سیلی نقد به از حلوای نسیه
ترافیک مجامع
در شرکت‌های سهامی برای اخذ تصمیمات مرجع، انواع مجامع مالکان تشکیل می‌شود. مجمع موسسان، مجمع عمومی عادی سالانه و مجمع عمومی فوق‌العاده مجامعی هستند که تصمیمات اساسی شرکت‌ها در آنها به شور گذاشته می‌شود.
در شرکت‌های سهامی برای اخذ تصمیمات مرجع، انواع مجامع مالکان تشکیل می‌شود. مجمع موسسان، مجمع عمومی عادی سالانه و مجمع عمومی فوق‌العاده مجامعی هستند که تصمیمات اساسی شرکت‌ها در آنها به شور گذاشته می‌شود. در این بین این مجمع عمومی عادی سالانه است که برای رسیدگی به صورت‌های مالی شرکت، رسیدگی به گزارش مدیران و بازرسان شرکت و تقسیم سود و اندوخته بین صاحبان سهام تشکیل می‌شود. زمان تشکیل این مجمع سالی یک بار و در زمانی است که در اساسنامه پیش‌بینی شده است. مجمع عمومی عادی با حضور حداقل بیش از نیمی از سهامداران به نسبت تعداد سهام رسمیت می‌یابد و تصمیمات همواره با اکثریت نصف به علاوه یک رای حاضر در جلسه رسمی معتبر می‌شود. منظور از تقسیم سود در شرکت‌های سهامی، توزیع هرگونه انتفاع بین سهامداران است. شرکت‌ها برای تقسیم سود از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند اما پرکاربردترین روش‌های تقسیم سود شامل سود نقدی و سود سهمی است. در خصوص تقسیم سود در شرکت‌های سهامی، دو تاریخ تصویب و توزیع سود مجزا شده است. طبق قانون تجارت حداکثر فاصله زمانی تصویب تا پرداخت سود هشت ماه است و سود سالیانه متعلق به سهامدارانی است که در تاریخ تصویب
سود (تاریخ مجمع) سهامدار بوده باشند. روال معمول در بورس اوراق بهادار تهران، به تعویق انداختن حداکثری زمان پرداخت سود است. شرکت‌ها تقریباً زمان‌های بالای سه ماه بعد از مجمع را برای پرداخت سود انتخاب می‌کنند. در حالی که پرداخت مبالغ سود نقدی بالا به سهامداران عمده معمولاً بالای پنج ماه طول می‌کشد.
آثار سود نقدی
پس از تصویب سود نقدی در مجمع عمومی عادی سالانه، قیمت سهام شرکت در بازار به لحاظ تئوریک به اندازه سود تصویب‌شده برای هر سهم کاهش می‌یابد. همچنین در سمت چپ ترازنامه شرکت تغییراتی رخ می‌دهد. با کاهش سود انباشته شرکت، قسمت حقوق صاحبان سهام پایین‌تر آمده و به عبارتی از اندازه شرکت کاسته می‌شود. سپس قسمت سود سهام پرداختی در بخش بدهی‌های شرکت، بستانکار شده و به عبارتی به همان میزان کاهش سود انباشته، افزایش می‌یابد. البته در صورت تصویب و توزیع همزمان سود نقدی، بلافاصله از دارایی نقدی کاسته می‌شود.
نظریات سود نقدی
نظریه والتر و گوردون: در این نظریه میزان تقسیم سود شرکت‌ها به شرایط آنها بستگی دارد. بر اساس این نظریه شرکت‌ها در سه دسته طبقه‌بندی می‌شوند:
شرکت‌های در حال رشد: این شرکت‌ها نرخ بازده سرمایه‌گذاری (ROI) بالاتری نسبت به نرخ هزینه سرمایه (WACC) خود دارند و معمولاً با P/E بالایی مواجه هستند. توصیه می‌شود این شرکت‌ها بیشتر سود خود را انباشته و اقدام به سرمایه‌گذاری مجدد کنند تا ارزش سهام شرکت بالاتر برود.
شرکت‌های بالغ: در این شرکت‌ها که نرخ بازده سرمایه‌گذاری برابر با نرخ هزینه سرمایه است، گفته می‌شود که شرکت‌ها در تقسیم سود بی‌تفاوت هستند. اما عموماً دیده شده این گونه شرکت‌ها سود بالایی را تقسیم می‌کنند. چرا که تا وقتی پیشنهاد سرمایه‌گذاری جذابی برای نقدینگی در اختیار ندارند، بهترین گزینه واگذاری آن به خود سهامداران است. در این شرکت‌ها ارزش سهام ارتباطی با تقسیم سود ندارد.
شرکت‌های در حال افول: این گونه شرکت‌ها نرخ بازده سرمایه‌گذاری کمتری نسبت به نرخ هزینه سرمایه خود دارند. در این شرکت‌ها که ارزش سهام آنها رو به پایین است توصیه می‌شود بیشتر سود خود را توزیع کنند. چرا که در این صورت سهامداران قادرند پول خود را در فرصت‌های سرمایه‌گذاری بهتری وارد سازند.
نظریه میلر- مودیلیانی (M&M)
این دو شخص معتقد بودند در بازار سرمایه کامل (متقارن) درصد تقسیم سود شرکت‌ها تاثیری بر ارزش سهام ندارد. ارزش سهام را فرآیند سرمایه‌گذاری‌های شرکت و مباحث ریسک و بازده مشخص می‌کند. اما در بازار سرمایه ناقص (نامتقارن)، اخبار مربوط به سود می‌تواند در بازار محتوای اطلاعاتی ایجاد کند و ارزش سهام را تحت تاثیر قرار دهد.
عوامل موثر در تقسیم سود
1- نظر سهامدار عمده (کل): میزان کنترل سهامداران روی شرکت عاملی است که بر میزان سود تقسیمی تاثیر‌گذار بوده و اثر خود را در مجامع عمومی عادی و حین پیشنهاد سود تقسیمی نشان می‌دهد.
2- منحنی عمر شرکت: اگر شرکت در مرحله رشد خود باشد و پروژه‌های زیادی در دست اجرا داشته باشد، درصد تقسیم سود محدود می‌شود.
3- ارتباط درصد تقسیم سود با اهرم مالی: با افزایش نسبت بدهی ممکن است طلبکاران شرکت اقداماتی جهت محدود کردن درصد تقسیم سود انجام دهند.
4- حفظ ساختار سرمایه: درصد تقسیم سود باید به‌گونه‌ای باشد که ساختار سرمایه شکل خود را حفظ کند. یعنی تقسیم سود باعث نامتوازن شدن ترکیب ساختار سرمایه و حقوق صاحبان سهام نشود.
5- ملاحظات قانونی: در برخی کشورها مسائل تقسیم سود تحت تاثیر قوانین تجارت است. مثلاً در ایران یک شرکت سهامی باید حداقل 10 درصد سود خود را تقسیم کند.
به طور کلی بایستی توجه داشت که سود انباشته یک منبع تامین مالی مهم برای شرکت محسوب می‌شود. اما با نگاهی به میزان سود تقسیمی مجامع تا اواخر خرداد، مشخص می‌شود که شرکت‌های بورسی بیش از 80 درصد سود قابل تقسیم خود را بین سهامداران توزیع کرده‌اند. این امر گواه آن است که سهامداران سود فعلی را به افزایش احتمالی ارزش سهم‌شان در آینده ترجیح می‌دهند و به بیانی ساده‌تر سیلی نقد را بهتر از حلوای نسیه می‌پندارند.
همراه با مجامع
در خصوص مجامع برگزارشده تاکنون می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد. پتروشیمی فارابی از آنجا که افزایش سرمایه 200درصدی پیش رو دارد به پرداخت ۳۰۰۰ ریال از ۵۰۰۰ ریال سود هر سهم خود به سهامداران اکتفا کرد و ۲۰۰۰ ریال باقی‌مانده را جهت افزایش سرمایه در شرکت نگه داشت. مهرکام پارس مجمع خود را بدون تقسیم سود به پایان رساند. نیروکلر هم افزایش سرمایه ۱۰۰درصدی از محل سود انباشته را به تصویب سهامداران رسانید. مجمع عمومی سالانه گروه صنعتی پاکشو با حضور ۹2 درصد سهامداران برگزار شد و تصمیمی مبنی بر تقسیم حدود 93 درصد سود خود به میزان ۱۴۰۰ ریال تصویب شد. معدنی و صنعتی چادرملو و معدنی و صنعتی گل‌گهر نیز حدوداً ۹۰ درصد سود هر سهم خود را به ترتیب معادل ۱۰۵۰ و ۱۳۵۰ ریال به صورت نقد به سهامداران می‌پردازند. شرکت مهرکام پارس به دلیل وجود زیان انباشته در پرداخت سود نقدی ناتوان بود. حفاری شمال ۷۵۰ ریال از ۱۰۲۲ ریال سود هر سهم خود را تقسیم کرد. پتروشیمی خارک افزایش سرمایه ۱۰۰درصدی را در مجمع خود به تصویب رساند. با توجه به اینکه این افزایش سرمایه از محل مطالبات حاصل شده و آورده نقدی
سهامداران است ۷۸۰۰ ریال از ۸۷۵۰ ریال سود هر سهم بین سهامداران تقسیم شد. مجمع پتروشیمی اراک نیز با حدود ۹۰ درصد سهامداران رسمیت یافت و هیات رئیسه تقسیم ۶۰ درصد سود هر سهم معادل ۳۰۰۰ ریال را بین سهامداران مصوب کرد. باقی سود نیز برای افزایش سرمایه شرکت در نظر گرفته شد. مجمع سالانه پتروشیمی زاگرس بزرگ‌ترین متانول‌ساز جهان با تقسیم ۴۴۰ ریال به ازای هر سهم همراه بود. سود نقدی سهامداران همراه اول و مخابرات به ترتیب 10850 و ۴۳۵ ریال تصویب شد. مجمع گروه بهمن در تاریخ ۱۵ تیرماه ۹۳ برگزار می‌شود. گروه مالی مهر اقتصاد که به تنهایی ۲۷ درصد سهام شرکت را دارد نقش اصلی را بازی می‌کند. این شرکت سود هر سهم ۴۳۵ ریالی را برای سال مالی ۹۲ اعلام کرده است. به علت حضور هشت سهامدار عمده و تضارب آرای احتمالی در این شرکت و طبق روند سال‌های گذشته انتظار می‌رود حدود ۴۰ درصد از سود خالص بین سهامداران تقسیم شود و مابقی برای سرمایه‌گذاری نزد گروه بهمن باقی بماند، تا هم سهامداران راضی باشند و شرکت نیز از منابع کسب‌شده برای سرمایه‌گذاری‌های آتی خود بی‌بهره نماند. در مورد صنایع ملی مس و پتروشیمی فناوران با توجه به اینکه تعداد زیادی شرکت
سرمایه‌گذاری سهامداران عمده این شرکت‌ها را تشکیل می‌دهند ممکن است محاسبات این شرکت‌ها روی سود اعلام شده و نیز عدم وجود برنامه افزایش سرمایه باعث شود همچون سال گذشته درصد بالایی از سود خود را بین سهامداران تقسیم کنند. طی چند روز آینده شاهد مجمع عادی عمومی بانک اقتصاد نوین نیز هستیم. با توجه به مصوبات جدید شورای عالی پول و اعتبار که افزایش نرخ تامین مالی را به همراه دارد و روند تقریباً ثابت بانکی‌ها در تقسیم سود سال‌های گذشته، انتظار می‌رود بانکی‌ها امسال کمی محتاط‌تر اقدام کنند. با نگاهی اجمالی به بودجه عمرانی دولت در سال 93 می‌توان دریافت که بودجه دولت در این بخش به هیچ عنوان قابل اتکا نیست. بدین ترتیب انتظار می‌رود برخی شرکت‌های بورسی مانند پیمانکاران در حفظ منابع داخلی خود محافظه‌کارانه‌تر عمل کنند.
دیدگاه تان را بنویسید