ورود جنرال موتورز هم اشکال ندارد

افزایش کمی‌و‌کیفی خدمات به مشتریان خودروهای وارداتی، هدف اصلی وزارت صنعت از حذف واردات شناسنامه‌ای است. طی دو سه سال گذشته، مردم بدون توجه به خدمات پس از فروش، اقدام به خرید خودروهای خارجی کردند و هر زمان وزارت صنعت خواست پیگیر کم‌وکاست‌ها در این مورد شود، کسی تقصیر را به گردن نگرفت. الان کلی شکایت از نحوه فروش و خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی در وزارت صنعت است و ما هر وقت در این مورد از نمایندگی‌ها توضیح خواستیم، آنها گفتند خودرو را دیگران وارد کرده‌اند و به ما ربطی ندارد. در واقع واردات خودرو به صورت متفرقه سبب شده که برای پیگیری تخلفات رخ‌داده و رسیدگی به شکایات مردم، دست‌مان به جایی بند نباشد. این در حالی است که وقتی واردات به نمایندگی‌های رسمی واگذار شود، واردکنندگان راه فرار ندارند و باید پاسخگوی تخلفات احتمالی باشند، چون دیگر نمی‌توانند بگویند فلان خودرو را ما وارد نکرده‌ایم. تازه فقط این نیست؛ نمایندگی‌ها نیز در این مورد نگرانی‌هایی دارند و می‌گویند نمی‌توانند پاسخگوی تقاضایی که واردکنندگان متفرقه ایجاد کرده‌اند، باشند.

‌مگر واردکننده‌های متفرقه چه تقاضایی ایجاد کرده‌اند؟

الان 70 درصد واردات خودرو توسط متفرقه‌ها انجام می‌شود، خب این خودش تقاضای بسیار بالایی برای لوازم‌یدکی ایجاد کرده و غیرقابل کنترل است. در واقع نمایندگی‌های واردکننده نمی‌توانند پاسخگوی این تقاضا باشند. از طرفی، با توجه به مشکلات و کمبودهایی که در فروش و خدمات پس از فروش خودروهای خارجی به چشم می‌آید، نمایندگی‌های واردکننده رسمی، نگران اعتبار خود نیز هستند، چون وقتی طرف به صورت متفرقه خودرویی را وارد می‌کند و خدمات نمی‌دهد، این موضوع به اعتبار نمایندگی واردکننده آن خودرو لطمه خواهد زد. این را هم بگویم که از برخی اظهارنظرها در این مورد تعجب می‌کنم؛ مثلاً برخی می‌گویند حذف واردات متفرقه به بیکاری می‌انجامد، آخر این موضوع چه ربطی به بیکار شدن مردم دارد. وزارت صنعت می‌خواهد به واسطه کانالیزه کردن واردات، نظارت بیشتری بر بازار خودروهای وارداتی اعمال شود، تا اگر مشتریان شکایت و اعتراضی در مورد قیمت و خدمات پس از فروش و...، داشتند لااقل دست‌شان به جایی بند باشد و نهادهای نظارتی نیز امکان بررسی موضوع و گرفتن حق مردم را داشته باشند.

‌ چه تضمینی وجود دارد که با منحصر شدن واردات به نمایندگی‌ها، سطح خدمات در بازار خودروهای خارجی بالا برود، آن هم در حالی که همین نمایندگی‌های رسمی نیز کلی شکایت و پرونده دارند.

بله، شکایت وجود دارد و اتفاقاً حذف متفرقه‌ها سبب می‌شود بتوانیم شکایات را پیگیری کنیم. به عبارت بهتر، با توجه به تصمیم اخیر وزارت صنعت، نظارت بر نمایندگی‌های رسمی نیز دقیق‌تر خواهد شد و آنها هم راه فرار نخواهند داشت و نمی‌توانند بگویند شکایات مردم ربطی به ما ندارد. مردم کلی پول بابت خودروهای خارجی می‌دهند و طبعاً انتظار دارند خدمات مناسبی دریافت کنند، اما در حال حاضر سطح کمی و کیفی خدمات مناسب نیست و وزارت صنعت می‌خواهد این معضل را حل کند. حذف واردات متفرقه، مرحله اول اقدامات وزارت صنعت برای ساماندهی بازار خودروهای خارجی است، در مراحل بعدی قصد داریم نظارت روی نمایندگی‌های رسمی را نیز افزایش دهیم، تا از این راه مقدمات ارائه خدمات بهتر و بیشتر به مشتریان فراهم بیاید. اتفاقاً عمده نگرانی من این است که نمایندگی‌های رسمی واردکننده خودرو پس از حذف واردات متفرقه، در راستای مدیریت بازار، درست رفتار کنند.

‌ حالا چرا وزارت صنعت اینقدر ناگهانی تصمیم به حذف واردات شناسنامه‌ای گرفت؟

ناگهانی نبود؛ ما مدت‌ها در این مورد بحث می‌کردیم و در نهایت آقای نعمت‌زاده (وزیر صنعت، معدن و تجارت) نیز پس از مشورت با مقامات بالادستی، با حذف واردات شناسنامه‌ای و واگذاری آن به نمایندگی‌های رسمی، موافقت کرد.

‌ مشورت گرفت یا دستور؟

مشورت بود.

‌ اما گفته می‌شود وزارت صنعت به دلیل رشد واردات خودرو، تحت فشار است و حالا هم که قیمت نفت پایین آمده و نیاز به مدیریت بیشتری در منابع ارزی داریم، از بالا دستور داده‌اند که ورود خودروهای خارجی به کشور محدود شود.

به هر حال در این شرایط که به قول شما قیمت نفت پایین آمده، ما نباید ارز کشور را صرف واردات خودرو کنیم.

‌ خب چرا وزارت صنعت مستقیم نمی‌گوید که هدفش از حذف واردات متفرقه، کاهش ورود خودروهای خارجی به کشور است؟

من در ابتدای صحبت‌هایم هم عرض کردم که هدف اصلی از این تصمیم، ساماندهی بازار خودروهای خارجی و نظارت بیشتر بر واردکنندگان است. با این حال باز هم تاکید می‌کنم وقتی قیمت نفت پایین آمده و منابع ارزی نیاز به مدیریت بیشتر دارد، نباید ارز مملکت را صرف خارجی‌ها کنیم. اصلاً چه دلیلی دارد ارز از کشور خارج و صرف اشتغال شرکت‌های خارجی شود. الان تولیدکنندگان داخلی برای گرفتن ارز باید به اصطلاح سر صف بایستند، خب چرا واردکنندگان بروند ارز مملکت را صرف ورود خودروهای خارجی کنند و کلی سود ببرند؟

‌ با همه اینها، خیلی‌ها نگران‌اند که تصمیم اخیر وزارت صنعت، به ایجاد انحصار در بازار بینجامد.

کدام انحصار؟! من هم شنیده‌ام که برخی می‌گویند حذف واردات متفرقه، انحصار را به دنبال دارد، اما این‌طور نیست. اگر مثلاً دو سه برند خاص به واردات خودرو مشغول بودند، می‌شد انگ انحصار را به بازار وارداتی‌ها چسباند، اما وقتی در حال حاضر 35 شرکت مختلف در حال واردات خودرو هستند، دیگر انحصار معنایی پیدا نمی‌کند.

‌ اما گفته می‌شود 80 درصد بازار خودروهای وارداتی در دست یک هلدینگ یا به عبارت بهتر یک خانواده خاص است.

خب باشد؛ دیگران هم بیایند و با اینها رقابت کنند. الان خودروهای کره‌ای توانسته‌اند سهم قابل توجهی را از بازار آمریکا به دست بیاورند، پس چرا کسی نمی‌گوید در این بازار انحصار رخ داده؟! در حال حاضر واردات آزاد بوده و منحصر به دو سه برند خاص نیست و هر کس که بتواند قوانین را رعایت کند، مجاز به واردات است. اصلاً طرف برود جنرال موتورز وارد کند، مشکلی نیست، منتها باید قوانین مربوطه رعایت شود.

‌ یک نگرانی دیگر نیز در این مورد وجود دارد و آن، افزایش قیمت خودروهای وارداتی است. به هر حال وقتی واردات متفرقه که گفته می‌شود 70 درصد سهم دارند، حذف شود، بازار با کمبود عرضه مواجه می‌شود و در نتیجه احتمال رشد قیمت‌ها بسیار زیاد است.

این اتفاق نمی‌افتد، چون آن‌طور که من شنیده‌ام، همین حالا حدود 60 هزار خودرو ثبت سفارش‌شده وجود دارد، بنابراین بازار به یکباره خالی نخواهد شد. در واقع با توجه به این حجم از خودروهای ثبت سفارشی، حذف واردات متفرقه به صورت تدریجی اتفاق خواهد افتاد. با این حساب خیال همه از این مساله راحت باشد.