توهم دلارزدایی

  آیسان تنها: این روزها اظهارنظرهایی درباره دلارزدایی از اقتصاد ایران مطرح می‌شود. عده‌ای به دنبال آن هستند که دلار را از مبنای نرخ‌گذاری کالا و خدمات در کشور حذف کنند. این مباحث که البته پیشتر هم از سوی برخی سیاسیون مطرح می‌َشد، اکنون و با جهش اخیر قیمت دلار بار دیگر بحث دلارزدایی در کانون توجه سیاسیون و متعاقباً کارشناسان اقتصادی قرار گرفته است. سیاسیون از دلارزدایی و فوایدی که به تصورشان در جهت مهار تورم خواهد داشت سخن می‌گویند. اخیراً یکی از نمایندگان مجلس این سوال را مطرح کرده است که «چرا بند ناف اقتصاد را از دلار جدا نمی‌کنیم؟»؛ او همچنین مطرح کرده که کمیسیون اقتصادی طرحی ارائه داده که به موجب آن حذف دلار از سبد اقتصاد تحقق پیدا کند. به گفته وی «تا وقتی که دلار خط‌کش و معیار اقتصاد ما باشد، همین آش و همین کاسه است».

این اظهارات و سخنان شبیه به آن‌که درباره دلارزدایی از اقتصاد مطرح می‌شود در هفته‌های اخیر به شدت مورد انتقاد اقتصاددانان قرار گرفته و آنها بارها نسبت به تبعات ناخوشایند چنین اقدامی هشدار داده‌اند. نکته مهم این است که صعود قیمت دلار در برابر ریال بیش از همه نشان‌دهنده افت ارزش ریال ایران است. همان‌طور که با بررسی وضعیت ریال در برابر ارزهای دیگر هم مشخص می‌شود که کاهش ارزش ریال در برابر ارزهایی مانند درهم، یورو،‌ لیر و... صورت گرفته است. در واقع مقصر شرایطی که پول ملی در ایران می‌گذراند مرجعیت دلار به عنوان یک ارز جهان‌روا نبوده و باید سیاستمداران برای جلوگیری از افت ارزش پول ملی اقدامات دیگری را در دستور کار قرار دهند. اقدامات دیگری که در حوزه حکمرانی اقتصادی است. راهکارهایی که دولت برای کاهش نرخ تورم در اختیار دارد شبیه به مسیر تجربه‌شده در جهان روشن بوده و از مسیر راه‌های آزموده‌شده می‌گذرد. بنابراین راه‌حل تورم در ایران حذف دلار از مبادلات اقتصادی کشور نیست.

 برخی اقتصاددانان بر این باورند که اگر دولت در نهایت گوش به توصیه‌های کارشناسی نسپرد و برنامه دلارزدایی را کلید بزند در این صورت نه‌تنها آن‌گونه که انتظار دارد مقدمات مهار تورم فراهم نمی‌شود بلکه شرایط کاملاً برخلاف انتظار پیش رفته و باید خود را برای ابرتورم و تجربه تورم سه و چهاررقمی آماده کنیم. در این پرونده تلاش کردیم به این بپردازیم که دلارزدایی از اقتصاد ایران چه تبعاتی به همراه خواهد داشت.