میراثدولت دهم
افست کردن کتاب‌ها و انتشار غیرقانونی آنها قصه امروز و دیروز نیست.
امیر حسین‌زادگان/مدیر نشر ققنوس
افست کردن کتاب‌ها و انتشار غیرقانونی آنها قصه امروز و دیروز نیست. با این اقدام نویسنده و مترجم از حق تالیف یا ترجمه خود محروم می‌شود و اگر قرار باشد کتاب‌ها به روش غیرقانونی، چه به صورت پی‌دی‌اف یا کتاب‌های قاچاق و افست به چرخه نشر برسد، ناشر دیگر عملاً نمی‌تواند به کار خود ادامه دهد زیرا سرمایه‌ای را وارد بازار نشر کرده که بازگشت آن دشوار است.
این مشکل از زمان دولت دهم پیش آمد؛ یعنی زمانی که جلوی چاپ بسیاری از کتاب‌ها گرفته شد. در آن زمان کتاب‌هایی که امکان انتشار نمی‌یافتند به صورت زیرزمینی، افست شده یا دیجیتال عرضه می‌شدند. در واقع افراد سودجو از فرصت استفاده کردند و آثار توقیف‌شده را غیرقانونی به چاپ رساندند و چون ناشران امکان انتشار کتاب‌ها را نداشتند تلاش زیادی هم برای جلوگیری از گسترش این آثار نکردند.
با آمدن دولت یازدهم بسیاری از کتاب‌هایی که در دولت قبل توقیف شده بود یا مجوز نداشت امکان انتشار یافتند. تعداد این کتاب‌ها در این دولت زیاد شد و می‌توان گفت دولت دهم عملاً باعث گسترش قاچاقچیان کتاب شد و تعداد این افراد هم به دلیل سودده بودن این کار روز به روز زیاد شد. از طرف دیگر این روند غیرقانونی به برخی کتاب‌هایی که مجوز انتشار هم داشتند سرایت کرد، یعنی قاچاقچیان کتاب به سراغ کتاب‌های پرفروش رفتند و بدون توجه به حق مولف و ناشر یا حتی موضوع کتاب، اقدام به تکثیر غیرقانونی آثار کردند.
متاسفانه در حال حاضر شرایط مناسبی نداریم. کتاب‌های غیرقانونی که زمانی آنها را فقط در بساط دستفروشان کنار خیابان می‌شد پیدا کرد این روزها به کتابفروشی‌ها هم راه پیدا کرده‌اند. کتاب‌های غیرقانونی حق تالیف و حق ناشر ندارند و برخی کتابفروش‌ها هم به همین دلیل می‌توانند این آثار را با قیمت‌های پایین‌تر و به اسم تخفیف به فروش برسانند و مشتری‌های بیشتری هم جلب کنند. سودآوری این کتاب‌ها برای کتابفروشان سبب شده بسیاری از آنها برای خرید و فروش این آثار وسوسه شوند. بدین ترتیب روز به روز بازار نشر کتاب‌های غیرقانونی داغ‌تر از قبل می‌شود و این آثار در ویترین کتابفروشی‌ها هم جای خود را پیدا کرده‌اند.
برای حل این معضل از سوی نشر ققنوس به اتحادیه ناشران مراجعه و شکایت کردیم و در همان زمان تا حدی مشکل کم‌رنگ شد اما این معضل آنقدر گسترده شده که با شکایت یک ناشر برطرف نمی‌شود. برای اینکه به نتیجه مطلوبی دست پیدا کنیم و بازار نشر را از فروش غیرقانونی کتاب پاک کنیم باید نهادها و مجمع‌هایی که در زمینه ناشران و کتابفروش‌ها فعالیت دارند، دست به دست هم دهند. متاسفانه کار به جایی رسیده که توزیع‌کنندگان کتاب، آثار قاچاق را هم مانند سایر کتاب‌هایی که مجوز نشر دریافت کرده توزیع می‌کنند و این مساله بسیار خطرناک شده و قبح این تخلف را از بین برده است.
به عقیده من نیازمند همکاری بین ناشران، اتحادیه ناشران، توزیع‌کنندگان و وزارت ارشاد و نیروی انتظامی هستیم و مجموعه این نهادها با تشکیل کارگروهی می‌توانند جلوی گسترش این آثار غیرقانونی را بگیرند، همان‌طور که در تکثیر غیرقانونی فیلم موفق عمل شد. متاسفانه برخی کتاب‌ها با دانلود غیرقانونی، تکثیر فایل صوتی آثار یا افست کردن دست به دست می‌چرخند و چون این نوع آثار برای کتابفروشان هم ارزان‌تر است جلوی این کار غیرقانونی گرفته نمی‌شود و این روند آینده نشر کشور را تیره و تار خواهد کرد.
دیدگاه تان را بنویسید