دولت باید برای نگهداری نمایشگاه بین‌المللی تلاش کند
داستان کهنه واگذاری
موضوع واگذاری نمایشگاه بین‌المللی به بخش خصوصی از دیرباز مطرح بوده است. اتاق بازرگانی تهران در دوره گذشته پیشنهادات خود را برای واگذاری به این پارلمان، مطرح کرد.
محمدمهدی راسخ/فعال اقتصادی
موضوع واگذاری نمایشگاه بین‌المللی به بخش خصوصی از دیرباز مطرح بوده است. اتاق بازرگانی تهران در دوره گذشته پیشنهادات خود را برای واگذاری به این پارلمان، مطرح کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بسیاری از کشورها، محل‌های نمایشگاه‌های بین‌المللی، متعلق به دولت نیست، بلکه متعلق به بخش خصوصی آنهاست. لذا شهرداری محل‌هایی را در اختیار بخش‌های خصوصی قرار می‌دهد. در دوره گذشته، اتاق تهران در دو نوبت گام‌های بزرگی را برای در اختیار گرفتن تصدی‌گری نمایشگاه بین‌المللی برداشت. در آن زمان اعلام شد دولت قصد فروش نمایشگاه را دارد. حتی موافقتنامه آن در تامین اجتماعی نیز انجام شد. در آن زمان با این موضوع در اتاق، موافقت کرده و بخش خصوصی با وزیر بازرگانی نیز مذاکراتی را صورت داد. حتی مقدمات کار نیز انجام شد. اما به دلیل بعضی از مسائل، عملیاتی نشد. نمایشگاه بین‌المللی ایران به لحاظ موقعیت شهری در منطقه‌ای مناسب قرار دارد و در سطح دنیا نیز شناخته‌شده است. این محل به چند هتل بزرگ تهران نزدیک بوده و از این حیث دارای مزیت خوبی است. به خصوص برای کسانی که از شهرها یا کشورهای دیگر برای بازدید و شرکت در نمایشگاه به تهران آمده‌اند. اما در
حال حاضر بخش زیادی از اراضی متعلق به نمایشگاه بین‌المللی تهران، به نهادها و دستگاه‌ها واگذار شده است. این واگذاری بعد از انقلاب بیشتر خودنمایی کرد. اما همچنان به عنوان نمایشگاه به کار خود ادامه داد. اما مشکلی که دراین‌باره مطرح می‌شود به گره‌های ترافیکی برمی‌گردد. هنگامی که در ایران مشکلی پیش می‌آید، به جای حل مساله به پاک کردن صورت مساله پرداخته می‌شود. برای رفع مشکلات ترافیکی طبیعتاً می‌توان اقدامات حمل و نقلی مانند احداث خط مترو، اتوبان‌ها، پل‌های مورد نیاز و... را صورت داد. نه اینکه به تصمیمات نادرست مبنی بر تبدیل نمایشگاه به پارک روی آورد. به خصوص اینکه امروز در اقتصاد کشور، بحث اقتصاد مقاومتی مطرح است. حمایت‌های داخلی، توسعه فرهنگ مصرف کالای ایرانی، البته کالای باکیفیت، همگی از الزامات این امر است. طبیعی است که برگزاری نمایشگاه تحقق این موضوع را به دنبال خواهد داشت. بر همین اساس باید به سویی حرکت شود که شرایط مناسب برای برگزاری نمایشگاه‌ها فراهم شده و بتوان شاهد برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی بود. اما در این میان نباید فراموش کرد که نمایشگاه‌هایی که خارج از شهر برگزار می‌شوند، به لحاظ بازدیدکننده، با
چالش‌های جدی مواجه خواهند شد. در این صورت نمایشگاه‌های تخصصی با توجه به محدودیت جامعه هدف، در خارج از شهر بی‌رونق خواهد بود. در محل کنونی این نمایشگاه، چنین امکانی وجود دارد که طرح‌های جدید، خصوصاً طرح‌های مرتبط با حمایت از تولیدکنندگان کشور در این محل و به واسطه برگزاری نمایشگاه اجرا شود. به عنوان مثال، دولت می‌تواند با برنامه‌ریزی مناسب، محل دائمی نمایشگاه‌ها را به محلی برای به نمایش گذاشتن محصولات داخلی -نه فروش آنها- تبدیل کند. چنین اقدامی در راستای حمایت از تولید داخل نیز خواهد بود. طبیعتاً اعتقاد بر این است که دولت در حفظ این مکان به عنوان نمایشگاه بین‌المللی تلاش کند. البته بهتر است این موضوع به بخش خصوصی واگذار شود. پیش از این در طرحی که در این خصوص توسط اتاق بازرگانی تهران مطرح شده بود، قرار بر این بود که با کمک تمام تشکل‌هایی که در حوزه اقتصاد فعالیت می‌کنند، چنین موضوعی پیگیری شود. در آن زمان رایزنی‌هایی نیز با دولت صورت گرفت. اما در این خصوص نیز بحث واگذاری به اتاق ایران یا تهران مطرح شد. در حالی که در تمام دنیا، نمایشگاه‌های کشور به نام پایتخت آن کشور است. همان‌طور هم که قبلاً نام این مکان
نمایشگاه بین‌المللی تهران بود. البته پس از آن تبدیل به نمایشگاه بین‌المللی ایران شد. اینها مواردی است که در دنیا جاافتاده است و مشخص است. ما نیز به همین دلیل اعتقاد داریم که اتاق ایران یک اتاق هماهنگ‌کننده است و اتاق بازرگانی تهران یک اتاق عملیاتی و اجرایی استان تهران است و با کلیه فعالان اقتصادی که در این بخش و منطقه کار می‌کنند، ارتباط دارد. در آن دوره که چنین موضوعی مطرح شد، اگر اختلاف‌نظرها اجازه می‌داد، می‌شد بخش خصوصی تصدی‌گری نمایشگاه بین‌المللی را در دست بگیرد. البته هنوز هم دیر نشده و اتاق تهران توانایی حضور در این عرصه را دارد. مهم توانایی اداره نمایشگاهی با آن عظمت است. قرار نیست کسی یا نهادی این نمایشگاه را در انحصار خود بگیرد یا منفعتی را نصیب خود کند. اما در حال حاضر با توجه به مطرح شدن تغییر کاربری نمایشگاه بین‌المللی، شاید بحث واگذاری در حاشیه قرار بگیرد. چراکه در حال حاضر حفظ نمایشگاه، مهم‌تر از تصدی‌گری آن است. به نظر می‌رسد در شرایط کنونی این کار به صلاح کشور نیست و می‌تواند تاثیر سوئی در رشد اقتصادی و رشد صادرات داشته باشد. هرچند اعتقاد بر این است که اگر این واگذاری به بخش خصوصی صورت
می‌گرفت، و مالکیت آن به اتاق بازرگانی می‌رسید طبیعتاً دخل و تصرف در آن به عنوان اموال اتاق، به این سادگی صورت نمی‌گرفت. البته شهرداری برای چنین تغییر کاربری به اجازه دولت نیاز دارد. تمام تلاش دولت در حیطه اقتصاد، باید بر این باشد که بتواند رشد اقتصادی را محقق کند. متاسفانه اقتصاد ایران نفت‌زده است. در حالی که برای رسیدن به رشد اقتصادی پایدار نیاز به توسعه صادرات غیرنفتی است. ایران صرفاً نمی‌تواند با بازار داخلی، جوابگوی اشتغال در کشور باشد. همچنین نمی‌تواند از یک رشد مناسب که رقم آن هشت درصد اعلام شده است، برخوردار باشد. مگر اینکه بتواند اقداماتی را در راستای تصاحب بازارهای خارجی صورت دهد. به این بازارها نفوذ کند و در آنجا حضور داشته باشد. بتواند کالاهای ایرانی را صادر کند. طبیعتاً داشتن چنین برنامه‌ریزی مهمی برای صادرات نیازمند الزاماتی است. یکی از الزامات توسعه صادرات حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشور و برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی در داخل کشور است. در گذشته برای حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی یکسری برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته بود. یکی از آنها فراهم کردن زمینه‌های حضور فعالان اقتصادی در این
نمایشگاه‌ها بود. البته طرحی که مطرح بود، به کمک تشکل‌های اقتصادی قابلیت اجرا داشت نه اینکه بنگاه‌ها به صورت انفرادی وارد این طرح شوند. تشکل‌ها به‌عنوان مجموعه‌ای که می‌توانند صنعت و خدمات خود را در نمایشگاه بین‌المللی ارائه دهند، باید مورد حمایت قرار می‌گرفتند و امکانات و منابعی را در اختیار آنها می‌گذاشتند تا بتوانند بهره لازم را از این موضوع ببرند. طبیعتاً دولت باید در خصوص برگزاری و شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی حساس باشد. چراکه بدون برنامه‌ریزی، رشد صادرات طبیعتاً اتفاق نخواهد افتاد. هیچ‌کس به‌راحتی برای خرید محصولات ایرانی به کشور ما نخواهد آمد. برای فروش محصولات کشور در بازارهای بین‌المللی، باید محصولات را معرفی کرده و روش مناسب برای این کار نیز، شرکت و برگزاری در نمایشگاه‌های بین‌المللی است. خارجی‌ها به واسطه برگزاری این نمایشگاه‌ها می‌توانند امکانات و توانمندی‌های ایران را از نزدیک ببینند. وارد بحث و مذاکره بشوند که بتوانند در خرید محصولات به توافق برسند. شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی یکی از ارکان مهم است که می‌تواند در توسعه صنایع غیرنفتی نقش موثر و مهمی را داشته باشد. این حساسیت و اهمیت
به‌اندازه‌ای است که نمی‌توان فقط به دلیل ترافیک از آن چشم‌پوشی کرد.
مشکل ترافیکی در همه جای تهران وجود دارد. آیا توانسته‌اند برای سایر نقاط کاری انجام دهند؟ در هر کوچه و خیابان، مجوز برج و مجتمع تجاری داده شده است چرا که آنها درآمدزایی می‌کنند، هیچ‌کس به این روند ساخت و ساز اعتراض نمی‌کند. آیا چنین حجم ساخت و سازی ترافیک و مشکل ایجاد نمی‌کند؟ طبیعتاً این یک برخورد غیرمنصفانه است. به خصوص اینکه برای رسیدن به رشد اقتصادی مناسب و پایدار و دور شدن از وابستگی به نفت هیچ راهی وجود ندارد جز اینکه نگاه کشور، برون‌گرا باشد و باید روز به روز به دنبال کسب بازارهای جدید بود. بنابراین تیم اقتصادی دولت، باید نسبت به این موضوع حساس بوده و به نقش نمایشگاه‌ها توجه جدی داشته باشد و در برخورد با این کار، یک برخورد کارشناسانه و عاقلانه صورت گیرد. بسیاری از نمایشگاه‌های دنیا، در داخل شهرها برگزار می‌شود. اما امکاناتی را فراهم کرده‌اند که موجب ترافیک نشود. حال اگر در ایران سیستم حمل و نقل ضعیف است، مشکل دیگری است و باید آن را حل کرد و به این بهانه نباید چنین مجموعه عظیمی را که در کشور شکل گرفته است از بین برد. در مجموع در ایران، صنعت نمایشگاهی از جایگاه چندان مناسبی برخوردار نیست و آن‌طور که
انتظار می‌رود به آن توجه نمی‌شود. حتی هنگامی که پای درددل بسیاری از تولیدکنندگان می‌نشینید، عنوان می‌کنند که امروزه برگزاری نمایشگاه نیز به یک کسب و کار سودآور برای کسانی تبدیل شده است که از این امکان بتوانند استفاده کنند، در صورتی که باید به دنبال امکانات و تسهیلات برای تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان خدمات در کشور بروند تا بتوانند با کمترین هزینه و با بهترین شرایط و کیفیت در نمایشگاه‌ها شرکت کنند و حضور داشته باشند.
دیدگاه تان را بنویسید