خبرهایی از بازگشت پول‌های ایران
کره هفت میلیارد دلار ایران را پس می‌دهد؟
هفته گذشته اخباری از بازگشت پول‌های بلوکه‌شده ایران منتشر شد. به این ترتیب که رئیس‌کل بانک مرکزی و سفیر کره جنوبی در ایران در جلسه‌ای که به درخواست سفارت کره جنوبی برگزار شد، در خصوص نحوه جابه‌جایی و مصرف بخشی از منابع بانکی ایران در کره جنوبی توافق کردند. همین‌طور عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره آزادسازی منابع مالی ایران، اظهار کرد: در دیدار با سفیر کره جنوبی تاکید کردیم که چگونه ایران باید از منابعش استفاده کند، حالا اینکه کره‌ای‌ها با هرکسی می‌خواهند مذاکره کنند. منابع متعلق به بانک مرکزی است و بانک مرکزی این حق را دارد که اقدام حقوقی کند. خسارت زیادی از این بابت به جمهوری اسلامی وارد شده است. کره‌ای‌ها خودشان درخواست کردند و آمدند صحبت کردند که می‌خواهند منابع ایران را پرداخت کنند و ما هم راه پرداخت را به آنها نشان دادیم. همتی افزود: پولی که بانک مرکزی در کره جنوبی دارد هفت میلیارد دلار است و قرار شد پرداخت شود. اجازه بدهیم طبق توافق با کره جنوبی جلو برویم. رئیس‌کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که آیا قرار است پول در اختیار ایران قرار بگیرد یا کالا؟، گفت: فقط پول به حساب بانک‌های ما می‌آید. وی درباره اینکه گفته می‌شود حداقل پرداختی کره در مرحله اول یک میلیارد دلار است آیا این خبر صحت دارد، گفت: بله، حداقل یک میلیارد دلار است. گفتنی است در راستای آزاد شدن پول‌های بلوکه‌شده ایران از کره جنوبی، هفته گذشته مقامات کره جنوبی اظهار کردند که درباره آزاد شدن پول ایران با آمریکا مذاکره خواهند کرد. درباره این موضوع ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری روزانه‌اش گفت کشورش احتمالاً با کره جنوبی درباره آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره گفت‌وگو خواهد کرد اما هنوز هیچ پولی انتقال داده نشده است.
دامنه نوسان به داد بورس نمی‌رسد
در هفته گذشته شاخص بورس تهران به ریزش خود ادامه داد. از مردادماه سال جاری شاخص کل بازار سهام در مسیر نزولی قرار گرفته است و از قله دو میلیون و 100 هزار واحدی به کانال یک میلیون و 200 هزار واحد سقوط کرده است. شاید به لحاظ ظاهری شاخص کل، 50 درصد ریزش را تجربه کرد اما طی شش ماه گذشته بسیاری از سهم‌ها تا 70 درصد افت قیمت را شاهد بودند، اقدامات اخیر سازمان بورس هم مانع از تداوم ریزش و جبران بخشی از خسارت مردم نشد. آن‌گونه که تسنیم گزارش داده است، در روزهای گرم تابستان کرونایی امسال، بسیاری با هدف کسب سود مضاعف یا حفظ سرمایه خود از تبعات تورم، به صورت بی‌محابا وارد بازار سهام شدند اما در نهایت با عوض شدن شرایط اقتصاد کلان و از بین رفتن انتظارات تورمی شرایط به‌طور کلی عوض شد و عملاً رویای کسب ثروت از بورس به کابوس تبدیل شد.در این میان رئیس سازمان بورس بعد از حدود یک سال فعالیت در این سازمان استعفا کرد و وزیر اقتصاد معاون اقتصادی خود را به عنوان رئیس جدید سازمان بورس معرفی کرد. نمایندگان مجلس نیز تلاش کردند با پیش کشیدن تخلفات حقوقی‌ها با موج انتقادی شکل‌گرفته همراه شوند. ابتدا بحث استیضاح وزیر اقتصاد مطرح شد، در یک بازه موضوع معرفی حقوقی‌های متخلف که بیش از اندازه سهام فروخته بودند و در زمان ریزش به کمک بازار نیامده بودند، مطرح شد.سازمان بورس نیز بعد از تجربه سیاست‌های مختلف از جمله ممنوعیت معاملات الگوریتمی، ممنوعیت نوسان‌گیری روزانه و حذف آن، تغییر ضریب اعتبار سهام، اوراق اختیار فروش تبعی، الزام انتشار eps شرکت‌ها و در نهایت اعمال دامنه نوسان نامتقارن نتوانست ثبات را به بازار بازگرداند. به نظر می‌رسد چالش اصلی بازار سرمایه بحث بلاتکلیفی اقتصاد ایران در خصوص مولفه‌هایی مثل نرخ ارز و... باشد، بر این اساس به جای تجویز مُسکن‌هایی که تنها باعث تشدید چالش می‌شوند رئیس تازه‌منصوب‌شده سازمان بایستی به دنبال اقدام مناسب برای ایجاد ثبات در بازار از طریق پاسخ مشخص به پرسش‌هایی مثل چشم‌انداز ارز و سود بانکی باشد.همه این موارد در حالی است که بحث تحقیق و تفحص از سازمان بورس اوراق بهادار از طرف کمیسیون اقتصادی مجلس مطرح شده است. این در حالی است که با وجود پیگیری‌های مختلف نتیجه دور قبلی جریان‌سازی برخی نمایندگان با کلیدواژه تخلفات حقوقی‌ها به سرانجام نرسید.
استمرار تراز تجاری منفی
همچنین هفته گذشته، رئیس اتاق بازرگانی تهران، اظهاراتی درباره وضعیت تراز تجاری کشور داشت. مسعود خوانساری، اظهار کرد: وقتی نمودارهای تجارت ایران از سال ۱۳۹۷ تا امروز را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که تراز تجاری کشور در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ منفی بوده است. این در حالی است که بررسی عملکرد ماهانه نشان می‌دهد نوسانات کشور در حوزه صادرات بسیار بیشتر از واردات بوده است. وی درباره چرایی رخ دادن این نوسانات توضیح داد: وقتی ما هر روز در مسیر صادرات کشور بخشنامه‌های متناقض و غیرکارشناسی صادر می‌کنیم بسیاری از صادرکنندگان عملاً نمی‌دانند که باید برای آینده خود چگونه برنامه‌ریزی کنند و از همین‌رو در بعضی ماه‌ها عدد صادرات بالا بوده و در بعضی ماه‌ها به شدت افت می‌کند.
رئیس اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: یکی دیگر از مسائلی که در حوزه صادرات مشکل‌آفرین شده نبود یک نگاه جامع به حوزه تجارت است. تا جایی که بسیاری از دستگاه‌ها بدون توجه به واقعیت‌های اقتصادی تصمیم می‌گیرند در حوزه تجارت دخالت کنند که این امر خود به چالشی برای عملکرد صادراتی کشور تبدیل می‌شود. خوانساری با بیان اینکه ناسازگاری در سیاست‌های ارزی یکی دیگر از مشکلات اصلی تجارت ایران است بیان کرد: وقتی تعداد دستگاه‌ها و نهادهای تصمیم‌گیر متعدد شود و هیچ نظام تصمیم‌گیری مشخصی وجود نداشته باشد رسماً نه‌تنها تهدیدها علیه اقتصاد ایران عمل می‌کند که حتی امکان استفاده از فرصت‌ها نیز به وجود نمی‌آید. خوانساری تصریح کرد: با وجود آنکه کاهش ارزش پول ملی به ضرر اقتصاد کشور تمام شده اما لااقل در همین فضا امکان افزایش قابل توجه صادرات غیرنفتی وجود دارد ولی متاسفانه دستگاه‌های تصمیم‌گیر به جای آنکه در این زمینه سیاست‌های تشویقی در نظر بگیرند صادرکنندگان را محدود کردند که این موضوع حتی به کاهش صادرات کشور نیز منجر شد.
وی با بیان اینکه برای توسعه صادرات غیرنقدی باید اولویت‌های اقتصادی کشور به دقت تعریف شود توضیح داد: ما نمی‌توانیم از توسعه صادرات صحبت کنیم اما مقاصد صادراتی خود را تنها به چند کشور منطقه خلاصه کنیم. برای استفاده از پتانسیل‌های موجود در کشور بازاریابی در کشورها و لغو قوانین دست‌و‌پاگیر اهمیت فراوانی دارد که امیدواریم دولت در این زمینه به این دغدغه‌ها گوش کند.
معافیت‌ها و مشمولیت‌های مالیاتی بودجه‌ای
نمایندگان مجلس در جریان بررسی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ در بخش درآمدی، برخی را مشمول مالیات و عوارض و برخی را معاف کردند. آن‌گونه که خروجی جلسات علنی مجلس شورای اسلامی پیرامون بودجه سال 1400 نشان می‌دهد، نمایندگان مجلس در مصوبه‌ای زائران اربعین ۱۴۰۰ را که از مرزهای زمینی به مقصد عراق از کشور خارج می‌شوند از پرداخت عوارض خروج معاف کردند. همچنین کارگرانی که در طول یک سال گذشته به‌عنوان کارگر در کشورهای هم‌جوار مشغول به‌کار بوده‌اند با تایید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا ادارات کار استان‌ها و شهرستان‌ها از پرداخت عوارض خروج از کشور معاف هستند.
در عین حال، نمایندگان مجلس سازوکار اخذ مالیات از خودروهایی را که بالای یک میلیارد تومان ارزش دارند در سال ۱۴۰۰ تعیین کردند. به این ترتیب کلیه مالکان انواع خودروهای سواری و وانت دو کابین دارای شماره انتظامی شخصی به نام خود و فرزندان کمتر از ۱۸ سال و محجور تحت تکفل که در پایان هر سال مجموع ارزش آنها بیش از یک میلیارد تومان باشد به این شرح مشمول مالیات سالانه خودرو است: تا مبلغ 5 /1 میلیارد تومان نسبت به مازاد یک میلیارد تومان، یک درصد، تا مبلغ سه میلیارد تومان نسبت به مازاد 5 /1 میلیارد تومان دو درصد، تا مبلغ 5 /4 میلیارد تومان نسبت به مازاد سه میلیارد تومان سه درصد و نسبت به مازاد 5 /4 میلیارد تومان چهار درصد. همچنین نمایندگان مجلس تصویب کرده‌اند که در سال آینده مناطق آزاد تجاری-صنعتی مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده در سال آینده خواهند بود.
گوشت داخلی هم به قیمت خارجی بخرید!
در هفته‌های گذشته قیمت گوشت قرمز که یکی از کالاهای اساسی محسوب می‌شود با نوساناتی روبه‌رو شده است و قیمت هر کیلو گوشت قرمز در هفته‌های اخیر ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان افزایش یافته است. آن‌گونه که تابناک گزارش داده است، این افزایش قیمت گوشت قرمز در حالی اتفاق افتاده که دامداران با مازاد تولید مواجه هستند و قیمت دام زنده هم تغییر چندانی نداشته است. معاون وزیر جهاد کشاورزی وجود واسطه‌ها را عامل اصلی افزایش قیمت گوشت قرمز عنوان می‌کند. مرتضی رضایی طی مصاحبه‌ای گفت: وجود واسطه‌های متعدد در افزایش قیمت گوشت دخیل است به گونه‌ای که هر واسطه حدود ۱۰ درصد بر قیمت آن می‌افزاید. اما مسوولان پشتیبانی امور دام عنوان می‌کنند که عامل اصلی افزایش قیمت گوشت قرمز، افزایش تقاضاست و رضا سالمی مدیرکل پشتیبانی امور دام استان تهران طی مصاحبه‌ای گفت: با قراردادهای پیش‌خریدی که با دامداران منعقد کردیم و نهاده در اختیار آنها قرار دادیم، هم‌اکنون گوشت گرم آماده تحویل است. وی افزود: از اول اسفند با توزیع گوشت منجمد و گوشت گرم در میادین میوه و تره‌بار و فروشگاه‌های زنجیره‌ای و صنوف منتخب قطعاً ما شاهد کاهش قیمت گوشت قرمز خواهیم بود. پرسشی که در این میان مطرح است این است که چرا قیمت گوشت قرمز واقعاً افزایش یافت و قیمت واقعی گوشت قرمز باید چند باشد؟ سیداحمد مقدسی رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی گاوداران در این باره گفت: موضوع عرضه مستقیم گوشت قرمز که در سال گذشته پیشنهاد داده شد به هیچ کجا نرسید. وی افزود: اگر ستاد تنظیم بازار اجازه دهد شرکت پشتیبانی امور دام نه‌تنها ذخایر استراتژیک مورد نیاز خود را از منابع داخلی تامین کند بلکه این شرکت به عنوان تامین‌کننده گوشت برای فروشگاه‌های زنجیره‌ای و... دائم در بازار حضور خواهد داشت. وی با انتقاد از اینکه چرا باید گوشت را یخی کنیم و به دست مصرف‌کننده برسانیم، افزود: این شرکت می‌تواند گوشت را بخرد و همان‌جا بین مصرف‌کنندگان توزیع کند.
مقدسی اظهار کرد: متاسفانه ستاد تنظیم بازار به شرکت پشتیبانی امور دام این اجازه را داده است که گوشت گوساله را از منابع داخلی و دامداران داخلی تا سقف ۸۲۵۰۰تومانی خریداری کند، اما گوشت یخی خارجی (برزیلی) را تا سقف ۱۲۰ هزار تومان هم اجازه خرید داده است. پیشنهاد ما این است که حداقل گوشت قرمز را با همان قیمتی که گوشت خارجی را خریداری می‌کند، از دامدار داخلی هم خریداری کند.
♦♦♦
تسنیم: مارکوس لایتنر سفیر سوئیس در ایران در دیدار با محمدباقر نوبخت معاون رئیس‌جمهور از تقاضای شرکت‌های سوئیسی برای حضور و سرمایه‌گذاری در ایران سخن گفت و خواستار رفع موانع گمرکی و... شد.
ایسنا: بر اساس مصوبات کارگروه ستاد تنظیم بازار، برای تنظیم بازار موز در ایام پایانی سال، واردات این محصول در ازای صادرات سایر محصولات کشاورزی مجازی ابلاغی از سوی وزارت جهاد کشاورزی در قبال ارز متقاضی / اشخاص یا از محل سایر ارزهای مجاز امکان‌پذیر شد.
فارس: محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به اینکه امسال ۲۰ هزار میلیارد تومان برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان پرداخت شد، گفت: برای افزایش قدرت خرید کارمندان دولت در سال گذشته، ۵۰ درصد به حقوقشان اضافه شد و این باعث شکاف و تبعیض میان دریافتی شاغلان و بازنشستگان شد.
تسنیم: محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: ارز چهار هزار و ۲۰۰تومانی به دولت دادیم تا کالاهای اساسی را با قیمت‌های سال ۱۳۹۶ بخرد اما نرخ تورم کالاهای اساسی از نرخ تورم کالاهای غیراساسی بیشتر شده و این برای کشور فاجعه است.
ایرنا: عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی گفت: علاوه بر تامین ارز واکسن‌های مورد نیاز وارداتی از کشورهای اعلام‌شده قبلی، ارز مورد نیاز خرید واکسن از هند نیز تخصیص یافت.
ایرنا: بابک افقهی، رئیس کمیسیون توسعه تجارت و صادرات غیرنفتی اتاق تعاون ایران از ایجاد خط مستقیم کشتیرانی بین ایران، آفریقای جنوبی و کشورهای آمریکای لاتین در آینده نزدیک خبر داد.
مهر: محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی گفت: ۶۰ تا ۱۰۰ هزار واحد مسکونی تا پایان دولت تحویل مردم می‌دهیم. امیدواریم بتوانیم در یک زمان‌بندی آنها را به مرحله تحویل برسانیم.
ایلنا: قاسم‌علی حسنی، دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی اظهار داشت: با اینکه در اسفندماه قرار داریم و نزدیک به عید هستیم اما متاسفانه نشانه‌ای از عید در فروشگاه‌ها نمی‌بینیم، خبری از جنب‌و‌جوش همیشگی نیست. این موضوع نه به خاطر فراموش کردن عید بلکه به خاطر کاهش قدرت خرید مردم است.
فارس: احسان خاندوزی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: تمامی دستگاه‌های اجرایی از جمله وزارت راه و شهرسازی تا ۱۵ فروردین‌ماه مهلت دارند، نسبت به راه‌اندازی سامانه ملی املاک و اسکان و همچنین آغاز فرآیند خوداظهاری اقدام کنند.
مهر: حمید زادبوم، رئیس سازمان توسعه تجارت گفت: از ابتدای سال ۹۷ تا پایان آذرماه ۹۹ میزان صادرات کشور حدود ۶۳ میلیارد یورو بوده است که از این مقدار حدود ۴۰ میلیارد یورو ارز حاصل از صادرات برگشته است.
♦♦♦
یخ دارایی‌ها آب می‌شود
دنیای اقتصاد نوشت: یخ دارایی‌های ارزی بلوکه‌شده در حال ذوب شدن است. اخیراً رئیس‌کل بانک مرکزی در دیدار با سفرای ژاپن و کره جنوبی خبر داد توافقات اولیه به‌منظور استفاده از این دارایی‌ها به‌منظور خرید کالاهای اساسی، دارو و واکسن صورت گرفته است. به گفته همتی، در دیدار با سفیر کره جنوبی، مذاکراتی در خصوص «میزان منابع مورد انتقال»، «نحوه استفاده بخشی از دارایی‌ها» و «بانک‌های مقصد» صورت گرفت. سفیر ژاپن نیز پیشنهاد استفاده از منابع برای خرید واکسن را مطرح کرد. منابع ایران در کره جنوبی هفت میلیارد دلار و ژاپن ۵ /۱ میلیارد دلار است. به‌نظر می‌رسد که در دوره پساترامپ شرایط برای انتقال ارز و خرید کالاهای مورد نیاز، تسهیل شده است؛ این موضوع می‌تواند فشار تامین منابع ارزی را در بازار داخل کاهش دهد.
طرحی برای تشدید حاشیه‌نشینی
اعتماد نوشت: در حالی که شهرهای بی‌در و دروازه کشور با بحران‌هایی روبه‌رو هستند که امنیت ملی کشور را تهدید می‌کنند، برخی از نمایندگان مجلس با امضا کردن طرح جهش تولید و تامین مسکن، به دنبال دامن زدن به ساخت‌وسازها در حریم شهرهای کشور هستند. اجرای چنین طرحی سرمایه‌های ملی کشور را برای هزینه کردن غیرقانونی در برج‌سازی‌ها در حریم شهرها به کار خواهد بست. مسیری که به گسترش خطرآفرین بزهکاری که از چالش‌های بزرگ امنیت شهروندان، نیروی انتظامی، دادسراها، دادگاه‌ها و زندان‌ها هستند منجر می‌شود. برج‌های بی‌هویتی که اصول شناخته‌شده معماری سنتی و شهرسازی در آنها پایمال شده‌اند، یک زندگی انسانی برای ساکنان آنها فراهم نمی‌کنند و عموماً به کانون‌های بزهکاری و ناهنجاری‌ها تبدیل خواهند شد.
سیگنال مثبت برای نفت ایران
ایران نوشت: قیمت نفت خام در ماه اخیر حدود 10 دلار در بشکه افزایش داشته است. اما هفته گذشته اندکی کاهش را هم تجربه کرد. تحلیلگران بازار دو عامل اصلی را موثر دانستند. نخست اینکه اخیراً در تگزاس آمریکا به‌خاطر سرمای شدید و یخ‌زدگی، تولید نفت حدود چهار میلیون بشکه در روز کم شده و تقریباً 6 /2 میلیون بشکه در روز نیز ظرفیت پالایشی ایالات متحده محدود شده بود. اما حالا رویترز می‌نویسد که یخ‌ها در حال ذوب شدن و چاه‌های نفت آمریکا در مسیر راه‌اندازی مجدد هستند. بلومبرگ از عامل دومی هم می‌نویسد؛ تحریم‌های ایران و سیگنال‌های نسبتاً مثبت آمریکا. اما اینکه سهم ایران از این افزایش قیمت نفت چقدر است و چقدر خواهد شد، هنوز سوالی است که نمی‌توان به آن جواب روشنی داد.
مال‌استریت نماد بازار سرمایه ایران
شرق نوشت: ایران در سال ۹۹ روزگار متفاوتی را پشت سر گذاشت. ویروس کرونا دنیا و زندگی ایرانیان را متاثر کرد. اما هجوم مردم ایران به سمت بورس و راه یافتن اصطلاحات بازار سرمایه به زندگی روزمره مردم یکی از پدیده‌های سال ۹۹ بود. در همین سال روستایی محروم در استان کهگیلویه‌وبویراحمد پا به رسانه‌ها گذاشت و «مال‌استریت» به شهرت رسید؛ «مال‌ملا» با جمعیتی حدود ۵۰۰ نفر ابتدا با گزارشی از صداوسیما که نشان از رضایت کم‌نظیر ساکنان این روستا از بورس داشت، به آوازه رسید؛ اما در آخرین روزهای بهمن گزارشی از همین روستا بار دیگر خبرساز شد. ساکنان «مال‌استریت» این‌بار از نابودی سرمایه و داشته‌های خود سخن گفتند و حالا همین روستا نمادی از وضعیت بازار سرمایه در ایران است.