غزه بعد از جنگ

مردان جوان خانواده قدیح در باغ خود پوشیده از خرابه‌های سه خانه ویران عکس‌های حمادا برادر 26‌ساله خود را ورق می‌زنند. او به موج جدید مردم قایق‌سواری پیوست که بعد از جنگ 50روزه با اسرائیل از نوار غزه گریختند. اما از زمانی که قایق زهوار دررفته حامل صدها فلسطینی در ششم سپتامبر راهی و در ساحل مالتا غرق شد هیچ خبری از حمادا نرسیده بود. پدرش عبدالحلیم 3500 دلار قرض کرد تا برای رساندن او به اروپا به قاچاقچیان بدهد. تمام پنج پسرش به جز یک نفر که در هامبورگ زندگی می‌کند بیکار بودند و او از حمادا خواست تا پیش برادرش در هامبورگ برود. بعد از آنکه نیروهای اسرائیلی قفس‌های مرغ حمادا را شکستند او گفت: «من دیگر نمی‌توانم به او 20 شِکِل (50/5 دلار) در روز بدهم.»
با وجود مرزها و حریم هوایی مسدود شده، امواج خیزان دریای مدیترانه بر سواحل غزه همیشه اغواکننده بوده است. اما در بین فلسطینیان از زمان جنگی که باعث شکل‌گیری اسرائیل در سال 1948 شد افراد قایق‌سوار وجود نداشته است. اکنون آنها برای تمدید پاسپورت هجوم آورده و گفته می‌شود بیش از هزار نفر تاکنون عازم شده‌اند.
با وجود تمام گمانه‌زنی‌ها درباره توافق آتش‌بس بلندمدت برای بازگشایی غزه، و با میلیون‌ها دلاری که برای بازسازی نوار غزه فراهم شده، محاصره تنگ‌تر شده است. اکنون اسرائیل و مصرِ تحت رهبری عبدالفتاح السیسی تنها راه عبور مصالح ساختمانی به غزه را که قبل از جنگ باز بود، مسدود کرده‌اند. تونل‌های مخفی بسته شده‌اند. بزرگراه‌های در حال ساخت با بودجه قطر نیمه‌تمام رها شده‌اند. هزاران کاروان از بی‌خانمان‌ها در ترکیه جمع شده و قادر نیستند از بوروکراسی‌های مربوط عبور کنند. Four Paws یک بنیاد خیریه بریتانیایی برای خارج کردن سه شیر لاغر و نحیف از باغ‌وحش غزه مذاکره کرده اما برای نگهبانان آنها در باغ‌وحش پیشنهادی نداده است.
باغ‌های سیب غزه که روزگاری معروف به خزاعه و خانه خانواده قدیح بود اکنون ویرانه‌ای بمباران‌شده است. بعضی در آلونک‌هایی بر روی ویرانه خانه‌هایشان زندگی می‌کنند؛ سایرین در خرابه‌ها ازدحام کرده‌اند. همدان النجار در حال جارو زدن فرشی بیرون خرابه‌های خانه سه‌طبقه‌اش می‌گوید مجبوریم مدام تمیزکاری کنیم. همه نگران آمدن فصل باران هستند. هیچ‌کس بیمه ندارد تا بتواند خانه و راه امرار معاش خود را بازسازی کند. مصر میزبان یک همایش خیریه در قاهره در 12 اکتبر است اما تا زمانی که درباره آینده غزه تصمیمی گرفته نشود نمی‌تواند پیشرفت چندانی انجام دهد.
ویرانی ایجاد شده توسط نیروهای اسرائیلی با بدبینی دو جنبش رقیب فلسطین که از این بدبختی به عنوان یک تصویر سیاسی بهره‌برداری می‌کنند تشدید شده است. حماس (جنبش اسلامگرایی که به مدت هفت سال بر غزه حکومت کرده) بدون ضرورت جنگ را طولانی کرده و امید دارد که خشم بین‌المللی اسرائیل را وادارد که شرایط بهتری را برای آتش‌بس ارائه دهد.
اکنون حماس می‌خواهد بعضی از مسوولیت‌های خود را در غزه رها کند. اما محمود عباس رئیس دولت خودگردان فلسطین که بر کرانه غربی حکومت می‌کند قصد ندارد این خلأ را پر کند و امیدوار است حماس مجبور شود حتی کنترل بیشتری را واگذار کند. شخصیت‌های غربی بیشتری نسبت به مقامات دولت خودگردان محمود عباس از ویرانی‌های غزه سرکشی کرده‌اند. مقامات می‌گویند کارمندان رقیب حتی نسبت به زمان قبل از توافق حماس و دولت خودگردان برای سازش در آوریل ارتباط کمتری دارند.
آقای عباس تحت توافق انجام شده در سپتامبر مسوولیت دولت غزه، برنامه بازسازی، مرزها و امنیت را بر عهده خواهد گرفت و با استقرار سه هزار نفر از گارد ریاست‌جمهوری خود در مرزهای مصر این کار را آغاز می‌کند.
طرح آقای عباس ممکن است عملی شود. با ناتوانی حماس برای پرداخت مناسب حقوق به کارمندانش به مدت تقریباً یک سال، مقامات او می‌گویند روحیه و حس خدمت مدنی در حال فروکش است. کارمندان که برای پرداخت کرایه اتوبوس خود مشکل دارند هر روز به تعداد کمتر سر کار خود حاضر می‌شوند. پلیس حماس که نسبت به دولت خودگردان، غزه را امن‌تر و بانظم‌تر کرده همچنان ترافیک را کنترل و برگه جریمه صادر می‌کند. اما بسیاری از برگشت «هرج‌ومرج امنیتی» گذشته ترس دارند. هنوز هیچ توافقی بر سر جدول زمان‌بندی برای به دست گرفتن مسوولیت صورت نگرفته اما کادر حماس هر چه بیشتر بر خروج از دولت و تقویت آخرین خط دفاع یعنی جناح مسلح خود متمرکز هستند. یونس العسطل (یک مبلغ کاریزماتیک و عضو پارلمان حماس) می‌گوید «همه چیز را بگیرید اما مقاومت را برایمان باقی بگذارید».
اما حماس می‌داند که به رخ کشیدن تفنگ‌ها بدان معناست که اسرائیل برای مسدود کردن هرگونه توافق مصمم است و اینکه بازسازی غزه در وضعیت بدی قرار می‌گیرد.
منبع: اکونومیست