فرصت ‌طلایی روحانی

سرانجام پس از حدود یک هفته جنجال و گمانه‌زنی با اظهارات صریح محمد نهاوندیان رئیس‌دفتر رئیس‌جمهوری و محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت، پرونده تغییرات قریب‌الوقوع در ترکیب کابینه بسته شد. در آستانه دومین سالگرد پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری برخی از مشاوران و نزدیکان رئیس‌جمهوری در نوشته‌های غیررسمی خود در شبکه‌های اجتماعی از عزم حسن روحانی برای تغییر برخی از همراهان خود خبر دادند. این خبر چنان پژواکی در رسانه‌های داخلی به همراه داشت که در وهله نخست حتی سخنگوی دولت نیز نتوانست آن را تکذیب کند. همین امر هم سبب شد هر رسانه‌ای درباره تغییرات احتمالی کابینه سیاهه‌ای بلندبالا را روی خروجی خود قرار دهد. فهرست‌هایی که پیش از اینکه بر پایه خبر استوار باشند، بیانگر آرزوهای گردانندگان صاحبان هر یک از آن رسانه‌ها به شمار می‌آمدند. دراین‌باره اما یک نکته حائز اهمیت ویژه بود و آن اینکه در هیچ‌یک از فهرست‌های منتشرشده از رسانه‌های اولترادلواپس گرفته تا حامیان پروپاقرص دولت، نامی از محمدجواد ظریف به چشم نمی‌خورد. همین امر نشان از آن داشت که با همه بهانه‌گیری‌ها درباره عملکرد وزیر امور خارجه حسن روحانی، همه جریان‌های سیاسی در پس ذهن خود پذیرفته‌اند که او و همکارانش از پس ماموریت محوله تا این‌جای کار برآمده‌اند و در نتیجه تصور کنار گذاشتن او در مخیله هیچ‌کسی نمی‌گنجد. هر چند که طبق گفته نزدیکان رئیس‌جمهوری اصل خبر تغییرات در کابینه تکذیب شده است، اما اگر شما هم‌اکنون به کرسی ریاست‌جمهوری این کهن‌دیار تکیه زده بودید، چه زمانی را برای وقفه‌ای کوتاه و تامل در مسیر رفته و مانده انتخاب می‌کردید؟ با توجه به دوره چهارساله دولت در ایران و تجربیات حدود چهار دهه گذشته یکی از بهترین مواقع برای این مهم دوسالگی دولت است. از سویی می‌توان مسیر رفته را مورد مداقه قرار داد و از سوی دیگر جنم هر کدام از اعضای کاروان در بزنگاه‌های این مدت آشکار شده است و از همه مهم‌تر دو سال برای جبران اشتباه‌ها و نقایص احتمالی فرصت باقی است. فرصتی طلایی که می‌تواند از ناکامی‌های موجود پیروزی‌های خاطره‌انگیزی را به وجود آورد. با این تفاصیل اگر اهداف و کارنامه یاران دولت یازدهم را مرور کنیم درخواهیم یافت که مهم‌ترین شعار حسن روحانی مهار تورم و گردش چرخ به گل نشسته اقتصاد ایران بود. تحقق این شعارها به همت تیم اقتصادی رئیس‌جمهوری در بخش تورم فراتر از انتظارها بوده است. در بخش خروج از رکود نیز به تدریج اما نه مانند بحث مهار تورم شاهد نشانه‌های تحرک در اقتصاد هستیم. قاعدتاً در این فضا کمتر رئیس‌جمهوری حاضر به تغییر ترکیب تیم خود خواهد شد. در بخش سیاست خارجی نیز که اصولاً حتی مخالفان دولت نیز باور نمی‌کنند شاهد تغییری باشیم. در سایر حوزه‌ها از جمله فرهنگ، سیاست و اجتماع شاید نتوانیم به صراحت بخش‌های دیپلماسی و اقتصادی کابینه سخن بگوییم، اما باید توجه داشت که حرکت بطئی برخی از وزارتخانه‌های مرتبط با هر کدام از این بخش‌ها بیش از آنکه به وزیر یا تیم اداره‌کننده آنها مرتبط باشد به چارچوب برنامه‌های شخص رئیس‌جمهور مرتبط است. با این توضیح قاعدتاً حضور هر چهره دیگری در راس این دستگاه‌ها تغییر چندانی در سرعت کلی اجرای برنامه‌های رئیس‌جمهور نخواهد داشت و تنها می‌تواند نظمی متفاوت از گذشته را در این سازمان‌ها مورد سنجش قرار دهد. در کنار این موارد باید به این نکته نیز توجه داشت که منطقاً هر رئیس‌جمهوری برای محدوده‌های زمانی متفاوت به صورت کارشناسانه تیم خود را مورد ارزیابی و سنجش قرار داده و یارانی را که نمراتی پایین‌تر از حد استاندارد به دست می‌آورند برای مصالح کشور و بالا رفتن راندمان دولت هم که شده کنار می‌گذارد. هر چند که آقایان نوبخت و نهاوندیان هرگونه تغییری در کابینه را منتفی دانسته‌اند، اما بعید به نظر می‌رسد که در سنجش عملکرد یاران دولت نمره همه عزیزان بالای حد استاندارد باشد. هر چند که ما از معیارهای ارزیابی رئیس‌جمهور بی‌اطلاعیم، اما بعید به نظر می‌رسد برخی از یاران روحانی در حوزه‌هایی چون اطلاع‌رسانی، ورزش و... بتوانند نمراتی خیره‌کننده در کارنامه خود ثبت کنند. روحانی نشان داده است که سیاستمداری زیرک است؛ او این فرصت طلایی را هدر نمی‌دهد.