تاریخ انتشار:
در افتتاحیه کنفرانس اقتصاد ایران چه گذشت؟
روحانیِ اقتصاد‌فهم
به یقین روحانی از زمانی که در قامت رئیس‌جمهوری حاضر شده بیش از پرداختن به سیاست و اجتماع، اقتصاد را در دستور کار قرار داده و چنان امروز در کلام خود از اصطلاحات اقتصادی استفاده می‌کند که نشانگر آشنایی او با مبانی علم اقتصاد است.
به یقین روحانی از زمانی که در قامت رئیس‌جمهوری حاضر شده بیش از پرداختن به سیاست و اجتماع، اقتصاد را در دستور کار قرار داده و چنان امروز در کلام خود از اصطلاحات اقتصادی استفاده می‌کند که نشانگر آشنایی او با مبانی علم اقتصاد است. به نظر پیش از این و در تاریخ نظام جمهوری اسلامی تابه‌حال روسای جمهور تا این حد از علم اقتصاد بهره نبرده‌اند تا جایی که همواره اقتصاددانان از شنیده نشدن حرف‌شان در بسیاری از دولت‌ها شکایت داشتند. حالا اولین کنفرانس ایران در هفته وحدت برگزار شده و رئیس‌جمهور بار دیگر عزم خود را در به کار گرفتن کارشناسان برای حل مسائل کشور نشان داد. از نیاز به اجماع برای حل مسائل کشور گفت و با توجه به حضور در هفته وحدت ابراز امیدواری کرد تا کارشناسان از گرایش‌های مختلف اقتصادی برای حل مشکلات اقتصاد نسخه بپیچند. به عقیده روحانی بزرگ‌ترین مشکلی که روز اول دولت را با مشکل مواجه می‌ساخت، عدم استفاده و بهره‌برداری از نظرات کارشناسی بود و این مهم‌ترین معضل در بحث اقتصاد دولت یازدهم بود.
نمی‌توانیم بگوییم چون مسلمانیم، کار، تلاش و اقتصاد را فراموش کنیم
روحانی اما هوشمندانه از تاریخ آغاز کرد، آنجا که از کار و تجارت پیامبر(ص) گفت و این‌گونه نقدی تاریخی بر فرهنگ اقتصادی راند، «ما نمی‌توانیم بگوییم، چون دین ما دین اسلام است، می‌خواهیم دارای معنویت بالا باشیم و در اقتصاد زیاد حاضر نباشیم.»
یارانه اقتصاد به سیاست
روحانی از مشکل ساختاری ایران نیز گفت تا ثابت کند به اقتصاد توجه ویژه‌ای دارد. او گفت در کشور ما سال‌ها و دهه‌هاست که اقتصاد به سیاست خارجی و داخلی یارانه می‌دهد، اقتصاد ما تا کی باید به سیاست یارانه بدهد؟ باید یک دهه امتحان کنیم و از سیاست داخلی و خارجی به اقتصاد یارانه بدهیم تا ببینیم زندگی، معیشت و اشتغال جوانان مردم چگونه خواهد شد.
معطل ماندن اصل قانون اساسی
روحانی از فراموش شدن اصل قانون اساسی در 36ساله گذشته انتقاد کرد و گفت: من به عنوان مسوول اجرای قانون اساسی دلم می‌خواهد شرایطی فراهم شود تا به این اصل قانون عمل کنیم و یک بار هم که شده آن چیزی را که برای همه مهم است و اهمیت دارد از مردم بپرسیم.
صراحت روحانی در مالیات‌ستانی از برخی نهادها
روحانی به اینکه اقتصاد ما بیشتر سیاسی است تا اقتصاد محض، اشاره کرد و بار دیگر نقدی ساختاری بر اقتصاد ایران گذاشت، تا بار دیگر ثابت کند، اقتصاد را به خوبی می‌فهمد. او با استدلال دخالت سیاست در اقتصاد به خوبی ثابت کرد بخش بزرگی از اقتصاد ایران از مالیات‌دهی معاف است و این‌گونه گفت: نمی‌شود یک نهاد کار اقتصادی کند و مالیات ندهد اما متاسفانه تا می‌گوییم فلان نهاد هم باید مالیات بدهد، می‌بینید که چه بساطی درست می‌کنند، البته این دولت واهمه‌ای ندارد و کار خود را انجام خواهد داد.
ترجیح نفع ملی
تجربه سیاسی ما می‌گوید کشور با انزوا نمی‌تواند رشد مستمر داشته باشد، این بدین معنی نیست که ما دست از اصول و آرمان‌ها برداریم مگر کسی در میز مذاکره بر اصول و آرمان‌ها صحبت می‌کند، یک عده در توهمات زندگی می‌کنند، دنیای امروز بحث منافع است. ما توسعه پایدار، مستمر و همه‌جانبه می‌خواهیم، نمی‌شود بگوییم که از لحاظ اقتصادی می‌خواهیم توسعه پیدا کنیم اما در سیاست خارجی باید منقبض باشیم. این سخنان روحانی و تاکیدش بر ترجیح منفعت ملی بر هر نفع دیگر، نشان دیگری از داشتن برنامه جدی در عرصه دیپلماسی ایران است. شاید روحانی اقتصاد را این بار بهانه قرار داد تا بگوید نمی‌شود در دنیای امروز زیست کرد و اقتصاد روبه‌جلویی داشت، اما با جهان در تعامل نبود.
رشد بدون اشتغال
روحانی با نقد جدی به اقتصاد ایران، مشکل دیگر اقتصاد را نمایان ساخت، رشد بدون اشتغال معمولاً ویژگی کشورهای توسعه‌نیافته محسوب می‌شود. روحانی به مدد تیم اقتصادی‌اش این بار در قامت یک رئیس‌جمهور به خوبی درد را فهمیده و این‌گونه می‌گوید: اقتصاد کشور در آغاز دولت یازدهم به گونه‌ای نبود که اقتصادی اشتغال‌زا باشد، ما در زمینه اشتغال مشکلات فراوانی داشتیم و اگر بخواهیم کل مبحث اشتغال را در بازه زمانی 10ساله از سال 84 تا 93 بررسی کنیم، شاغلین کشور از 6/20 میلیون به 5/21 رسیده است.
به آینده امیدوارم
روحانی به کاهش چشمگیر تورم و رسیدن به تورم تک‌رقمی تا پایان همین دولت، افزایش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی و حساسیت دولت به فساد، اشاره کرد تا به مردم بگوید به قول‌هایی که داده وفادار مانده و حرکت برای همه آن شعارهای انتخاباتی آغاز شده اما تا رسیدن به فرجام زمان زیادی لازم است.
دعوت از اقتصاددانان در هفته وحدت
مسعود نیلی که مسوولیت این کنفرانس را بر عهده داشت در افتتاحیه این کنفرانس با اشاره به همایش خروج غیر‌تورمی از رکود عنوان کرد: چند ماه پیش از این و همان هنگام که موضوع خروج غیر‌تورمی از رکود را با اقتصاددانان، بنگاه‌های خصوصی و اصحاب رسانه در میان گذاشتیم، ایده برگزاری چنین کنفرانسی را نیز پی‌ریزی می‌کردیم و مشکلات اقتصاد ایران را در حوزه کلان به چند بخش تقسیم کردیم و در هر بخش با رویکردی پژوهش‌محور تهیه مقالاتی را به پژوهشگران سپردیم و امروز این کنفرانس برای عرضه نتیجه همان پژوهش‌ها برگزار شده است. مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور تغییر رویکرد برای رسیدن به رشد پایدار و اشتغال‌زا را مهم‌ترین اقداماتی دانست که دولت باید در دستور کار خود قرار دهد. از نظر مسعود نیلی حتی اگر در سال‌های آینده رشد سرمایه‌گذاری دورقمی شود، رشد موجودی سرمایه دو تا سه درصد خواهد شد که با توجه به رابطه رشد اقتصادی و رشد موجودی سرمایه نمی‌توان انتظار داشت در پایان دهه 90 رشدی بالاتر از سه درصد حاصل شود. او در پایان با اشاره به هفته وحدت اظهار امیدواری کرد همه گرایش‌ها در اقتصاد ایران باید در حال حاضر به مشکلات اقتصاد ایران بیندیشند.
بی‌توجهی به مطالبات اقتصادی
محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس‌جمهور در اولین کنفرانس اقتصاد ایران، با اشاره به توجه دولت به مطالعات اقتصادی و دیدگاه‌های صاحب‌نظران گفت: امروز فرصت مبارکی برای اقتصاد کشور پدید آمده است و گواهی می‌دهم که از آغاز فعالیت دولت، بیشترین همت رئیس‌جمهور مصروف بخش اقتصاد بوده است. نهاوندیان برگزاری این کنفرانس را تحقق یک آرزوی دیرینه دانست و گفت: حضور دانشگاه در کنار صنعت و سیاستگذار و وجود تعامل بین تحقیق، تصمیم و اجرا و تاکید بر اولویت‌ها، لازمه اقتصادی است که بتواند به طور مرتب خودش را تصحیح کند. او اظهار امیدواری کرد کنفرانس اقتصادی ایران منجر به چشمه جوشانی برای ایجاد زمینه تعادل و تعامل و به محفلی برای تولید تحقیقات و ارتقای کشور در سیاست‌های اقتصادی تبدیل شود. نهاوندیان اظهار داشت: در محافل علمی و دانشگاهی فایده‌ای نمی‌بریم که فقط به نقد سیاست‌های جاری پرداخته یا در جمع فعالان اقتصادی، صرفاً نقاط منفی مورد توجه باشد، بلکه راه‌حل، تعامل سازنده و با هم سخن گفتن است و این قدم مبارکی است که امروز آغاز شده است. او افزود: باید مسائل بومی کشور را شناخته و راه‌حل‌های بومی با توجه به ویژگی‌های سیاسی، ارزشی و فرهنگی
جامعه برای رفع مشکلات اتخاذ کرد، ضمن اینکه باید از تجربه‌های گرانقدر علمی سایر کشورها و ملت‌ها نیز استفاده کرد. نهاوندیان گفت: باید در مطالعات اقتصادی به ابعاد دیگر حیات اجتماعی نیز توجه کرد و چنانچه ملاحظات سیاسی و فرهنگی مورد توجه قرار نگرفته یا مورد بی‌اعتنایی قرار گیرد، حاصل آن به مقاله‌ای در گوشه کتابخانه تبدیل خواهد شد. نهاوندیان تصریح کرد: علم اقتصاد که به دیگر ابعاد اجتماعی توجه نکند، علم کاملی نیست و بی‌انضباطی در حیات واقعی اقتصادی، حاصل مطالعات اقتصادی نیست، بلکه حاصل بی‌توجهی به مطالعات اقتصادی است.
دیدگاه تان را بنویسید