عقب‌نشینی فدرال‌رزرو و کاهش رشد چین نوظهورها را به لرزه انداخت
کابوس نوظهورها
صعود کشورهای در حال توسعه طی یک دهه اخیر با دو جریان عمده در بازارها همراه بوده است. یکی رشد پیوسته چین و دیگری آمادگی فدرال‌رزرو برای تحریک اقتصاد.
صعود کشورهای در حال توسعه طی یک دهه اخیر با دو جریان عمده در بازارها همراه بوده است. یکی رشد پیوسته چین و دیگری آمادگی فدرال‌رزرو برای تحریک اقتصاد. اکنون که هر دو نیروی عمده یاد‌شده در حال عقب‌نشینی هستند، سرمایه‌گذاران نیز به تبع این جریان در حال خروج از بازارها هستند. این خروج از بوئنوس‌آیرس تا استانبول و پکن را شامل می‌شود و تاثیرات آن نیز بقیه دنیا را تحت تاثیر قرار خواهد داد. روند رو به کاهش شاخص‌های جهانی که در هفته گذشته سرعت بیشتری به خود گرفت و تا روز جمعه سراسر بازارها را درنوردید، نخستین سقوط پایدار را در شاخص‌های بورس نیویورک در سال 2014 به ثبت رساند. شاخص استاندارد اند پورز در همین روز به تنهایی بیش از دو درصد افت داشت و به این ترتیب بدترین روز کاری برای این شاخص از سال 2012 شکل گرفت. اما به نظر می‌رسد آسیب‌ها در سایر نقاط جهان به ویژه کشورهایی که تامین‌کننده مواد خام برای اقتصاد چین هستند بیشتر باشد؛ زیرا اقتصاد این کشور روند رو به کاهش رشد خود را آغاز کرده است.
شاخص رشد تولید صنعتی در چین که روز سه‌شنبه هفته قبل منتشر شد، از کاهش مهم‌ترین شاخص اقتصاد چین که دومین اقتصاد بزرگ جهان به شمار می‌رود، خبر داد. آثار این کاهش به زودی در سایر نقاط جهان به ویژه اقتصادهای نوظهور بیشتر مشاهده خواهد شد. کشورهایی چون ترکیه و آرژانتین که بی‌ثباتی سیاسی در آنها بیشتر مشهود است، آسیب بیشتری از این وضعیت خواهند دید. لیره ترک طی ماه‌های اخیر سقوط بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده که در نتیجه آن قدرت خرید بسیاری از شهروندان ترک به شدت کاهش یافته است.
اما در سوی دیگر ماجرا و در آمریکا عقب‌نشینی تدریجی فدرال‌رزرو از سیاست‌های پولی (که به منظور تحریک تقاضا اعمال می‌شد و منجر به تثبیت نرخ بهره پایین در بازارهای جهانی شده بود) نگرانی در بازارهای نوظهور را افزایش داده است. بسیاری از کشورهایی که اقتصادشان را بر روی این سیاست و نتیجه آن یعنی نرخ بهره پایین قرار داده بودند، اینک با بهای بالاتری باید از بازارهای بین‌المللی استقراض کنند و این یعنی آغاز یک دوره دردناک تطبیق با تحولات جدید اقتصاد جهانی. و البته تلخ‌ترین بخش این داستان می‌تواند خروج سرمایه‌ها از بسیاری از اقتصادهای نوظهور باشد. به نظر می‌رسد بسیاری از سرمایه‌گذاران با توجه به بهبود شرایط اقتصاد آمریکا و اروپا به مرور سرمایه‌های خود را از بازارهای نوظهور و به منظور کسب بازدهی بیشتر راهی آمریکای شمالی و اروپا کنند.
مایکل پرویس مدیر ارشد راهبردهای جهانی در موسسه ویدن کمپانی می‌گوید: بسیاری از این ارزها در حال نابود شدن هستند و با سقوط این ارزها سطح زندگی بسیاری از مردم در اقتصادهای نوظهور سقوط بی‌سابقه‌ای خواهد کرد.
او می‌افزاید: این وضعیت به معنای افزایش بی‌ثباتی‌های اجتماعی در این کشورها خواهد بود. در بقیه دنیا شرایط به سختی تابستان گذشته نبود، زمانی که فدرال‌رزرو برای نخستین بار از عقب‌نشینی از سیاست‌های پولی خبر داد و در پی آن بسیاری از بازارهای نوظهور گرفتار آشوب شدند. بسیاری از بازارها پس از این تحولات به وضعیت طبیعی برگشتند. اما به هر حال بسیاری به این باور رسیده‌اند که کشورهای در حال توسعه دیگر نمی‌توانند نقش موتور رشد را برای اقتصاد جهانی آن گونه که طی دهه گذشته بازی کردند، ادامه دهند. در چین نیز به‌رغم تداوم رشد اقتصادی و بالاتر بودن نرخ رشد این کشور نسبت به سایر اقتصادهای جهان این دیدگاه وجود دارد که این کشور نیز باید به فکر تغییر رویکرد رشد اقتصادی باشد و به جای اقتصاد متکی بر صادرات به اقتصاد متکی بر مصرف داخلی تکیه کند. این تغییر رویکرد تاثیرات بالقوه‌ای برای بسیاری از کشورهای جهان خواهد داشت و از تولید‌کنندگان سویا در برزیل تا تولید‌کنندگان نیکل در موزامبیک را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در برخی از کشورها این تحولات بی‌تاثیر از اقتصاد چین بوده است. در آرژانتین تلاش‌های دولت برای مبارزه با تورم و
حمایت‌های مصنوعی از پول ملی نتایج عکس به دنبال داشته است. این هفته دولت این کشور با تایید این مشکل اجازه داد پزو پول ملی، سقوط کند و خرید دلار آمریکا را نیز تسهیل کرد اما به‌رغم این اقدامات بحران در اقتصاد آرژانتین تعمیق شد. پزو هفته گذشته را با سقوط 26درصدی به پایان رساند. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که دولت آرژانتین همچنان باید راه‌حلی برای مشکل ساختاری، تورم وحشی در این کشور پیدا کند. اما در گوشه دیگر دنیا و در یکی دیگر از اقتصادهای نوظهور یعنی ترکیه بحران شکل ملموس‌تری به خود گرفته است. ترکیه یکی از بزرگ‌ترین اقتصادها در میان اقتصادهای نوظهور به شمار می‌رود. لیره این کشور در روزهای اخیر در محدوده بالاتر از 314/2 در برابر دلار آمریکا معامله می‌شد که این نرخ برای اولین بار بالاتر از 3/2 لیره در برابر هر دلار آمریکاست که طی سال‌های اخیر معامله می‌شد. مداخلات بانک مرکزی ترکیه برای جلوگیری از سقوط بیشتر لیره در برابر دلار نیز بی‌فایده بود. ترکیه یکی از اولین مقاصد سرمایه‌گذاران بزرگ جهانی برای بهره بردن از نرخ پایینی بود که فدرال‌رزرو طی دهه اخیر از آن حمایت می‌کرد. در حال حاضر مشخص نیست که شرکت‌های
ترکیه‌ای در صورت افزایش نرخ‌های بهره چگونه قادر خواهند بود دیون خود را باز‌پرداخت کنند. هفته قبل رجب طیب اردوغان، بزرگ‌ترین مجموعه تجاری این کشور را به شدت مورد انتقاد قرار داد. مدیر این مجموعه به دولت اردوغان اخطار داد، چنانچه دولت اردوغان به تحرکات خود در جهت تخریب مردم‌سالاری در این کشور ادامه دهد، سرمایه‌گذاران جهانی بازار ترکیه را ترک خواهند کرد. این مجموعه تجاری پیش‌بینی کرده است اقتصاد ترکیه 4/3 درصد رشد در سال 2014 خواهد داشت در حالی که پیش‌بینی دولت ترکیه حاکی از رشد اقتصادی چهار‌درصدی برای سال جاری میلادی است.
تقدیر در دستان فدرال‌رزرو
وابستگی ترکیه و سایر اقتصادهای نوظهور به نرخ بهره پایین، سرنوشت آنها را بیش از سایر اقتصادهای جهانی به سیاست‌های آینده فدرال‌رزرو وابسته کرده است. در دسامبر گذشته فدرال‌رزرو برای اولین بار از کاهش خرید ماهانه اوراق قرضه از 85 به 75 میلیارد دلار خبر داد و به نظر می‌رسد فدرال‌رزرو در اجلاس ژانویه نیز تصمیم مهمی در این خصوص اتخاذ کند. اندرو ویلکینسون تحلیلگر ارشد موسسه کارگزاری اینتر اکتیو می‌گوید: بازارهای نوظهور نمی‌توانند خود را از سایه فدرال‌رزرو رها کنند.
منبع: نیویورک تایمز
دیدگاه تان را بنویسید