تاریخ انتشار:
بهمن کشاورز از احکام حقوقی و مجازات افرادی که از اسلحه استفاده یا حمل و نگهداری می‌کنند می‌گوید
بیشتر کنترل شود
«نیروهای امنیتی و انتظامی در کنترل مرزها از نظر وارد کردن سلاح گرم به وسیله افراد قاچاقچی و خلافکار بیشتر نظارت داشته باشند.»
«نیروهای امنیتی و انتظامی در کنترل مرزها از نظر وارد کردن سلاح گرم به وسیله افراد قاچاقچی و خلافکار بیشتر نظارت داشته باشند.» این جمله‌ای است که بهمن کشاورز در جهت جلوگیری از رایج شدن استفاده از اسلحه در مواردی چون گروگانگیری و اخاذی در جامعه‌مان می‌گوید. اگرچه این حقوقدان استفاده‌کنندگان از سلاح‌های گرم در درگیری‌ها را استثنا و اقلیت در جامعه‌مان می‌داند اما معتقد است طبعاً تشدید مجازات کسانی که وارد‌کننده و فروشنده سلاح‌های گرم هستند مفید‌تر از تشدید مجازات افرادی است که از این ابزارها استفاده می‌کنند. چرا که اعمال این شیوه می‌تواند در جامعه‌ای که کاربرد این سلاح‌ها پایین است به کنترل آنها بینجامد.
اگرچه استفاده از سلاح گرم در مواردی چون اخاذی و زورگیری یا به طور کلی اعمال خلاف به نسبت کاربرد سلاح سرد در جامعه‌مان چندان نیست اما انتشار برخی خبرها مبنی بر اخاذی با اسلحه یا فعالیت‌های شبه‌گانگستری با سلاح گرم در ماه‌های اخیر باعث بروز نگرانی‌هایی شده است. به نظر می‌رسد به رغم قوانین سختگیرانه، جامع و کاملی که در قانون مجازات اسلامی در برخورد با افرادی که مجاز به حمل یا استفاده از اسلحه نیستند، داریم، با این حال دسترسی به سلاح گرم نسبت به قبل چندان سخت و دشوار نیست. علت چیست؟
به نظر می‌رسد با توجه به ناآرامی‌هایی که در خارج از مرزهای ایران وجود دارد تهیه سلاح در مناطق مرزی از گذشته آسان‌تر شده است. طبیعتاً مراجع انتظامی و امنیتی نمی‌توانند همه موارد را دقیقاً کنترل کنند. ممکن است سلاح‌هایی که خرید و فروش می‌شوند سلاح‌های مرغوبی نباشند اما برای آدم‌کشی و ارتکاب اعمال خلاف کافی است. اما قانونگذار از دیرباز درباره نگهداری و حمل سلاح‌های غیرمجاز حساس بوده است. وارد یا خارج کردن اسلحه و مهمات جنگی یا مواد منفجره، محترقه و فشنگ و تفنگ شکاری را ممنوع اعلام کرده و برای مرتکبین مجازات‌های سنگینی پیش‌بینی کرده است.
افرادی که سلاح گرم حمل یا نگهداری می‌کنند بر اساس قانون چه مجازاتی در انتظار آنهاست؟
به طور مثال در قانون برای کسانی که مرتکب قاچاق اسلحه شوند و در انجام این امر در مقابل قوای دولت مقاومت مسلحانه کنند مجازات اعدام پیش‌بینی شده است اما این افراد که قاچاق سلاح گرم انجام می‌دهند اگر مقاومت نکنند تا 15 سال حبس محکوم خواهند شد. همچنین اگر مسلح نباشند حسب مورد چون سلاح‌های جنگی و مواد منفجره به حبس تا 10 سال و در مورد تفنگ و فشنگ شکاری به حبس تا سه سال محکوم می‌شوند. البته انواع سلاح‌های سرد جنگی و شکاری مشمول همین قانون نیز هست.
پیرامون قدرت‌نمایی و تظاهر با اسلحه از سوی اراذل و اوباش برای ایجاد مزاحمت اشخاص یا تهدید و اخاذی از افراد دیگر در قانون چه مجازاتی در نظر گرفته شده است؟
در مورد قدرت‌نمایی با سلاح‌های گرم مانند اسلحه در ماده 617 قانون مجازات اسلامی تاکید شده است کسانی که به وسیله هر نوع سلاح تظاهر یا قدرت‌نمایی کنند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهند یا با کسی گلاویز شوند یا با وسیله و سلاح مردم را تهدید کنند و بترسانند در صورتی که از مصادیق محاربه نباشد به حبس تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهند شد. اگر آنچه انجام داده‌اند از مصادیق محاربه تلقی شود، عمل محاربه آن افراد حسب مورد با مجازات‌هایی چون اعدام، تبعید، حبس یا صلب (دار زدن) در نظر گرفته می‌شود.
به هر شکل کاربرد انواع سلاح‌های گرم و اسلحه توسط خلافکارها که حتی در مواردی خبرهایی منتشر شده است که از اسلحه کلاشینکف برای گروگانگیری استفاده شده است تا حدودی به ناامنی در جامعه دامن می‌زند. در این زمینه آیا تنها داشتن قوانین و مقررات متقن برای مجازات افراد خلافکار که از سلاح‌های گرم استفاده می‌کنند می‌تواند مانع فراگیر شدن این گونه اقدامات شود؟
به نظر می‌رسد علاوه براین قوانین و مقررات برای مجازات افرادی که سلاح گرم حمل و نگهداری می‌کنند لازم است نیروهای امنیتی و انتظامی در کنترل مرزها از نظر وارد کردن سلاح گرم به وسیله افراد قاچاقچی و خلافکار بیشتر نظارت داشته باشند. از طرف دیگر نهادهای امنیتی و انتظامی در مورد کسانی که در شهرها زندگی می‌کنند و در معرض اقدامات این گونه قرار دارند باید بیشتر نظارت و کنترل داشته باشند چرا که وجود هوشیاری و نظارت‌ها و کنترل‌ها تا حدودی می‌تواند چاره‌ساز باشد.
یعنی شما اعتقاد دارید هرچقدر نهادهای انتظامی و امنیتی درباره استفاده و حمل سلاح‌های گرم سختگیرانه عمل کنند می‌توان نسبت به کنترل این گونه موارد موفق عمل کرد؟
به هر حال سختگیری در این مورد به ناچار به افزایش قیمت این سلاح‌ها در مبادی خرید منجر می‌شود که خود بازدارنده است. تردیدی نیست که استفاده از سلاح‌های گرم امر بسیار خطرناکی است. زیرا افراد برای کشتن یا مجروح کردن افراد با سلاح گرم به نزدیک شدن فرد یا افراد مورد نظر احتیاج ندارند یا قدرت بدنی بالایی نمی‌خواهد به همین علت تمایل افراد را برای استفاده از این نوع سلاح‌ها افزایش می‌دهد. نباید این گونه این جو در جامعه‌مان ایجاد شود که افراد خلافکار می‌توانند به سهولت به سلاح‌های گرم دسترسی داشته باشند، بدون آنکه برخورد چندانی با آنها انجام گیرد. بدیهی است که کثرت استفاده از سلاح گرم امری بسیار خطرناک است و نباید به هیچ عنوان اجازه داده شود اتفاقاتی از این قبیل در کشور رایج شود.
راهکار چیست؟
نباید با حمل و کاربرد سلاح گرم عادی برخورد کرد، باید کنترل‌ها و نظارت‌ها بسیار افزایش یابد. چرا که اگر این امر رایج شود عواقب بسیار خطرناکی در پی دارد. شما می‌بینید در جوامعی چون آمریکا که حمل و نگهداری سلاح گرم جزو حقوق مردم شناخته شده است و به این اعتبار شهروندان آمریکایی حق خرید، حمل و نگهداری انواع سلاح‌های گرم را دارند تعداد قتل‌ها و ضرب و جرح‌هایی که با این گونه ابزارها صورت می‌گیرد، بسیار بالاست. بنابراین با توجه به اینکه در جامعه ما در قانون حمل و نگهداری سلاح گرم ممنوع است و آمار قتل‌ها، ضرب و جرح‌ها بسیار به وسیله این گونه ابزارها پایین است باید در مواردی چون گروگانگیری که هر از چندگاهی رخ می‌دهد و به هر حال آثار اجتماعی سوء بر جای می‌گذارد، هر نوع اقدامی که از طریق دستگاه‌های امنیتی و انتظامی برای کنترل این مسائل انجام می‌شود مورد حمایت قرار گیرد.
آیا تشدید مجازات قاچاقچیان اسلحه و فروشندگان انواع و اقسام سلاح‌های گرم می‌تواند در این زمینه تاثیر‌گذار باشد؟
طبعاً تشدید مجازات کسانی که وارد‌کننده و فروشنده سلاح‌های گرم هستند مفید‌تر از تشدید مجازات افرادی است که از این ابزارها استفاده می‌کنند. زیرا هنوز هم استفاده‌کنندگان سلاح‌های گرم در درگیری‌ها در استثنا و اقلیت در جامعه‌مان هستند.
آیا لازم است برای جلوگیری از رایج شدن کاربرد سلاح‌های گرم توسط خلافکاران قوانین و مقررات و مجازات‌هایی که درنظر گرفته شده است مورد بازنگری قرار گیرد؟
گمان نمی‌کنم در مورد سلاح گرم با خلاء قانونی مواجه باشیم. حدود دو سال پیش قوانین مربوطه در زمینه کاربرد، حمل و نگهداری و خرید و فروش سلاح‌های گرم مورد بازنگری قرار گرفت و حتی در فهرست سلاح‌های سرد نیز تجدیدنظر شد. قوانین و مقررات در مجازات‌های پیش‌بینی‌شده در قانون جامع و کامل است اما مساله بر سر بحث اعمال قانون و کنترل این گونه موارد خلافکاری است که با سلاح گرم هر از چندگاهی رخ می‌دهد. به طور قطع نیروهای امنیتی و انتظامی در مورد نگهداری و حمل سلاح‌های گرم باید حساسیت بسیار بیشتری به خرج دهند تا بروز این اتفاقات به موارد خیلی نادر و صفر برسد .
دیدگاه تان را بنویسید