دارو دسته پکنی‌ها در تهران

رئیس‌جمهور چین به همراه معاونان، نخست‌وزیر، شش وزیر و 600 بازرگان چینی سوم بهمن وارد تهران می‌شوند. سفری به دعوت رئیس‌جمهور روحانی که گویا قصد دارد بعد از 14 سال از آخرین سفر رسمی رئیس‌جمهور چین به ایران، از همتای چینی خود یا به قول خودش «دوستان دوران تحریمش» میزبانی کند. سفری که بسیاری آن را آغازگر فصلی جدید در روابط گسترده تهران و پکن می‌دانند. اما نکته این است که چینی‌ها در بازار ایران بیگانه نیستند و کالاهای ایرانی هم همواره به مقصد چین ارسال شده. حتی در سال‌های اخیر این روابط توسعه بیشتری هم داشته است. از سال 89 به این سو جز در سال 91، همواره چین اولین مقصد کالاهای صادراتی ایران بوده. از سال 92 به این سو هم در میان کشورهای مختلف چین بالاترین میزان صادرات را به ایران داشته است. اما این مقام اولی و تبدیل شدن به اولین شریک تجاری ایران برای چین به یکباره رخ نداده. بررسی روابط تجاری 10 ساله ایران و چین نشان می‌دهد در سال 83 چین هفتمین کشوری بوده که کالاهای ایرانی به مقصد آن صادر شده. طی سال‌های بعد چین به پنجمین، سومین و دومین شریک تجاری ایران تبدیل شده و بعد از رقابت با عراق بیشترین کالای ایران به چین صادر شده. همین وضعیت در مورد واردات هم صادق است. در سال 83چین پنجمین کشوری بوده که ایران از آن کالا وارد می‌‌کرد. اما چینی‌ها توانسته‌اند طی 10 سال با پشت سر گذاشتن فرانسه و آلمان به مقام دوم برسند و در نبردی سخت با امارات این کشور را هم پشت سر بگذارند و اولین صادرکننده کالا به ایران شوند. البته نباید از تاثیر تحریم‌ها بر از دست دادن شرکای دیگر و ماندن چینی‌ها در بازار ایران چشم‌ پوشید. اگرچه بازار 80 میلیون نفری و بدون رقیب ایران برای چین به تنهایی کافی بود تا تحت هر شرایطی در ایران بماند، اما رئیس‌جمهور روحانی این موضوع را به گونه دیگری می‌بیند و می‌گوید «ما دوستان دوران سختی و تحریم را فراموش نمی‌کنیم و امروز باید زمینه توسعه بیشتر روابط برای کشورهایی را که در سال‌های گذشته با وجود مشکلات تلاش کردند روابط گسترده‌ای با ما داشته باشند فراهم کنیم.» اما پس از امضای توافق هسته‌ای در ترافیک سفر هیات‌های تجاری به ایران، چینی‌ها تنها نظاره‌گر بودند. نه هیاتی از چین به ایران آمد و نه هیاتی از ایران به چین رفت. گویا چینی‌ها از ادامه تجارت با ایران مطمئن هستند و این اطمینان را هم روحانی در کنفرانس مطبوعاتی اخیر خود به چینی‌ها داده و هم بیژن نامدار‌زنگنه وزیر نفت که در واکنش به ادامه نحوه حضور شرکای چینی در ایران گفته بود: چین شریک استراتژیک ماست و ما کشورهایی را که در ایام تحریم در کنارمان بوده‌اند رها نمی‌کنیم. البته سال 92 و ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم زنگنه کمی با چینی ها تند شده و گفته بود ما با چینی‌ها عقد اخوت نبسته‌ایم که مجبور به ادامه رابطه با آنان باشیم.

اما حالا دارو دسته پکنی‌ها قرار است سوم بهمن برای توسعه روابط میان دو کشور در تهران باشند. روحانی هم در این مورد به دیدارهای مکرر خود و شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین در سفرهای مختلف اشاره کرده و گفته‌: ما به‌عنوان اولین شریک تجاری در پسابرجام می‌توانیم روی چین حساب کنیم و سفر رئیس‌جمهور چین به ایران در سرمایه‌گذاری، فناوری و تجارت می‌تواند نقش بیشتری ایفا کند و مقدمات برای توسعه روابط فراهم خواهد شد. به نظر می‌رسد حتی در صورت گردش روابط تجاری ایران و بازگشت به شرکای قبل از تحریم و قبل از سال‌های 83، جای پای چینی‌ها در اقتصاد و مناسبات تجاری ایران بسیار محکم‌تر از آن باشد که به نظر می‌رسد. چین هم در این مدت هیاتی به ایران نفرستاد و حالا که جوهر امضای برجام تازه است، در راس یک هیات 600 نفره به ایران می‌آید تا ضمن حفظ اولین شریک تجاری، اولین شریک پساتحریم هم باشد.