نگاهی به ۹ برج بلند جهان

بلندترین برج‌های جهان کدام‌اند؟

«سر هنری بسمر»، مهندس انگلیسی متولد ۱۹ ژانویه ۱۸۱۳، و مخترع فرآیند تولید فولاد است. وی همچنین، بیش از ۱۰۰ اختراع دیگر نیز در زمینه شیشه، آهن و فولاد انجام داد اما هیچ‌کدام از اختراعاتش مانند فرآیند تولید فولاد، برای بشر منشاء خدمات نشد.

ترجمه: محسن عارفی

«سر هنری بسمر»، مهندس انگلیسی متولد 19 ژانویه 1813، و مخترع فرآیند تولید فولاد است. وی همچنین، بیش از 100 اختراع دیگر نیز در زمینه شیشه، آهن و فولاد انجام داد اما هیچ‌کدام از اختراعاتش مانند فرآیند تولید فولاد، برای بشر منشاء خدمات نشد. در سال‌های دهه 1850 معرفی مراحل تولید بسمر، تولید انبوه فولاد (شکل سخت‌تر و بادوام‌تر آهن) را امکان‌پذیر کرد. در مدت کوتاهی در آمریکا و بریتانیا فولاد در سطح وسیعی جای آهن را در زمینه‌های مختلفی چون صنایع کشتی‌سازی، خطوط راه‌آهن و معماری گرفت. گرچه طلوع عصر فولاد به خودی خود بر اندوخته علمی مهندسان ذوب فلزات عنصر تازه‌ای اضافه نکرد اما صرفاً از یک فلز قدیمی، فلز موثرتری به وجود آورد. بنابراین، در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شاهد معرفی و عرضه فلزات جدید و ترقی فاحش تعداد آلیاژهای قابل دسترس بودیم. این اختراع بسمر، انقلاب عظیمی در صنعت ساختمان‌سازی ایجاد کرد زیرا ظهور این فلز مستحکم، باعث شد امکان احداث ساختمان‌هایی با ارتفاعات بالاتر، میسر شود.

نخستین آسمانخراش دنیا
از «ساختمان بیمه مسکن» که در سال 1884 در شهر «شیکاگو»، واقع در ایالت ایلینوی آمریکا احداث شد، با عنوان نخستین آسمانخراش جهان یاد می‌شود. این بنای منحصربه‌فرد، نخستین ساختمان بلندمرتبه‌ای محسوب می‌شد که در اسکلت آن از فولاد استفاده شد. درواقع، یک اسکلت فولادی ضد‌حریق، این بنا را از داخل و خارج سرپا نگه می‌داشت. این آسمانخراش، به دلیل داشتن معماری منحصربه‌فرد و اسکلت مقاوم در برابر وزن، به‌عنوان نخستین آسمانخراش جهان شناخته شد؛ با این حال، این بنا هرگز بلندترین بنای جهان و حتی شیکاگو نبوده است. «ساختمان بیمه مسکن» شیکاگو، 10 طبقه داشت که ارتفاع آن به 42 متر می‌رسید. البته در سال 1890 میلادی، دوطبقه دیگر به آن افزوده شد.
طراح و معمار این آسمانخراش، «ویلیام لی بارون جنی» بود. به لطف استفاده از فولاد، وزن این بنا، به یک‌سوم ساختمان‌های سنگی می‌رسید. بنابراین، این مساله نگرانی مقامات شیکاگو را هنگام سنجش استحکام این بنا، برانگیخت که مبادا با سبک‌تر شدن وزن آن، استحکام این بنا نیز کاهش یافته باشد. بعدها، «ساختمان بیمه مسکن»، به سمبلی در مکتب معماری تبدیل شد که به آن عنوان «مکتب شیکاگو»، اطلاق شد. ساخت این آسمانخراش، راه را برای احداث آسمانخراش‌های بعدی باز کرد. معماران مکتب شیکاگو اساس ساختمانی تازه‌ای در ساخت بناهای خود به کار بردند که شامل موارد ذیل می‌شود:
اسکلت آهنی، که در آن زمان صرفاً «ساختمان شیکاگو» نامیده می‌شد. پی شناور، نیز که مناسب با خاک سست شیکاگو است اختراع این معماران بود. پنجره‌هایی بزرگ، که طول آن در جهت افقی قرار گیرد نیز برای نخستین بار توسط این معماران به کار رفت و از همین رو «پنجره‌های شیکاگو» نامیده شد. ساختمان‌های تجاری و اداری نیز زاده نیروی خلاقه این معماران بود. در واقع مکتب شیکاگو منشور اولیه معماری مدرن است و در این دوره برای اولین بار ساختمان‌های بلند ساخته شد.

آغاز صنعت ساخت آسمانخراش‌ها در جهان
آسمانخراش‌های نخستین، درواقع، شامل بناهای بلندمرتبه و ساختمان‌های تجاری می‌شدند که حدفاصل سال‌های 1884 تا 1939، عمدتاً در شهرهای آمریکایی نظیر نیویورک و شیکاگو بنا نهاده شدند. شهرهای آمریکایی اساساً از ساختمان‌های کم‌ارتفاع تشکیل می‌شدند اما پس از جنگ داخلی و افزایش چشمگیر دستمزدها و همین‌طور افزایش استفاده از زمین‌های شهری، در دهه 70 قرن 18 میلادی، احداث ساختمان‌های بلند، رونق چشمگیری پیدا کرد. همچنین پیشرفت‌های تکنولوژی در این عصر امکان ساخت اسکلت‌های فولادی ضد‌حریق و پی‌ریزی عمیق را فراهم کرد. همچنین استفاده از امکانات و تجهیزاتی نظیر آسانسور و روشنایی برقی، مسیر ساخت آسمانخراش‌ها را بیش از پیش هموار کرد.
اعمال اولین محدودیت ارتفاع در ساخت آسمانخراش‌ها
ساخت آسمانخراش‌ها تحت مکتب شیکاگو، با هدف برقراری تعادل زیبایی‌شناسی و حفظ اهداف تجاری آنها انجام شد که این رویکرد منتهی به ساخت آسمانخراش‌های بزرگ و خاص مرفهان شد که فروشگاه‌ها و رستوران‌های متعددی را در طبقه همکف خود جای می‌دادند. اما در مقابل، آسمانخراش‌های احداثی در نیویورک، معمولاً برج‌های باریک‌تری بودند که ظاهری متنوع‌تر داشتند. این آسمانخراش‌ها اغلب به دلیل نقصان در زیبایی ظاهری خود، با انتقادهای بسیاری مواجه می‌شدند. در سال 1892، مقامات شهر شیکاگو، ساخت آسمانخراش‌هایی با ارتفاع بیش از 46 متر را ممنوع کرده و در عوض ساخت آسمانخراش‌های مرتفع‌تر را به نیویورک منتقل کردند.

آسمانخراش‌های تاریخی
بنای E.V. Haughwout- 1857
بنای E.V. Haughwout، یک ساختمان پنج طبقه به ارتفاع 24 متر بود که توسط «جان پی.گاینور»، طراحی شد. این بنا در محله «سوهو» واقع در منهتن احداث شد. از نکات قابل توجه درباره این بنا می‌توان به استفاده از نخستین آسانسور در آن اشاره کرد. در تاریخ 23 مارس سال 1857، نخستین آسانسور هیدرولیک جهان که توسط «الیشا گراوس اوتیس»، برای این بنا طراحی شده بود، با موفقیت در این مکان نصب و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این آسانسور با هزینه‌ای بالغ بر 300 دلار طراحی و نصب شد که 20 متر بر ثانیه سرعت داشت. گرچه این آپارتمان نسبت به سایر آپارتمان‌های زمان خود بلندتر نبود و نیازی هم به آسانسور نداشت اما معمار این بنا به‌خوبی می‌دانست که مردم بسیاری مشتاق هستند تا این آپارتمان را به‌واسطه داشتن این امکان منحصربه‌فرد برای زندگی یا تجارت، انتخاب کنند.

ساختمان اینگالز-1903
ساختمان اینگالز، سرآمد نخستین بلندمرتبه‌سازی با استفاده از بتن‌آرمه است. این بنای 16 طبقه در شهر سین‌سیناتی، ایالت اوهایو ساخته شد. طراحی، سرمایه‌گذاری و ساخت این بنا از سوی شرکت «الزنر اند اندرسون» انجام شد. از ساخت این آپارتمان، با عنوان یک مهندسی شجاعانه و متهورانه یاد می‌شد اما موفقیت در ساخت آن، باعث پذیرش استفاده از بتن‌آرمه در ساختمان‌های بلندمرتبه در آمریکا شد. گفته می‌شود در زمان احداث این ساختمان، یک خبرنگار تمام شب بیدار ماند تا شاهد فروریختن آن و تهیه گزارشی از این اتفاق باشد. حال آن خبرنگار در قید حیات نیست اما این ساختمان هنوز هم پابرجاست.

ساختمان امپایر استیت-1931
شهر نیویورک، در سال 1931 میلادی و با احداث آسمانخراش ساختمان «امپایر استیت»، که ساخت آن 410 روز به طول انجامید، به آسمان متصل شد. این بنای قابل تحسین که با سبک معماری «آرت دکو»، بنا شده، نخستین آسمانخراشی است که ارتفاع آن از 100 متر تجاوز کرد و تا سال 1972، عنوان بلندترین آسمانخراش جهان را در اختیار داشت.

برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی-1972
برج شمالی مرکز تجارت جهانی در منطقه منهتن نیویورک، که 110 طبقه داشت، برج امپایر استیت را از نظر ارتفاع پشت سر گذاشت و یک سال بعد ساخت برج جنوبی مرکز تجارت جهانی، آغاز شد که به دومین بنای بلند جهان تبدیل شد. درنهایت، در تاریخ 11 سپتامبر 2001، این دو برج با سرنوشت شومی مواجه شدند که در آن، حملات تروریستی موسوم به گروه القاعده، باعث شد این دو آسمانخراش با خاک یکسان شوند.

برج سیرس-1973
برج سیرس که اکنون با نام برج ویلیس شناخته می‌شود، در سال 1973 میلادی بنا شد که با ارتفاع 527‌متری و 110 طبقه، تا سال 2009 میلادی، بلندترین آسمانخراش جهان بود. این آسمانخراش همچنان بلندترین ساختمان آمریکا و سومین برج بلند در جهان است. این ساختمان یکی از مکان‌های گردشگری برای توریست‌هایی است که به شیکاگو سفر کرده‌اند و سالانه بالای یک میلیون نفر از این آسمانخراش دیدن می‌کنند. معمار این بنا بروس گری‌ام در اسکیدمور، اوینگز، مریل است.

برج‌های دوقلوی پتروناس-1998
برج‌های دوقلوی پتروناس از بلندترین آسمانخراش‌های جهان هستند که در شهر کوالالامپور در کشور مالزی قرار گرفته‌اند. برج‌های دوقلو با احتساب آنتن بالای برج‌ها، ۴۵۲ متر ارتفاع دارند. تعداد طبقات هر برج ۸۸ طبقه است و جمعاً ۷۸ آسانسور در این دو ساختمان فعال هستند. این دو برج از زیر توسط مرکز خرید سوریا به هم وصل هستند. همچنین پلی طبقات ۴۱ و ۴۲ این دو برج را به هم متصل می‌کند. ارتفاع این پل از سطح زمین ۱۷۵ متر و طول آن ۵۶ متر است. کار ساخت این برج‌ها از سال ۱۹۹۵ شروع شد و در زمانی کوتاه در سال ۱۹۹۸ به اتمام رسید. دولت مالزی ساخت این برج‌ها را به عنوان نماد پیشرفت اقتصادی این کشور در دستور کار خود قرار داد. امروزه برج‌های دوقلو پتروناس به یکی از نمادهای اصلی کوالالامپور و مالزی تبدیل شده‌اند. این برج‌ها توسط ژاپنی‌ها و کره‌ای‌ها -هر کدام یکی از برج‌ها- طی مسابقه‌ای برای تکمیل پروژه ساخته شده‌اند و سپس دو برج با پلی به هم متصل شده‌اند؛ این پل اتصالی هنگام وزش بادهای شدید، جمع می‌شود. این برج‌ها جزو بلندترین برج‌های دوقلوی دنیا به شمار می‌روند. index:8|width:300|height:200|align:left

برج تایپه 101-2004
برج تایپه ۱۰۱ آسمانخراشی ۱۰۶ طبقه‌ای در بخش خینیی تایپه در کشور تایوان است. نام اصلی این برج پیشتر «مرکز مالی تایپه» بود. این برج پس از برج خلیفه در دوبی بلندترین برج جهان است. این بزرگ‌ترین برج مسکونی جهان در منطقه‌ای زلزله‌خیز ساخته شد تا میزان مقاومتش را به نمایش بگذارد. «تایپه ۱۰۱» نام برج ۱۰۶ طبقه‌ای است که ۵۰۸ متر ارتفاع دارد. راز مقاومت این برج در کره فولادی است به وزن ۶۶۰ تن که در بین طبقه ۸۷ تا ۹۲ «تایپه ۱۰۱» به ۱۶ بازوی فولادی آویخته شده است. این پاندول غول‌پیکر تعادل ساختمان را در برابر زلزله‌های بسیار شدید و توفان‌های مهیب که در این منطقه امری عادی و همیشگی است، حفظ می‌کند. بزرگ‌ترین ساعت عقربه‌ای جهان و همین‌طور سریع‌ترین آسانسور جهان با سرعت 8 /16 متر بر ثانیه، در این برج نصب شده‌اند.

برج خلیفه دوبی-2010
برج خلیفه یا برج دوبی آسمانخراشی در شهر دوبی امارات متحده عربی است. این برج با ۱۶۳ طبقه قابل استفاده و ۸۲۸ متر ارتفاع، در حال حاضر بلندترین سازه و آسمانخراش ساخته‌شده به دست انسان است. ساخت این برج از ژانویه ۲۰۰۴ آغاز شد و در روز چهارم ژانویه ۲۰۱۰ گشایش یافت.
برج خلیفه در ابتدا با نام «برج دوبی» شناخته می‌شد اما در روز افتتاحیه توسط شیخ‌محمد بن راشد آل‌مکتوم، نام آن به افتخار حاکم امارات، خلیفه بن زاید آل‌نهیان، به «برج خلیفه» تغییر کرد. برج خلیفه دارای بیش از هزار واحد آپارتمان، ۴۹ طبقه اداری، چهار استخر و یک کتابخانه مخصوص ساکنان است. همچنین هتل آرمانی با ۱۶۰ اتاق به طراحی جورجیو آرمانی در طبقات اولیه برج واقع است. طراحی این برج اثر شرکت آمریکایی اسکیدمور، اوینگز، مریل (SOM) و ادرین اسمیت با الهام از معماری اسلامی، طبیعت صحرا و گل Hymenocallis است.

اسکای‌سیتی وان (چانگ‌شا)-2013
عملیات احداث این برج که قرار بود با ارتفاع 838 متر، در شهر چانگ‌شای چین و ظرف مدت تنها 90 روز بنا شود، با انتقادات بسیاری مواجه شده و تاکنون آغاز نشده است. در صورت اتمام عملیات ساخت، آسمانخراش اسکای‌سیتی، به مرتفع‌ترین سازه بشری تبدیل می‌شد.