خطرات پیش‌رو

برای اولین بار در پنج سال گذشته، فروپاشی مالی بزرگ‌ترین خطری نیست که دنیا را تهدید می‌کند. این خبر خوشی اعلام‌شده در گزارش گروه اوراسیاست که در ششم ژانویه سال جاری منتشر شد. هدف اصلی این گروه، مشاوره دادن به تجار در مورد خطرات اقتصادی و سیاسی است که جهان با آن روبه‌رو است تا آنها بتوانند سرمایه‌های خود را درست هدایت کنند. کارشناسان این گروه عقیده دارند تصویر کلی اقتصاد در سال 2014، اگرچه هنوز کاملاً سالم نیست اما مسلماً باثبات بوده و دیگر خطری محسوب نمی‌شود. اروپا از بحران خارج شده است. گرچه هنوز نشانه‌های زیادی از بیماری دارد اما مطمئناً بدترین بخش بحران را پشت‌سر گذاشته است. ژاپن توانسته بر دهه‌ها تورم منفی فائق شود و آینده روشنی را در پیش خواهد داشت. انتظار می‌رود سرعت رشد اقتصادی در ایالات متحده، به‌رغم کاهش کمک‌های مالی فدرال‌رزرو سرعت گیرد. دولت جدید چین نشان داده قصد واقعی برای اصلاحات ساختاری در این کشور دارد و هدف این اصلاحات، باثبات ساختن دومین اقتصاد بزرگ جهان است. اما این ثبات و آرامش آسان به دست نیامده است. دوره طولانی مدتی از بحران‌های مالی را پشت‌سر گذاشتیم و حتی پیش‌بینی‌هایی مبنی بر وقوع بحرانی جدید در بین بود که اتفاق نیفتاد. در حال حاضر هیچ کدام از پیش‌بینی‌هایی که طرفداران بحران در راه در مورد یورو، چین و ایالات متحده داشتند به وقوع نپیوسته و همین امر کارشناسان این گروه را به این نتیجه رسانده که بحران، پشت‌سر گذاشته شده است. به اهمیت موضوع وقتی بیشتر پی می‌بریم که بدانیم از سال 2008 تا به حال، هر سال بزرگ‌ترین تهدید برای جهان از جانب اقتصاد بوده است. اما اگر اقتصاد از زمره تهدیدها خارج شده است پس سال 2014 باید نگران چه چیزی باشیم؟ گزینه اول تغییرات جغرافیای سیاسی جهان است. ایالات متحده بخش زیادی از نفوذ خارجی خود را، خواسته و ناخواسته از دست خواهد داد. بهترین توصیف برای این قضیه را یان برمر همکار گروه اوراسیا در کتاب خود داشته است: از این به بعد هر کشوری فقط متکی به خود خواهد بود. ما در یک جهان G0 زندگی خواهیم کرد. موضوع مهم دیگر نحوه مدیریت سیاست خارجی آمریکاست و اینکه واشنگتن چه روابطی را با متحدان خود در پیش خواهد گرفت. به اعتقاد کارشناسان گروه اوراسیا، متحدان قدیمی ایالات متحده متوجه تضعیف نقش این کشور در جهان خواهند شد و فروض قبلی خود را بازنگری خواهند کرد. همچنین رهبران این کشورها به صورت فزاینده‌ای نگران کاهش حمایت‌های اقتصادی و نظامی و سیاسی ایالات متحده از خود خواهند شد. کارشناسان این موسسه همچنین نگران بروز ناآرامی‌های سیاسی در کشورهایی هستند که در سال 2014 باید انتخابات برگزار کنند. کشورهای هند، برزیل، کلمبیا، اندونزی و آفریقای جنوبی در سال جاری انتخابات برگزار خواهند کرد که ممکن است باعث ناآرامی و آشوب‌های سیاسی شود. به غیر از جغرافیای سیاسی رونق در بازار انرژی‌های نوظهور، باعث نگرانی برای کشورهای صادر‌کننده نفت خواهد بود، خصوصاً آن دسته‌ای که اقتصادی به شدت متکی به نفت دارند.