین‌المللی فقط یک‌بار پیش روی فعالان اقتصادی قرار گیرد و باید با پرهیز از جنجال‌سازی‌های رسانه‌ای و مبتنی بر اصول بازار، از آنها به عنوان ابزاری برای توسعه اقتصادی کشور بهره‌برداری کنیم. رونق تجارت خارجی کشور به شرط مدیریت صحیح می‌تواند به رونق تولید ملی منجر شود. در شرایطی که کشور با نوعی فشار و تحریم روبه‌رو می‌شود، واجب است که مدیران اقتصادی با تدبیر و هوشمندی و حمایت صحیح از فعالان اقتصادی، آثار تحریم‌ها را به حداقل برسانند و از آشفته ساختن فضای تجارت بین‌المللی پرهیز کنند. بدون تردید یکی از عواملی که موجب تشدید فرصت‌سوزی‌ها در بحث تجارت خارجی کشور می‌شود آشفته ساختن فضای فکری و رسانه‌ای کشور است.
بی‌شک نمی‌توان تاثیر سیاست را از اقتصاد جدا دانست و به هم‌پیوستگی و آمیزش این دو حوزه غیر قابل انکار است. به نظر می‌رسد تشدید تحریم‌هایی که صورت گرفته است به‌دلیل عدم توافق در مذاکرات1+5 است، تحلیل شما در این خصوص چیست؟
به طور قطع مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 فرصت مناسبی برای طرفین است و می‌تواند نقش موثری در بهبود تجارت خارجی و موانع کنونی هم برای ما و هم برای تجار اروپا،آسیا و آمریکایی داشته باشد . در شرایط رکود اقتصادی که بر جهان سایه انداخته و نرخ بیکاری را در کشورهای اروپایی به شدت افزایش داده است بسیاری از اقتصاددانان مهم‌ترین اقدام سازمان‌های اجرایی را برای اجرای بندهای سیاست‌های کلی اشتغال، برنامه‌ریزی صحیح برای افزایش سهم کشورها در تجارت جهانی می‌دانند. و این یکی از رویکردهای موثر ما در خنثی‌سازی عوارض تحریم است که می‌تواند عوارض تحریم را به خود کشورهای تحریم‌کننده بازگرداند. ضمن اینکه به هر حال نباید از یاد ببریم که دوره تحریم‌ها خواهد گذشت و پس از آن مسلماً تجار ایرانی کشورهایی را که در دور تحریم‌ها با آنها همراهی کرده‌اند و شرایط آنها را در نظر گرفته‌اند هرگز فراموش نخواهند کرد. از سوی دیگر در مناسبات بین‌المللی هر کنشی، واکنشی دارد و اگر خلاف عرف بین‌المللی عمل شود، یک اقدام نسنجیده به شمار می‌رود.
تاثیر تحریم‌ها در شرایط فعلی بر اقتصاد چقدر است؟ چه عواملی باعث کندی روابط اقتصادی شده است؟ وضعیت تجارت خارجی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سیاستمداران غربی می‌خواهند قدرت رقابت واحدهای اقتصادی ایران در صحنه بین‌المللی را کم کنند، هزینه تامین مواد اولیه را افزایش دهند و تولید و صنعت را با چالش مواجه کنند، بنابراین در چنین شرایطی باید با فهم این موضوع، ابتکار جدیدی را به کار برد و همه باید تلاش کنند که اقتصاد کشور از مرحله تحریم‌ها گذر کرده و شاهد رفع آنها باشیم و هزینه‌های اضافی را جبران کنیم. باید از اتلاف وقت و انرژی در فرآیند واردات قانونی و فرصت‌سوزی جلوگیری شود. بوروکراسی کند اداری و تصمیمات غافل‌گیر‌کننده نتیجه‌ای جز افزایش هزینه ناخواسته در بنگاه‌های اقتصادی، کاهش توان ریسک‌پذیری بنگاه‌ها و در نهایت فرصت‌سوزی نخواهد داشت. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی هزینه‌ای که بر اقتصاد کشور از جانب خود‌تحریمی‌ها و سوء‌مدیریت‌ها وارد می‌شود سنگین‌تر از خود تحریم‌هاست.
برخوردهای دولتی چطور بوده است؟ آیا شاهد چتر حمایتی دولت برای واحدهای تجاری و تولیدی هستیم؟
تحریم، مسأله تازه‌ای برای اقتصاد ایران نیست. سه دهه است فعالان اقتصادی با وجوه گوناگون تحریم و تهدیدهای بین‌المللی مواجه شده‌اند. اما آنچه فعالان اقتصادی را سردرگم کرده و فرصت‌ها را در فضای بین‌المللی می‌رباید، خود‌تحریمی‌ها و یا به عبارت بهتر تحریم‌های داخلی است و نه تحریم‌های بین‌المللی. به وضوح روشن است که عوارض این خود‌تحریمی‌ها نه تنها بر تجارت بین‌المللی کشور سایه می‌افکند بلکه به تبع با برهم زدن نظم بازار و آشفته ساختن برنامه‌ریزی‌ها مانع تولید ملی نیز خواهد شد. نباید شرایط طوری شود که پیچ و خم تولید و تجارت زیاد شود و دست‌اندازهای پیاپی جلوی حرکت چابک فعالان اقتصادی را سد کند. روشن است هر گاه سرمایه‌گذار به این نتیجه رسید که اگر پولش را در دلالی و خرید و فروش وارد کرده باشد سود بیشتری عایدش خواهد شد، همین نقدینگی سرگردان با جولان در بازارهای گوناگون، موجب لگدمال شدن اقتصاد کشور می‌شود و عوارض این اتفاق سنگین‌تر از تحریم‌های خارجی است، چرا که اگر شرایط نامطلوب تولید بر اقتصاد حاکم شود، بسیاری از کارخانه‌ها با تعطیلی واحدهای تولیدی خود سرمایه‌هایی را که در اختیار دارند به سمت بازارهای غیر‌مولد نظیر دلالی و اقتصاد‌های زیرزمینی و مشاغل کاذب انتقال خواهند داد که نتایج آن لازم به یادآوری نیست.
بسیاری از کارشناسان معتقدند تحریم بازی باخت – باخت است، به نظر شما تحریم‌کنندگان جمهوری اسلامی این ضرر و زیان را چگونه جبران می‌کنند؟ آیا اصلاً ضرر می‌کنند؟
نکته قابل توجه آن است که هیچ‌گاه نباید با تحریم‌ها برخورد انفعالی داشت و آثار آن را بیش از آنچه هست برشمرد. به هر حال تحریم‌ها هزینه‌هایی را بر فعالان حوزه تجارت خارجی وارد می‌سازد که با هوشمندی و تدبیر می‌توان آنها را کاهش داد. خصوصاً در شرایط فعلی که اقتصاد دنیا با بحران و رکود دست و پنجه نرم می‌کند، پایداری این تحریم‌ها برای خود تحریم‌کنندگان هزینه بیشتری به بار خواهد آورد. بدون شک، برای کشور یا کشورهای تحریم‌کننده از دست رفتن بازار فروش کالا و خدمات فنی و مهندسی و ارائه خدمات مالی به منزله هزینه‌های اعمال تحریم به شمار می‌رود و نباید از این نکته غافل شد که تحریم‌کنندگان بیشتر از ما محتاج کاهش تحریم‌ها هستند و این نکته در موضع‌گیری‌های مدیران اقتصادی آنها در طول چند ماه اخیر به وضوح مشاهده شده است.
تحریم‌کنندگان کشور ما به دنبال چیستند؟ اگر بخواهیم به طور شفاف آن را موشکافی کنیم، هدف اصلی آنها چیست؟
هدف واقعی تحریم‌های ایران، فشار بر مردم و کاهش رشد اقتصادی کشور است و این درحالی است که آنها مدعی مباحث هسته‌ای هستند و نه اقتصادی. اگر تحریم، موثر و برای دشمنان کارگشا بود همان سال‌های اول انقلاب، اهداف آنها را محقق می‌ساخت چه برسد به اکنون که اقتصاد کشور راه‌های بی‌اثر کردن تحریم‌ها را آموخته است. بدیهی است تجربه تجارت جهانی در طول چند دهه اخیر که تحریم‌های اقتصادی دستاویز سیاستمداران شده، ثابت کرده است که در مقابل روش‌های تحریم، همواره راهکارهایی وجود دارد. به هر حال کشور با هوشمندی و تدبیر همچون سه دهه گذشته می‌تواند تحریم‌ها را ناکام گذاشته و به پیشرفت و بالندگی خود ادامه دهد. هر چند در این میان باید هزینه‌هایی را پرداخت کرد که مسلماً در قبال دستاوردهای مقاومت، موضوع کوچکی است.
اگر تحریم‌ها کاهش پیدا نکند حوزه تجارت خارجی و وضعیت کلان اقتصاد کشور چگونه خواهد بود؟
توقع بخش خصوصی فراهم کردن امنیت سرمایه‌گذاری توسط دولت، اعتماد به بلوغ بخش خصوصی، کاهش تشریفات اداری غیر‌ضروری، جلوگیری از التهاب در بازار ارز، مقابله جدی با پدیده شوم قاچاق، جلوگیری از ایجاد رانت، توسعه تجارت الکترونیک، بهبود شاخص‌های فضای کسب و کار، اعتماد به تشکل‌ها و تقویت تجارت قانونی است. باید از تصمیمات خلق‌الساعه که منجر به غافلگیر شدن بخش خصوصی می‌شود و برنامه‌ریزی‌ها را مختل می‌سازد به طور جدی خودداری شود و راه را برای دور زدن تحریم‌ها توسط بخش خصوصی گشود.
در شرایط فعلی و با تشدید تحریم‌ها راهکار اصلی مقاومت در برابر تحریم چیست؟
در شرایط ادامه وضعیت تحریم‌ها، نقش بازارهای مالی و بانک‌ها در تامین مالی پروژه‌ها و ارائه محصولات مالی با ریسک پایین و بازدهی مناسب پررنگ‌تر می‌شود و لازم است طراحان ابزارهای مالی بر امنیت سرمایه‌گذاری و ایجاد اطمینان خاطر در سرمایه‌گذاران در طراحی محصولات تمرکز داشته باشند و با ارائه بسته‌های مالی حمایتی، فعالان اقتصادی اعم از تولید‌کننده و واردکننده را پشتیبانی کنند.
