اصلاح‌طلبان کمترین مطالبه را از روحانی مطرح کردند

جلسات حسن روحانی رئیس‌جمهور دولت یازدهم با دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب در حالی ادامه پیدا می‌کند که بعد از هر جلسه موجی از اظهارنظرها شنیده می‌شود. در این بین جلسه دوم اصلاح‌طلبان با روحانی برگزار شد و طیف مقابل به بهانه این دیدار تکرار و تاکید کردند اصلاح‌طلبان خود را به دولت تحمیل می‌کنند و اتحاد بین اصلاح‌طلبان با حسن روحانی اتحادی شکننده است و با نزدیک شدن به انتخابات مجلس نهم شکسته خواهد شد. در این بین غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس تاکید دارد که این اتحاد پابرجا خواهد ماند و این اظهارات از جانب طیف تندرو اصولگرا در شرایطی مطرح می‌شود که اطمینان دارد روحانی قابلیت تجمیع اصولگرایان و اصلاح‌طلبان معتدل را در کنار هم دارد و با این شرایط دیگر جایی برای تندروها باقی نمی‌ماند!
آقای تاجگردون به تازگی رئیس‌جمهور با اصلاح‌طلبان جلسه‌ای داشته است و در پی این جلسه فضای برخی از اظهارنظرها از جانب طیف مقابل دولت گسترده شد. پیش از این هم بارها مخالفان دولت از نزدیکی اصلاح‌طلبان به رئیس‌جمهور گلایه داشتند و در اظهارات مختلفی از این جریان شنیده شد که اصلاح‌طلبان خود را به دولت تحمیل می‌کنند. چه ارزیابی از نوع و فرم روابط اصلاح‌طلبان و رئیس‌جمهور در دو مقطع قبل و بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری دارید.

در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 13۹۲ بعد از شش، هفت سال گذشته اولین باری بود که اصلاح‌طلبان توانستند حضور موثری در رای و حمایت از یک کاندیدا داشته باشند و در واقع عامل اصلی پیروزی آقای روحانی هم حضور جدی اصلاح‌طلبان بود زیرا تمام اصولگرایان در ردیف دیگری جمع شده بودند. اصلاح‌طلبان نسبت به آنچه برای روحانی انجام دادند مطالبات بسیار کمی را مطرح کردند. به این معنی که هزینه‌هایی که اصلاح‌طلبان برای حمایت از دکتر روحانی پرداخت کردند، بسیار بیش از میزان مطالبه‌ای بود که از ایشان مطرح کردند. بالاخره نباید از یاد برد که موتور محرک جریان پیروزی دکتر روحانی در جامعه اصلاح‌طلبان بودند. به نظر من در یک قیاس ساده خیلی روشن است که اصلاح‌طلبان حداقل مطالبات را از دکتر روحانی مطرح کردند اما از رئیس‌جمهور ممنون و متشکر هستند. به این خاطر که مدیریت دکتر روحانی به گونه‌ای بود که فضای بهتری نسبت به سال‌های گذشته برای اصلاح‌طلبان به وجود آمد تا بتوانند کمی صحبت کنند و حرف بزنند. همین در شرایط فعلی برای اصلاح‌طلبان کفایت می‌کند.

شما در این جلسات حضور داشتید. محور اظهارات در جلسات و مطالبات اصلی اصلاح‌طلبان از رئیس‌جمهور در چه فضایی بود.

در دو جلسه‌ای که تا به امروز با اصلاح‌طلبان داشته‌ایم، من دو موضوع را محورهای اصلی مذاکرات و درخواست‌های اصلاح‌طلبان از رئیس‌جمهور دیدم که شفاف یا غیرشفاف در هر دو جلسه این دو مساله تکرار شد و اصلاح‌طلبان دو درخواست بیشتر از رئیس‌جمهور نداشتند. مساله اول این بود که دکتر روحانی در سمت و سویی تلاش کند که اصلاح‌طلبان را با نظام آشتی دهد یعنی رئیس‌جمهور در راستایی حرکت کند که این نگاه منفی به اصلاح‌طلبان برداشته یا کمرنگ شود. موضوع دوم نیز این بود که دکتر روحانی تمام تلاش خود را بکند تا جریان افراطی‌گری بین او و رهبری فاصله نیندازد. من در هر دو جلسه دیدم که این دو مطالبه از همه جناح‌های اصلاح‌طلب شنیده شد. به نظر من این مساله نشان‌دهنده این است که دکتر روحانی توانسته است اصلاح‌طلبانی را که در چارچوب نظام حرکت می‌کنند به درون مسیری وارد کند که در نهایت به نفع آنها و به نفع نظام باشد و من این اقدام را نکته مثبت حرکت دکتر روحانی در یک سال گذشته برای جمع کردن تمامی نیروهای انقلاب در کنار هم می‌دانم. تصور می‌کنم اصلاح‌طلبانی که معتقد به کار درون نظام هستند بهترین نیرو برای تحقق مطالبات خود را شخص دکتر روحانی می‌بینند.

علاوه بر این باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که هر مطالبه‌ای را که از جانب یک اصلاح‌طلب نسبت به رئیس‌جمهور مطرح می‌شود نباید با عنوان کلی مطالبه اصلاح‌طلبان از رئیس‌جمهور دانست. بسیاری از مطالبات شخصی است و شخصی مطرح می‌شود. نباید آن را مطالبه یک جریان سیاسی از رئیس‌جمهور یا سهم‌خواهی خواند. کما اینکه این موضوع در جریان مقابل نیز به وفور رخ می‌دهد.

از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم بارها این صحبت از طرف جریان اصولگرایی مطرح شده است که اتحاد بین اصلاح‌طلبان و دولت و روابط خوب آنها با نزدیک شدن به انتخابات مجلس دهم از هم می‌پاشد و در آستانه انتخابات این دو جریان دیگر روابط مناسبی ندارند. چه چشم‌اندازی را می‌توانیم از روابط اصلاح‌طلبان و رئیس‌جمهور متصور باشیم.

تجربه گذشته نشان داده است که هیچ انتخاباتی چه با حضور اصلاح‌طلبان چه با حضور صرف اصولگرایان به هیچ وجه قابل پیش‌بینی نیست. متغیرهای برون‌زای بسیاری در کشور ما بر نتیجه انتخابات موثر است. شرایط کلی داخلی، شرایط کلی خارجی و تعداد کاندیداها شرایط را تغییر می‌دهد. اما به‌طورکلی من تصور می‌کنم این اتحاد از هم نمی‌پاشد چرا که جریان اصلاح‌طلبی که ماندگار است و می‌خواهد بماند جریان معتدل اصلاح‌طلب است و این جریان هیچ راهی جز اتحاد با دولت اعتدال ندارد. به نظر من جریان دکتر روحانی ظرفیت این را دارد که اصولگرایان معتدل را در کنار اصلاح‌طلبان معتدل برای مجلس دهم تعریف کند. دقیقاً به همین خاطر است که اصولگرایان تندرو از این اتحاد و از جریان روحانی هراس دارند چرا که به خوبی از این ظرفیت آگاه هستند و به خوبی می‌دانند در صورتی که این جریان بتواند این اتحاد را محقق کند دیگر جایی برای آنها نمی‌ماند و تندروها از صحنه بیرون رانده می‌شوند. به نظرم جریان پایداری بیش از همه چیز از این نظام آرام می‌هراسد.

چقدر از وعده‌های دکتر روحانی از نگاه اصلاح‌طلبان محقق شده است؟

اتفاق جدید سال 13۹۲ انتخابات ریاست‌جمهوری و تغییر رویکرد مردم برای انتخاب دولت بود که در نتیجه نوع تفکر دولت نیز تغییر کرد. همچنین بعد از آن مذاکرات هسته‌ای مسیر جدیدی را پیش‌روی کشور باز کرد و با توجه به پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی با یکدیگر انتخاب دولت جدید چاشنی این اقدام بود. من تصور می‌کنم اصلاح‌طلبان واقع‌بین عملکرد یک سال گذشته دولت را مثبت ارزیابی می‌کنند و نه فقط اصلاح‌طلبان که هر فرد منصفی با توجه به فضا و شرایط و امکاناتی که در اختیار دولت بود می‌تواند بفهمد که دولت عملکرد مثبتی داشت. اصلاح‌طلبان البته منتظر تغییرات مثبت‌تر فضای سیاسی هستند و امیدوارند در این زمینه دولت دکتر روحانی قدم‌های مثمر ثمرتری بردارد اما من تصور می‌کنم فضای جریان اصلاح‌طلبی نسبت به کارکرد یک سال گذشته دولت روحانی مثبت و دارای میزان نسبی از رضایت است. باید با توجه به شرایط قضاوت کرد.