تاریخ انتشار:
سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی از برنامه‌های اقتصادی این حزب می‌گوید
توسعه‌گرا هستیم
نشست اخیر حزب کارگزاران نشان داد این حزب بنا دارد در سپهر سیاست کشور فعال‌تر از گذشته وارد شود. جدی بودن این تصمیم زمانی آشکار شد که سخنگوی حزب کارگزاران از تجدید ساختار در درون حزب خبر داد. برگزاری همایش تکنوکرات‌‌هایی که 20سالگی خود را جشن گرفتند، موجب شد نگرش این حزب به مقولاتی همچون بخش خصوصی، توسعه، خصوصی‌سازی و عدالت مورد بررسی قرار گیرد. سیدحسین مرعشی به عنوان سخنگوی حزب کارگزاران ضمن بیان مواضع حزبی خود از نوع نگرش این حزب به وضعیت اقتصادی پساتحریم خبر داد و اینکه پیشنهادهای زیادی به دولت داده شده است تا این دوران به دورانی برای ساختن ایران تبدیل شود. مصاحبه مرعشی با «تجارت فردا» در ذیل آمده که می‌خوانید.
نشست اخیر حزب کارگزاران با حضور اعضای هیات موسس، اعضای شورای مرکزی و مسوولان استانی در حالی در دایره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد که بسیاری آن را یک همایش انتخاباتی لقب دادند و در عین حال شما هم از تجدید ساختار در حزب متبوع خود خبر دادید. به طور کل مهم‌ترین رویکرد مورد بحث در نشست اخیر چه بود؟
حزب کارگزاران به عنوان یکی از احزاب مطرح سیاسی کشور به طور طبیعی و به دنبال تغییر شرایط جامعه لازم دید تا نشستی را به منظور هم‌اندیشی بیشتر برگزار کند. این نکته را باید مدنظر قرار داد که رئیس‌جمهوری در حال حاضر به قدرت رسیده که با رای اکثریت مردم به نهاد ریاست جمهوری در دور اول انتخابات راه یافت. دلیل انتخاب آقای روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری این بود که مردم از بی‌تدبیری‌های دولت احمدی‌نژاد به تنگ آمده بودند و می‌خواستند فردی زمام امور را به دست بگیرد که بتواند کشور را از بحران‌های موجود نجات بدهد و در واقع بتواند به نظام و مردم کمک کند. با توجه به اینکه کشور در شرایط حساسی قرار گرفته است حزب کارگزاران وظیفه خود دید تا با توجه به اقتضائات روز بستری را در درون حزب فراهم کند تا بتواند به دولت یاری برساند.
یکی از مهم‌ترین کارکردهای یک حزب سیاسی حضور فعال در عرصه انتخابات است. با توجه به اینکه نزدیک به شش ماه تا برگزاری دهمین دوره انتخابات مجلس باقی مانده است آیا در این مورد هم بحث و تبادل نظری در زمان برگزاری نشست حزب کارگزاران صورت گرفت؟
بله، با توجه به برگزاری انتخابات پیش رو، نیروهای درون حزب سازماندهی شدند. این نیروها تجدید ساختار شدند تا آمادگی لازم را برای حضور در انتخابات پیش رو که برای ما از اهمیت زیادی برخوردار است، داشته باشند. به همین دلیل حزب برنامه‌های خاصی را تدوین کرده است تا در این حوزه موفق شود.
رویکرد شما در انتخابات مجلس همگام با جبهه اصلاحات است یا اینکه برنامه دیگری در پیش دارید؟ چون شایعاتی مطرح شده که امکان دارد برخی از احزاب سیاسی از ساختار جبهه اصلاحات تبعیت نکنند؟
نه، به هیچ‌وجه. رویکرد حزب کارگزاران در انتخابات پیش رو در چارچوب جبهه اصلاحات خواهد بود و حزب بنا ندارد خارج از این چارچوب رفتار کند. سیاست حزب این است که جبهه اصلاحات به عنوان یک جبهه فراگیر بتواند نیروهای سیاسی معتقد به مبانی اصلاحات را گردهم جمع کند. تنها در این صورت می‌توان موفق شد کما اینکه همین رویه موجب شد در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم جبهه اصلاحات موفق شود.
حزب کارگزاران چندی پیش بیستمین سال تاسیس خود را جشن گرفت. با توجه به اینکه این حزب به حزب تکنوکرات‌ها معروف است و جامعه بیشتر حزب کارگزاران را حزبی با نگرش اقتصادی می‌شناسد، آیا در نشست اخیر خود در مورد شرایط موجود اقتصادی کشور بحث هم صورت گرفت؟
حزب کارگزاران تاکنون نظرات اقتصادی خود را به دولت ارائه کرده است. در این جلسه هم شرایط کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت که در دوران پساتحریم امکانات مناسبی در اختیار دولت قرار خواهد گرفت. به هر حال کشور در شرایطی قرار خواهد گرفت که می‌تواند به تکنولوژی جدید، منابع ارزان و بازارهای جهانی دسترسی پیدا کند. اعتقاد ما این است که کشور باید از این فرصت برای تقویت بنیان‌های اقتصاد ملی استفاده کرده و صنایع کشور را تقویت کند.
شما به نکته جالبی اشاره کردید، اتفاقاً بسیاری این نگرانی را دارند که مبادا ایران در دوران پساتحریم به بازار کالاهای خارجی تبدیل شده و بیشتر حالت مصرف‌کننده را پیدا کند؟ در این مورد شما چه راهکاری ارائه کردید؟
این دغدغه بسیار مهم است. اتفاقاً باور حزب کارگزاران این است که کشور از این فرصت باید برای تقویت زیرساخت‌های لازم و استقرار صنایع مدرن و جدید استفاده کند. در این زمینه هشدارهای لازم هم داده شده است که مبادا فرصت موجود در کشور که پساتحریم نامیده می‌شود، به فرصتی برای واردات گسترده تبدیل شود. به این منظور باید برنامه‌ریزی مناسبی را انجام داد تا کشور به بازار کالاهای خارجی تبدیل نشود بلکه باید از بسترهای موجود برای تقویت اقتصاد ملی بهره گیرد. در این صورت این امکان فراهم می‌شود تا مشکل اشتغال برای قشر جوان تحصیل‌کرده از بین برود. این موارد در جلسات حزبی مطرح شد و در ضمن راهکارهای موجود مورد بررسی قرار گرفت تا کشور بتواند از بحران‌های موجود گذر کند. به نظر حزب این دوران، دورانی برای ساختن ایران است. انتظار ما این است که کشور در این مقطع زمانی با جهش بزرگ زیرساخت‌ها را تقویت کرده و از سوی دیگر بتواند صنایع موجود را بازسازی کند. مهم‌تر اینکه بستری را فراهم کند تا صنایع جدید در داخل کشور استقرار پیدا کند.
آیا در مورد پول‌های بلوکه‌شده که آزاد شده است هم برنامه‌ای را ارائه کردید؟ به طور مشخص پیشنهادی در این مورد داشتید که بهتر است این پول‌ها صرف چه چیزی شود؟
این موضوع چندان اولویتی ندارد. موضوع مهم و با اولویت برای حزب کارگزاران این است که اقتصاد ایران بتواند تعامل مناسبی با اقتصاد جهان داشته باشد. به عبارت دیگر ایران باید بتواند خلق ثروت کند و این موضوع مهم باید توسط دست‌اندرکاران اقتصادی در بطن جامعه نهادینه شود. در صورت تعامل مناسب با اقتصاد جهانی اقتصاد کشور می‌تواند به دانش جدید دست پیدا کند. موضوع مهم دیگر این است که کشور می‌تواند به منابع ارزان‌قیمت برای سرمایه‌گذاری دسترسی پیدا کند. وگرنه اینکه این منابع آزاد شود چندان اهمیتی ندارد و میزان این پول نباید به دغدغه نخست افراد جامعه تبدیل شود. این نکته را باید همیشه به خاطر سپرد که کشور را با عقل و بدون منابع می‌توان اداره کرد اما کشور را با منابع فراوان ولی بدون عقل نمی‌توان اداره کرد. متاسفانه این رویکرد در دوره قبل از سوی دولت مورد توجه قرار نگرفت و اصرار بر انجام کارهای بدون کارشناسی، خسارت‌های زیادی را به کشور وارد کرد. به همین دلیل باید تلاش زیادی کرد تا در این دوره این خسارت‌ها جبران شود و ایران بتواند یک جهش بزرگ اقتصادی را تجربه کند.
به نظر حزب کارگزاران چه مدت زمانی لازم است تا خسارت‌های واردشده جبران شود و کشور بتواند به نقطه‌ای برسد که اقتصاد قابل قبولی داشته باشد؟
اقتصاد مطلوب، اقتصاد رو به رشد است. در این صورت یک اقتصاد موفق محسوب می‌شود. در این دوران به محض اینکه رشد اقتصادی شروع شود بهبودی در شرایط کشور نمایان می‌شود. این موضوع که اقتصاد کشور قرار است تا کجا به سمت جلو حرکت کند به فکر و ایده مسوولان کشور بستگی دارد. اگر برنامه‌ریزان توان و همت لازم را به کار بگیرند ایران دوران شکوفایی اقتصادی را تجربه می‌کند. از سوی دیگر باید این نکته را مدنظر قرار داد که این دوران ضمن نیاز به برنامه‌ریزی مدون نیاز به کار شدید و سخت تمام مردم جامعه دارد. در صورت تحقق این دو مولفه می‌توان انتظار شکوفایی اقتصادی را داشت وگرنه صرف خروج از تحریم اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. کشورهای بسیاری وجود دارند که با وجود تحریم نشدن با مشکلات زیادی در حوزه اقتصاد روبه‌رو هستند. رفع تحریم‌ها امری لازم و ضروری است اما کافی نیست. کافی بودن آن به توان و همت مردم و مسوولان بستگی دارد. به هر حال این اصل را در این دوران باید همواره مدنظر قرار داد که اقتصاد جهان اقتصادی رقابتی شده است و اگر شما دیر بجنبید نمی‌توانید موفق شده و زندگی خوبی داشته باشید. به عبارت دیگر لازمه برخورداری از یک زندگی خوب این است که
افراد بسیار خوب کار کنند تا در عرصه رقابت حرفی برای گفتن داشته باشند و به راحتی توسط رقبا حذف نشوند.
حزب کارگزاران با جهت‌گیری‌های کلی دولت موافق بوده و آنها را می‌پسندد. اما در بخش‌هایی از دولت همچون ستاد اقتصادی این نیاز بیشتر حس می‌شود که مسوولیت‌پذیری و جسارت بیشتری در اقتصاد ایران به کار گرفته شود.
از منظر شما وجه اشتراکات و افتراق‌های حزب کارگزاران با رویکردهای اقتصادی دولت چیست. به عبارت دیگر فکر می‌کنید در چه مواردی با دولت همراهی داشته و در چه مواردی با دولت اختلاف‌نظر دارید؟
حزب کارگزاران با جهت‌گیری‌های کلی دولت موافق بوده و آنها را می‌پسندد. اما در بخش‌هایی از دولت همچون ستاد اقتصادی این نیاز بیشتر حس می‌شود که مسوولیت‌پذیری و جسارت بیشتری در اقتصاد ایران به کار گرفته شود.
منظورتان این است که این بخش با توجه به نیاز دولت حرکت نکرده و در این حوزه با ضعف روبه‌رو است؟
از نظر حزب کارگزاران سازندگی ستاد اقتصادی کشور بسیار محافظه‌کارانه برخورد کرده و این برخورد متناسب با شرایط فعلی کشور و نیازهای موجود جامعه ایران نیست. شما این نکته را مورد توجه قرار بدهید که برخورد با رکود و ایجاد رونق در اقتصاد نیازمند تصمیمات جسورانه‌تر در حوزه تصمیم‌گیری است. متاسفانه بسیاری از افراد عضو در ستاد اقتصادی فاقد جسارت لازم هستند.
به نظر شما بیش از حد تعامل از خود نشان می‌دهند؟
به نظر ما افرادی که از سوی آقای روحانی در ستاد اقتصادی مشغول به کار هستند، افرادی به شمار نمی‌روند که بتوانند در شرایط موجود کشور را هدایت کنند.
به طور دقیق فکر می‌کنید کدام یک از اعضای این ستاد، افراد شایسته برای مدیریت شرایط اقتصادی موجود نیستند و بهتر است افراد دیگری جایگزین آنها شوند؟
رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس بانک مرکزی افرادی هستند که در شرایط عادی بسیار انسان‌های مناسب و فرهیخته‌ای محسوب می‌شوند اما اقتصاد امروز ایران افراد جسورتری را می‌خواهد. در این صورت کشور می‌تواند شرایط بهتری را تجربه کند.
نوع نگاه حزب کارگزاران نسبت به توسعه اقتصادی چیست. این سوال را از این منظر می‌پرسم که بسیاری از کارشناسان سیاسی بر این باورند که تاکید حزب کارگزاران تنها بر توسعه اقتصادی است و از سایر جنبه‌ها غفلت کرده است. آیا این ارزیابی را قبول دارید؟
این ارزیابی درست نیست اتفاقاً حزب در کنار توسعه اقتصادی به توسعه فرهنگی و توسعه سیاسی توجه کافی دارد تا کشور توسعه را در تمام ابعاد تجربه کند. اگر شما مواضع حزب را رصد کنید، متوجه می‌شوید که حزب به همه جنبه‌های توسعه توجه کرده است.
شاید یکی از مواردی که حزب کارگزاران را به غفلت از آن متهم می‌کنند، مقوله عدالت است. به نظر شما این ارزیابی درست است که این حوزه از اهمیت چندانی در نزد حزب کارگزاران برخوردار نیست؟ شما این موضوع را قبول دارید؟
عدالت به طور اساسی یک مقوله ارزشی بوده و نتیجه طبیعی توسعه است. اگر توسعه همه‌جانبه اتفاق بیفتد فاصله طبقات هم کم می‌شود. در همین راستا حزب کارگزاران اعتقاد دارد که باید طبقات محروم جامعه به طبقات متوسط منتقل شود و دیگر طبقه محروم وجود نداشته باشد. نظر حزب ما این است که طبقات مرفه و محروم نباید وجود داشته باشد و همه باید از یک زندگی متوسط برخوردار شوند. وجود طبقه متوسط در تحولات اجتماعی بسیار تاثیرگذارتر بوده به همین دلیل حزب کارگزاران به دنبال تقویت طبقه متوسط جامعه است. طبقه متوسط اهل فرهنگ و مسوولیت‌پذیر و از نظر اقتصادی دارای معیشت کافی می‌تواند منشاء تغییرات گسترده‌ای شود به شرط اینکه اهل افراط و تفریط نباشد.
بخش خصوصی در نگاه حزب کارگزاران چه جایگاهی پیدا می‌کند؟ به عبارت دیگر میزان تصدی‌گری دولت باید تا چه اندازه باشد؟
بخش اقتصاد از دید ما باید توسط دولت هدایت شود و سایر امور اقتصاد را باید بخش خصوصی مدیریت کند. تنها وجود بخش خصوصی قدرتمند می‌تواند کشور را از وضعیت موجود نجات دهد. تا زمانی که دولت حاضر نشود تا تنها امر هدایت و راهبری را در عرصه اقتصاد بر عهده بگیرد، مشکلات موجود به قوت خود باقی خواهد ماند.
خصوصی‌سازی رخ داده در کشور از نظر شما قابل قبول است، به خصوص اینکه بسیاری اعتقاد دارند چیزی که رخ داده خصوصی‌سازی نبوده بلکه اختصاصی‌سازی بوده است؟
آن چیزی که رخ داده است، انتقال قدرت از دولت به نهادهای عمومی بوده که البته ضرر نهادهای عمومی به مراتب بیشتر از دولت است.
در دولت احمدی‌نژاد شاهد بودیم که در راستای اجرایی کردن اصل 44 بسیاری از صنایع بزرگ واگذار شد. شما در این مورد چه ارزیابی دارید؟
با بی‌تدبیری صورت‌گرفته دولت احمدی‌نژاد در اجرای اصل 44 مشاهده کردیم اجرای این اصل اقتصادی لوث شد. آن چیزی که اجرا شد در واقع انتقال سهام شرکت‌های دولتی به موسساتی است که هیچ مسوولیتی ندارند و از سوی دیگر قابل کنترل نیستند. این موضوع وضعیت اقتصادی کشور را بغرنج‌تر و پیچیده‌تر کرد.
در منظومه فکری حزب کارگزاران فرهنگ چه جایگاهی دارد؟ چون برخی اعتقاد دارند فرهنگ اولویت چندان مهمی از سوی کارگزاران محسوب نمی‌شود؟
نه، این درست نیست. فرهنگ سرمایه فکری یک کشور است و حزب اولویت مهمی را برای آن قائل است. منظورتان را متوجه نمی‌شوم که فرهنگ چه جایگاهی در میان اعضای حزب دارد؟ در نشست‌های حزبی در مورد مقولات فرهنگ و هنر بحث‌های گسترده‌ای مطرح شده و حتی پیشنهادهایی هم ارائه شده است.
این سوال را به این دلیل پرسیدم که بسیاری می‌گویند حزب کارگزاران به این مقوله اهمیت نمی‌دهد؟ آیا در نشست‌های حزبی در مورد این مقوله نظراتی مطرح شد؟
مواضع ما تدوین شده و به زودی منتشر می‌شود.
حزب کارگزاران در مورد هدفمندی یارانه‌ها چه ارزیابی دارد؟ به نظر حزب کارگزاران اجرای هدفمندی یارانه‌ها چه تاثیری روی اقتصاد کشور گذاشت؟
آقای احمدی‌نژاد با اجرای نادرست هدفمندی یارانه‌ها به کشور آسیب بزرگی وارد کرد. کسری بودجه در جریان هدفمندی یارانه‌ها تشدید شد. همین موجب شد که فرهنگ کار و اشتغال آسیب ببیند.
شما به افزایش تعهدات دولت در زمان احمدی‌نژاد اشاره کردید، به صورت دقیق منظورتان چه بود؟
در جریان اجرای نادرست هدفمندی یارانه‌ها، حجم تعهدات دولت بالا رفت و همین موجب شد کشور با بحران مواجه شود. البته آقای احمدی‌نژاد تنها یک خدمت به کشور نکردند بلکه خدمات مشعشعی داشتند! علاوه بر ایجاد تعهدات برای دولت، موجب شدند تا تعداد حقوق‌بگیران دولت زیاد شود، از سوی دیگر سبب شدند حجم وسیعی از ثروت کشور به نهادهای عمومی منتقل شود که این کار ضررش به مراتب بیشتر از دولتی بودن است.
شما به افزایش حجم بدنه دولت اشاره کردید. آیا در مورد چابک‌سازی هم به دولت پیشنهاد دادید؟ به هر حال در طول دولت نهم و دهم تعداد زیادی کارمند به مجموعه دولت تزریق شدند که خلاف امر چابک‌سازی بود. همین موجب شد تا دولت فربه‌تر از قبل شود. در این مورد چه ارزیابی دارید؟
چابک‌سازی مقوله بسیار بحث‌برانگیزی است که باید به صورت جدی به آن پرداخت. البته دولت در حال حاضر بسیار گرفتارتر از آن است که بخواهد در این مورد کاری انجام دهد و اولویت خود را چابک‌سازی بدنه دولت قرار دهد.
شما در سخنانی اشاره کردید که حزب کارگزاران لیبرال مسلمان است. می‌خواستم بدانم در مورد نسبت مقوله اسلام و لیبرال آیا کاری انجام دادید. مهم‌تر اینکه بیان این سخنان کافی بود تا انتقادات گسترده‌ای متوجه شما شود. در این مورد چه ارزیابی دارید؟
این موضوع به تفصیل در مواضع ما که به زودی منتشر می‌شود مورد بررسی قرار گرفته است. در نوشتار مذکور تلاش شده در مورد موضع رسمی حزب کارگزاران ابهام‌زدایی شود. به نظر می‌رسد در یک نوشتار کوتاه نمی‌توان به آن اشاره کرد.
بسیاری اعتقاد دارند کابینه آقای روحانی در واقع کابینه‌ای کارگزارانی است. به عبارت دیگر اگر قرار بود حزب کارگزاران هم دولت تشکیل دهد، کابینه چنین ترکیبی داشت. شما این نکته را قبول دارید؟
نه، اگر قرار بود حزب کارگزاران دولتی تشکیل بدهد دولت تشکیل‌دهنده ما با دولت آقای روحانی بسیار متفاوت بود.
فکر می‌کنید تفاوت‌های تشکیل کابینه معطوف به چیست؟ به عبارت دیگر اگر قرار بود که شما دولتی تشکیل بدهید در چه مواردی متفاوت‌تر عمل می‌کردید؟
الان زمان بیان این سخنان نیست. به محض پایان دوره هشت‌ساله آقای روحانی دست‌مان را رو می‌کردیم تا مشخص شود وجه افتراق‌های ما چیست؟ در این سال‌های باقیمانده ما همیشه متحد و همراه آقای روحانی خواهیم ماند و از هیچ کمکی به ایشان دریغ نخواهیم کرد. البته من به وجه افتراق اشاره کردم و تاکید کردم حزب کارگزاران در ستاد اقتصادی افراد جسورتری را به کار می‌گرفت که مناسب شرایط امروز اقتصاد ایران باشند و بتوانند برای رفع مشکل ایران در شرایط خاص برنامه‌ریزی کنند.
دیدگاه تان را بنویسید