مکانی برای هوشمندی

سال‌هاست این هیاهو وجود دارد. تحلیلگران بارها پیش‌بینی کرده‌اند اینترنت اشیا، که به اشیای فیزیکی روزمره حسگر و قابلیت اتصال به اینترنت می‌افزاید، می‌تواند زندگی افراد را به اندازه گسترش اینترنت موبایل دگرگون کند. ارائه‌دهندگان آن بر ورود به خانه تمرکز کرده‌اند، و سراغ محصولاتی چون قهوه‌ساز که با کوک ساعت روشن می‌شوند، روشنایی و پرده‌هایی که با ساعات روز تنظیم می‌شود، یخچال‌هایی که در زمان فاسد شدن شیر پیام هشدار می‌فرستند رفته‌اند. اما تاکنون مصرف‌کنندگان در برابر «هوشمند» کردن خانه‌هایشان مقاومت کرده‌اند.
شرکت‌های فناوری تنها برای امتحان کردن این کار از نکرده‌اند، تا پول خود را صرف تلاش برای اتصال اشیای روزمره به اینترنت کنند. صورت مالی شرکت گوگل در سال 2014 بزرگ‌ترین صورت مالی تا به امروز بوده است زیرا گوگل 32 میلیارد دلار برای خرید نست (Nest) شرکت سازنده ترموستات هوشمند، 550 میلیون دلار برای خرید دراپ‌کم (Dropcam) صرف کرد که دوربین‌های امنیتی خانگی تولید می‌کند. نست شرکت دراپ‌کم را جذب کرد؛ و اکنون یکی از مشهورترین برندهای وسایل هوشمند خانگی است. اما هشداری وجود دارد مبنی بر اینکه چقدر طول می‌کشد تا چنین وسایلی وارد بازار شوند.
بی‌تردید نست گوگل را ناامید کرده است. زیرا در سال 2015 تنها 3 /1 میلیون ترموستات هوشمند فروخت، و طبق گزارش شرکت تحقیقاتی تحلیل راهبرد (Strategy Analytics) مجموع فروش آن در چند سال پیش تنها 5 /2 میلیون بوده است. این شرکت چندین سال تنها محصولات را اندکی تغییر می‌داد به جای آنکه محصولات جدید معرفی کند. این امر می‌تواند توضیح دهد چرا تونی فادل (Tony Fadell) بنیانگذار و رئیس نست در سوم ژانویه استعفا داد و در شرکت مادر گوگل یعنی آلفابت نقش مشاوره‌ای بر عهده گرفت. آقای فادل، مدیر اجرایی پیشین در شرکت اپل و طراح آی پاد (iPod) نتوانست مهارت سحرآمیز خود را وارد خانه‌های هوشمند کند.
مشکلات نست نشانه بیماری‌اند. طبق گزارش فرانک ژیلت (Frank Gillett) از شرکت تحقیقاتی فارستر (Forrester) تنها شش درصد خانوارهای آمریکایی وسیله خانگی هوشمند از جمله لوازم خانگی دارای قابلیت اتصال به اینترنت، سیستم‌های نظارت خانگی، بلندگو یا روشنایی استفاده می‌کنند. انتظار رشد سرسام آور وجود ندارد؛ تا سال 2021 این رقم تنها به بالاتر از 15 درصد می‌رسد. شمار بسیار کمی از مصرف‌کنندگان متقاعد شده‌اند که اینترنت در هر گوشه از زندگی آنها نقشی بازی می‌کند. در یک نظرسنجی که از سوی شرکت مشاوره دیگری در بریتانیا انجام شد دریافتند 72 درصد مردم هیچ برنامه‌ای برای استفاده از فناوری خانه‌های هوشمند در دو تا پنج سال آینده ندارند و اینکه آنها خواهان پرداخت پول برای استفاده از آن نیستند. سال پیش مصرف‌کنندگان در سراسر جهان 60 میلیارد دلار صرف خرید سخت‌افزار و خدمات مربوط به خانه‌های هوشمند کردند که بخشی از این هزینه کل برای وسیله‌های خانگی بود.
چندین دلیل برای این اشتیاق خاموش وجود دارد. کسب و کارها انگیزه دارند تا به استقبال اینترنت اشیا بروند: صرفه‌جویی در هزینه به دلیل کار گذاشتن حسگر در تجهیزات و کارخانه‌ها، تحلیل داده‌ها و در نتیجه افزایش کارایی. آدام سِگار (Adam Segar) از استارت آپ قناری (Canary) سازنده دوربین‌هایی که به مردم اجازه می‌دهد آنچه را در خانه‌شان رخ می‌دهد ببینند می‌گوید: «اما در مقابل، تعداد زیادی از وسایل خانگی هوشمند تنها جنبه سرگرمی دارند و ضروری نیستند.»
بسیاری از وسایل هوشمند هنوز بسیار گران‌اند. یکی از یخچال‌های هوشمند سامسونگ که دوربین‌هایی برای بررسی مواد در حال فساد دارد به مصرف‌کننده امکان می‌دهد هنگام خرید ببینند چه ماده غذایی در یخچال ندارند (از طریق یک اپلیکیشن روی موبایل خود)، که پنج هزار دلار ناقابل قیمت دارد. افرادی که توانایی خرید آن را دارند احتمالاً خودشان خرید خانه را انجام نمی‌دهند. وسایلی مانند یخچال نیز از آن دسته وسایلی است که خانوارها به ندرت آن را تعویض می‌کنند: این امر استفاده از وسایل جدید را کند می‌کند.
البته این فناوری هنوز بی‌نقص و عالی نیست. جیمی سیمینوف (Jamie Siminoff) رئیس استارت‌آپ رینگ (Ring) سازنده زنگ درب که می‌توان از راه دور به آن جواب داد می‌گوید: «گوشی هوشمند که رابط بین مصرف‌کننده و وسیله خانگی هوشمند است انتظارات مصرف‌کنندگان را بالا برده است.» گوشی‌های هوشمند به کاربران آموخته‌اند تا انتظار کیفیت و کاربرد آسان و بی‌وقفه را داشته باشند؛ موردی که وسایل خانگی هوشمند برای تقلید از آن در تقلا هستند. و نبود استاندارد بدان معناست که وسایل ساخت شرکت‌های مختلف نمی‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
انتظاراتی وجود دارد. وسایلی که نصب آنها آسان است و مزایای آشکاری ارائه می‌دهند، دارند محبوبیت به دست می‌آورند مانند حسگرهای حرکتی که برای نظارت بر فعالیت هنگام باز و بسته شدن درب و پنجره پیام هشدار می‌فرستند. بعضی وسایل مانند حسگر هوشمند دود در خانه‌ها وجود دارند زیرا شرکت‌های بیمه انگیزه‌های مالی برای استفاده از آنها ارائه می‌دهند. بخش خانه‌های هوشمند با وجود استارت‌آپ‌ها پویاست و شرکت‌های بزرگ شرط می‌بندند که این تردید گذراست. اما بی‌علاقگی مصرف‌کننده شرکت‌ها را بر آن داشته تا درباره آنچه نظر مشتریان را جلب می‌کند بازاندیشی کنند. احتمالاً بزرگ‌ترین شگفتی آمازون است، که در جاه‌طلبی خود برای ساخت تلفن هوشمند شکست بدی خورد و دارد سرمشق دیگران می‌شود. آمازون اکو (‌Amazon Echo) یک بلندگوی هوشمند است که می‌تواند فرمان‌های صوتی را تشخیص و به آنها پاسخ دهد. این بلندگو اطلاعات هواشناسی و نتیجه مسابقات ورزشی را به اشتراک می‌گذارد، موسیقی پخش می‌کند و چراغ‌ها را روشن و خاموش می‌کند. این وسیله، که حدود 180 دلار قیمت دارد، هنوز فروش چشمگیری پیدا نکرده است. آمازون ارقام فروش را منتشر نمی‌کند، اما شرکت تحلیل راهبرد برآورد می‌کند رقم فروش این وسیله از زمان ورود به بازار در نوامبر 2014 کمتر از یک میلیون است. اما Echo در سیلیکون ولی بر سر زبان‌هاست.

با وسایل خود حرف بزنید
سطح مشترکی که بر فرمان‌های صوتی استوار است می‌تواند با تبدیل شدن به مجموعه‌ای استاندارد از تمام اجزای کیت هوشمند بر نقطه ضعف‌های رویکرد بخش به بخش در خانه‌های هوشمند غلبه کند. Echo در دسترس توسعه‌دهندگان بیرونی است که می‌توانند به تمام روش‌های اتصال وسایل و خدمات مختلف دست یابند. موفقیت Echo می‌تواند شگفتی‌ساز شود، اما رقبا فهمیده‌اند که این می‌تواند یک قطعه مهم در تجهیزات باشد. گوگل اعلام کرد طرح‌هایی برای ساخت یک هاب مستقل مانند Echo به نام گوگل هوم (Google Home)، دارد که بر مبنای فرمان‌های صوتی کار می‌کند.
انتظار می‌رود اپل نیز ظرفیت‌های جدید خود را در زمینه خانه‌های هوشمند اعلام کند: شایعاتی وجود دارد که اپل می‌تواند یک هاب مستقل به روش Echo را در کنفرانس سالانه طراحان خود در 13 ژوئن راه‌اندازی کند. پلت‌فورم خانه هوشمند اپل به نام هوم کیت (HomeKit) تاکنون شکست خورده است. جف بلابر (Geoff Blaber) از CCS Insight که گرایش‌های صنعت موبایل را زیر نظر دارد می‌گوید اینکه اپل بر خلاف داشتن پایگاه بزرگی از دستیاران طراح تاکنون به حوزه خانه‌های هوشمند راه نیافته نشانه دشوار بودن این کار است.
هر غول فناوری دلیل خود را برای تلاش در جهت غلبه بر بی‌تفاوتی مصرف‌کنندگان و ورود خود به دل خانه‌های آنها دارد. Echo می‌تواند به آمازون کمک کند تا بداند مردم وقت خود را در خانه چگونه می‌گذرانند، و با دادن پیشنهاد چیزهایی که ممکن است بخرند خرج پول را برایشان آسان‌تر کند. گوگل نیز که کسب و کار اصلی‌اش تبلیغات است می‌خواهد از این منبع تازه اطلاعاتی بهره‌مند شود؛ گوگل با داشتن اطلاعات هرچه بیشتر درباره کاربران، می‌تواند آنها را هدف آگهی‌های مناسب قرار دهد. اپل با داشتن پیشینه ساده کردن و ایجاد اکوسیستم‌ها پیش از آنکه دیگران بتوانند آن را انجام دهند می‌خواهد وسایلش دروازه مردم برای رفتن به سوی سازماندهی زندگی خود باشد.
اگر غول‌های فناوری بلندهمتی خود را برای ورود به مرکز خانه‌های هوشمند باز یابند، دچار تردید می‌شوند که سود در انجام چه کاری است. اندی هابسبام (Andy Hobsbawm) از پلت‌فورم اینترنت اشیا می‌گوید «هنوز مدل اقتصادی خانه‌های هوشمند مشخص نیست». بعضی شرکت‌ها تلاش خواهند کرد تا تنها از راه ساخت سخت‌افزار به سود برسند. دیگر شرکت‌ها برای فروش خدماتی چون بایگانی کردن ویدئوهای امنیتی، و نیز وسایل تلاش خواهند کرد. محصولاتی که خانه‌ها را پر می‌کنند گوناگون، شخصی و بادوام‌اند. این امر می‌تواند به تعداد زیادی شرکت تصور وارد شدن به خانه‌ها را بدهد اما تنها پس از آنکه مصرف‌کنندگان تصمیم بگیرند از آنها استقبال کنند.
منبع: اکونومیست