تاوان سهل‌الوصول بودن

آلومینیوم فسفید، یک نام معمولی برای یک کارشناس آزمایشگاه یا شیمیدان است. از این ماده برای ضدعفونی کردن و حفاظت از دانه‌های غلاتی همچون برنج استفاده می‌شود. اما این ماده که با نام‌های تجاری چون «کوئیک‌فوس» یا «سلفوس» یا در ایران «قرص برنج» شناخته می‌شود، یک سلاح کشتار هم هست. چنان که بوییدن یا خوردن نیم میلی‌گرم از این ماده، مرگی دردآور برای مصرف‌کننده آن خواهد داشت. معمولاً چند دقیقه پس از آنکه از ورود قرص برنج به معده می‌گذرد؛ ویژگی‌های سمی قرص برنج شروع به کار می‌کند. پیامد کشنده اصلی آن معمولاً از کار ایستادن سیستم گردش خون است که بر ضربان قلب اثر مستقیم می‌گذارد و به غده فوق کلیه آسیب می‌رساند. نکته تاسف‌آور این است که هنوز هیچ پادزهری برای این ماده ساخته نشده است. به همین دلیل، در بیشتر موارد، بازگشتی برای مصرف‌کننده‌ای که دست به خودکشی با این ماده سمی می‌زند، وجود ندارد.
سالانه بیش از یک میلیون انسان در دنیا خودکشی می‌کنند و سازمان بهداشت جهانی تخمین می‌زند خودکشی سیزدهمین عامل مرگ و میر در جهان است و در کشورهایی مانند آمریکا، به گواه آمارهای محلی، ششمین عامل مرگ محسوب می‌شود و جالب توجه اینکه همین «قرص برنج» معضلی بزرگ برای موضوع خودکشی در شبه‌قاره هند است. در واقع، سرایت خودکشی کردن با این ماده سمی، از هند به دیگر کشورها نظیر ایران شرایط نگران‌کننده‌ای پیدا کرده است. خودکشی در جامعه متمدن امروز در اثر گسترش فضای افسردگی و ناامیدی در ادامه حیات معقول به وجود می‌آید. البته از روزی که بشر پایش را روی کره زمین گذاشته است و فضاهای زندگی قبیله‌ای،‌ روستایی و به مرور زمان شهرنشینی را تجربه کرده است،‌ خودکشی را به عنوان یک شیوه مرگ انتخابی به همراه داشته است. دلایل مختلفی وجود دارد که یک انسان به خودکشی فکر کند یا دست به این کار بزند. شاید نخستین آن، فقدان اشتغال مفید و مولد یا پرتوقعی در شغل و درآمد اقتصادی باشد. از سوی دیگر،‌ مشاهده می‌شود عوامل بسیار زیاد دیگری از جمله بیماری‌های ژنتیکی که در بیشتر موارد مادرزادی است یا اعتقاد نداشتن به آموزه‌های مذهبی (به عنوان یک عامل مهم بازدارنده) در افزایش میزان خودکشی در جوامع مختلف تاثیر دارد. نکته دیگری که در افزایش میزان خودکشی انسان‌های متمدن امروزی به وفور به چشم می‌خورد،‌ دلایل احساسی‌-‌عاطفی و توفیق نیافتن در رسیدن به جنس مخالف مورد نظر است. البته گاهی هم دیده می‌شود که افراد زیادی به دلیل ترس از ازدواج نامناسب دست به خودکشی می‌زنند. آنچه بیش از همه این موارد در مقوله خودکشی به چشم می‌خورد، این است که در سال گذشته خودکشی با قرص برنج در جامعه ایران افزایش 14‌درصدی داشته است. اما چرا در ایران، الگوی خودکشی سهل‌الوصول‌تر از سال‌های گذشته شده است؟
هر روش خودکشی،‌ نشان‌دهنده یک نوع اعتراض فرد نسبت به محیط زندگی‌اش است. به‌طور مثال افرادی که اقدام به خودسوزی می‌کنند،‌ می‌خواهند خشم خود را نسبت به محیط نشان دهند یا بهتر است بگوییم،‌ نسبت به زندگی خود عصبانی هستند. افرادی که اقدام به پرت کردن خود از ارتفاع می‌کنند که البته بیشتر این افراد ابتدا به اطرافیان خود هشدار می‌دهند،‌ نیاز به مطرح شدن و دیده شدن را با خودکشی کردن به نمایش می‌گذارند. اما افرادی که با قرص‌هایی از قبیل قرض سیانور یا قرص برنج خود را می‌کشند،‌ زندگی پرتنشی را پشت سر گذاشته‌اند و به این دلیل اقدام به خودکشی می‌کنند که به آرامش برسند. پرتنش شدن زندگی ایرانی‌ها هزینه‌هایی دارد که حالا خود را در یک راه‌حل مقطعی و زودگذر همچون خودکشی بی‌بازگشت نشان می‌دهد. بسیاری از کسانی که دست به این کار می‌زنند، قصد ترساندن و جلب توجه اطرافیان را دارند. حال آنکه قرص برنج یک کشنده بی‌بازگشت است. از این‌رو برای جلوگیری از تداوم این روند، به نظر می‌رسد علاوه بر رفتارشناسی افراد با پتانسیل خودکشی باید شرایطی را فراهم کرد که اقدام به خودکشی، سهل و آسان نباشد.