آیا ترکیه در حال خروج از لیگ نوظهور‌ها‌ست؟
اغراق درباره غول‌های نوظهور
اتفاق جالبی در روند نزول اقتصاد آمریکا و صعود چین، برزیل و دیگر اقتصادهای نوظهور افتاده است: بسیاری از تحلیلگران برجسته به صرافت این ایده افتاده‌اند که شاید پیش‌بینی‌های بدبینانه راجع به اقتصاد آمریکا غلط بوده و این، اقتصادهای در حال ظهور بودند که در مسیر مشکلات حرکت می‌کردند.
دیوید ایگناتیوس
اتفاق جالبی در روند نزول اقتصاد آمریکا و صعود چین، برزیل و دیگر اقتصادهای نوظهور افتاده است: بسیاری از تحلیلگران برجسته به صرافت این ایده افتاده‌اند که شاید پیش‌بینی‌های بدبینانه راجع به اقتصاد آمریکا غلط بوده و این، اقتصادهای در حال ظهور بودند که در مسیر مشکلات حرکت می‌کردند. این مشاهیر اقتصادی جهان همیشه مشکوک هستند، یا خوش بین‌اند یا بدبین. به نظر می‌رسد آنها چیزی را دنبال می‌کنند که من سال‌ها پیش (به شوخی) گفته بودم قاعده حاکم بر ستون‌نویسی است: ساده‌سازی کن، بعد اغراق کن. بنابراین از این تجدیدنظرطلبی اخیر، مثل هر تنوع دیگر، برحذر باشید. ولی برخی از اظهارنظرهای شگفت‌انگیز جدید راجع به روندهای اقتصادی جهانی، بینش «نزول‌گرایی» را در هسته خود قرار داده‌اند. تجدیدنظرطلبان می‌گویند بنیادهای اقتصاد ایالات متحده اکنون نیرومندتر از چیزی است که فکر می‌کردند و اینها در کشورهای گروه «بریک» -غول‌های در حال ظهور برزیل، روسیه، هند و چین- ضعیف‌تر است.
به طور مشخص، بازارهای مالی در حال تثبیت دیدگاه‌های جدید آنهاست. شاخص مورگان استنلی برای بازارهای مالی اقتصادهای نوظهور در سال گذشته پنج درصد افت کرد که در مقایسه با بازدهی نزدیک به 30درصدی شاخص S&P 500 ایالات متحده موید چنین روندی است. در ضمن، صندوق بین‌المللی پول نیز در روزهای گذشته پیش‌بینی کرده رشد اقتصادی در سال جاری و سال بعد در ایالات متحده افزایش یابد و برای کشور چین تا حدودی کم شود. آخرین گزارش IMF پیش‌بینی خود را از رشد اقتصادی جهانی برای اولین بار در دو سال اخیر افزایش داده است، پیش‌بینی قبلی این سازمان از رشد اقتصادی جهان در سال 2014 که در اکتبر سال قبل منتشر شده بود، نرخ 6/3درصدی بود و اکنون پیش‌بینی خود را با افزایش 1/0 واحد درصدی به 7/3 درصد تغییر داده است و همچنین انتظار رشد 9/3درصدی اقتصاد جهان را در سال 2015 مطرح کرده است. گزارش IMF با وجود اینکه تاکید کرده اقتصادهای پیشرفته همچنین پایین‌تر از ظرفیت کامل خود کار می‌کنند، اما پیش‌بینی افزایش رشد را برای آنها کرده است و در مقابل، به «اقتصادهای در حال ظهور» هشدار داده باید بخشی از تقاضای قبلی صادرات خود را با مصرف داخلی جبران کنند. گزارش
IMF به طور ویژه در مورد بهبود اقتصاد ایالات متحده، بریتانیا و ژاپن صحبت کرده است. گزارش IMF هشدار داده که برخی از کشورهای در حال رشد، به ویژه آنها که با کسری تجاری‌های بزرگ و ضعف‌های داخلی مواجه هستند، ممکن است امسال با اقدام فدرال‌رزرو در آغاز کاهش تدریجی خریدهای اوراق سیاست «تسهیل مقداری»، به دلیل خروج سرمایه از کشور خود آسیب سختی ببینند. این سازمان به چنین کشورهایی توصیه کرده که بگذارند پول ملی‌شان تضعیف شود، یا برخی از سیاست‌های پولی محکم‌تر یا برخی از مقررات‌گذاری‌ها و نظارت‌‌های قوی‌تر را در نظر داشته باشند.
یک تجدیدنظرطلب تاثیرگذار در این بین، اقتصاددانی به نام آنتویین فن اگتمائل بود، کسی که در سال 1981 اصطلاح امیدوارانه «بازارهای نوظهور» را مطرح کرد و رواج داد. فن اگتمائل اخیراً چندین اظهارنظر شتابزده راجع به سوپراستارهای در حال رشد پیشین نوشته است. او در ژوئن سال 2012 در مقاله‌ای در «فارین پالیسی» نوشت: «تنها چند سال پیش، برداشتی همگانی وجود داشت که جهان توسعه‌یافته از برج خود سقوط کرده و آسیا نه‌تنها از بحران مالی جهانی جان سالم به در برده، بلکه سیستم برتری را از برخی لحاظ پیدا کرده است. این اطمینان بی‌چون و چرا اکنون به نظر می‌رسد که از بین رفته باشد. در عوض، احساس آسیب‌پذیری است که وجود دارد.» او نوشته است: «ناامیدی و هراسی که از سوی بسیاری از افراد در ایالات متحده احساس می‌شد، اکنون برعکس شده است. در حقیقت، نشانه‌های اولیه‌ای مبنی بر این قضیه وجود دارد که ایالات متحده ممکن است در تدارک دریافت مجدد برخی از جنبه‌های رقابتی از دست‌رفته خود در تولید باشد و همچنین اینکه چین دارد برخی از قلمروهای خود را از دست می‌دهد.» فارین پالیسی هم در معرفی مطلب او می‌نویسد: «یک معلم سرمایه‌گذاری که قبلاً اصطلاح بازارهای
در حال ظهور را سکه کرد، از سفر به آسیا باز‌می‌گردد و درمی‌یابد که افت این کشورها واقعی است، و پنج رخداد تغییردهنده بازی کنونی را مطرح می‌کند که اقتصاد جهانی را تغییر شکل خواهند داد.»
نقیضه‌ای بر انتظارات قبلی، ماه گذشته در گزارشی توسط «گلدمن‌ساکس» تحت عنوان «اقتصادهای نوظهور: همچنان که جزر و مد می‌رود» خلاصه شد. نویسندگان هشدار داده بودند که مشکلات اقتصادی در چین، برزیل، روسیه و ترکیه و دیگر مناطق محبوب برای سرمایه‌گذاری، تنها به دلیل فراز و فرودهای ناشی از ادوار تجاری نیستند. مساله‌ای که این ضرورت را گوشزد می‌کند که «فهرست کشورهای دارای اقتصاد در حال ظهور، باید از نو مورد ارزیابی کامل و تمام قرار گیرد» و همچنین این انتظار را به وجود می‌آورد که «عملکرد ضعیف و نوسان‌های تشدید‌شده این کشورها، طی 5 تا 10 سال آینده نیز ادامه داشته باشد».
چین پیشاهنگ این گروه و در صدر لیست تجدیدنظرطلب‌هاست و در اینجا گزارش گلدمن‌ساکس، برخی از مضامین اصلی را که در گزارش‌های رهبران خود چین به آنها اشاره شده مجدداً منعکس می‌کند: رشد نامتوازن کشور؛ نزول جمعیتی آن، با نیروی کار کمتری در نتیجه هزینه‌های بالاتر نیروی کار؛ مشکلات آلودگی بالقوه مرگبار هوا؛ و ضعف مالی (مربوط به فاینانس) آن. مضمون آخر در گزارش جدیدی در ماه دسامبر از سوی آکادمی علوم اجتماعی چین مورد تاکید قرار گرفت، که در آن بیان شده بود بدهی دولت داخلی این کشور به «سطح هشداردهنده» نزدیک به 3/3 هزار میلیارد دلار در تقریباً اواخر سال 2012 رسیده که نسبت به میزان آن در سال 2010، دو‌برابر شده است.
این حباب اعتباری داخلی، معمایی را برای رهبران چینی مطرح کرده است. روند رشد کشور، که صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده نرخ آن از 7/7 درصد در سال گذشته به 5/7 درصد در سال 2014 و 3/7 درصد در سال 2015 تنزل یابد، در حال آهسته شدن است. با کمتر شدن نرخ رشد (به ویژه در مقایسه آن با رشد دورقمی در دهه گذشته)، خطر این وجود دارد که حباب بدهی‌های داخلی این کشور، با واکنش‌های اجتماعی و سیاسی چشمگیر بترکد.
برزیل نیز یک «معجزه اقتصادی» دیگر است که دارد چهره جدیدی به خود می‌گیرد. گزارش گلدمن‌ساکس مشکلات این کشور را نرخ‌های بالای مالیات، یارانه‌های پرهزینه و اختلال‌آور در اقتصاد این کشور و بهره‌وری نیروی کار آن عنوان می‌کند. سال گذشته در این کشور بازارهای مالی بازدهی نداشته‌اند و پول ملی و بدهی‌های داخلی دولت نیز، با نرخ‌های دورقمی در حال نزول بوده است. اقتصاد مشکل‌دار جدید
غافلگیر کننده ما ترکیه است، یکی دیگر از بازیگران درخشان دهه گذشته. به دلیل بدهی‌های خارجی سنگین این کشور، که برآورد شده تقریباً معادل 45 درصد از تولید ناخالص داخلی آن باشد، «ترکیه یکی از اقتصادهایی است که در معرض بیشترین آسیب قرار دارد و با یک انتقال چند سانتیمتری، از اقتصادهای در حال ظهور فاصله خواهد گرفت»، این را گزارش گلدمن‌ساکس می‌گوید. علاوه بر این مساله، ترکیه تنش‌هایی را نیز در زمینه مسائل سیاست داخلی خود پیدا کرده است. این چالش‌ها همراه با این مساله شدت گرفته که رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر و سوپرمن این کشور در همین چند سال پیش، در مواجهه با چالش بزرگ رسوایی فساد داخلی و دوپارگی در پایگاه سیاسی اسلامگرای خود دچار مشکلات بی‌شمار شده است. برخی از تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند که اردوغان، از ناحیه رئیس‌جمهور محبوب ترکیه یعنی عبدالله گل، با چالش‌هایی مواجه شود. با بروز این مشکلات در رقابت‌پذیری جهانی، ایالات متحده در حال افزودن به سرعت اقتصاد خود است.
اکتشافات قابل توجه جدید در مخازن نفت و گاز سنگ رُسی، آسیب‌پذیری آمریکا را از ناحیه انرژی کاهش داده است و این کشور را به یک کشور دارای هزینه‌های تولید نسبتاً پایین تبدیل کرده است. این موضوع یک مثال نقل‌شده از خلق‌وخوی جدید رایج است، چیزی که وال‌استریت ژورنال در مطلبی در سال گذشته که در مورد فن اگتمائل و دیگر تجدیدنظرطلبان بود، این تیتر را برای آن انتخاب کرد: «آیا ایالات متحده، اقتصاد در حال ظهور و پررونق بعدی خواهد بود؟»
منبع : واشینگتن پست
دیدگاه تان را بنویسید