خواب تولید

با شروع سال جدید، برگ امید نسبت به بازار مسکن برگشت و برخلاف آنچه از نتیجه مذاکرات لوزان پیش‌بینی می‌شد، آمارهایی تکان‌دهنده از کاهش ساخت و سازها بود. در روزهای ابتدایی سال 13۹۴ بیانیه لوزان اعلام شد و در این زمان بسیاری از کارشناسان امید به ورود رونق به این بازار داشتند، اما دیری نپایید که با انتشار اولین آمار از میزان پروانه‌های صادر‌شده در نیمه دوم سال گذشته بسیاری را به فکر فرو برد که برخلاف ایجاد رونق انگار بازار ساخت و ساز می‌خواهد کمی به خواب رود.

با وجود اینکه در سرمایه‌گذاری طی مقاطع مختلف افزایش و کاهش‌های غیرمنظمی را شاهد بودیم اما روند کاهشی صدور پروانه‌های ساختمانی تقریباً ادامه داشته است. با توجه به رکود حاکم بر مسکن در دو سال اخیر،‌ دولت برنامه‌هایی از جمله افزایش تسهیلات خرید، ساخت و همچنین لایحه خروج از رکود را تدوین کرد، اما انگار این دو هم بر بازار به کما رفته تاثیر نکرد و حالا کاهش مجوزهای ساخت و ساز می‌خواهد این بازار مستعد را به خواب ببرد. از این‌رو تصور می‌شد برنامه‌های پیش روی دولت برای خروج از رکود در خرید و فروش مسکن، با افزایش ساخت و ساز اندکی تسهیل یابد، اما این روش نیز کارساز نشد و آمارهای اعلام شده از کاهش 56‌درصدی صدور پروانه‌های ساختمانی، شوکی به مسکن وارد کرد. شوکی که درست در زمان نوید روزهای خوش به بازارهای اقتصادی به ویژه مسکن پس از نتیجه مثبت مذاکرات لوزان توانست بسیاری از برنامه‌ریزان را به فکر نجات بازار فرو برد.

چرا صدور پروانه‌ها کاهش یافت؟

در این میان کاهش میزان صدور پروانه‌های صادرشده توسط شهرداری‌های کشور به گونه‌ای بود که بسیاری از کارشناسان مسکن را نگران آینده این بازار کرد. برخی از آنها بر این باورند که کاهش میزان صدور پروانه‌های ساختمانی در مدت 18 تا 25 ماه آینده این بازار را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و ممکن است شوک قیمتی حاصل از کمبود مسکن به بازار وارد کند.

بر این اساس بسیاری از صاحب‌نظران بر این باورند که کاهش ساخت و ساز بسته به قیمت زمین و تصمیمات شهرداری‌هاست، بنابراین در برخی شهرهای کشور به ویژه تهران دیگر ظرفیت فروش زمین وجود ندارد و باید ساخت و سازها به صورت انبوه یا متراکم‌سازی انجام شوند. به گونه‌ای که برخی شهرسازان می‌گویند دیگر ظرفیت ساخت و ساز جدید در تهران پر شده است و باید به سراغ مناطق پرجمعیت و بافت فرسوده رفت تا اینکه در محله‌ای همچون ولنجک تهران که خاک آن استحکام کافی برای این همه برج‌سازی را ندارد، انبوهی ساخت و ساز صورت گیرد. برخی دیگر می‌گویند وسعت شهر تهران تا اندازه‌ای پیش رفته است که این شهر از شرق به دماوند و از غرب به کرج متصل شده است، بنابراین بهتر است از ساخت و ساز بی‌رویه در کلانشهر تهران جلوگیری شود. بر این اساس سال گذشته سکاندار مسکن کشور نیز از افزایش جمعیت شهری تهران بیش از ظرفیتش خبر داد و گفت در سال‌های اخیر تهران بیش از ظرفیتش ساختمان‌سازی انجام داده است و حالا باید به جای ساخت و ساز بی‌رویه به کیفیت زندگی شهروندان توجه شود. حالا که گفته شده است میزان صدور پروانه‌های ساختمانی کاهش یابد که به تبع آن ساخت و سازها کمتر می‌شود شاید فرصتی برای تنفس کلانشهرهایی همچون تهران، اصفهان و مشهد شود و برخی دیگر آن را ضربه بزرگی بر بازار به رکود‌نشسته مسکن می‌دانند.