دست دادن با شیطان

مرتضی مرادی: ”داستان آدم و حوا، میوه ممنوعه  و شیطان را همگان شنیده‌اند. وقتی شیطان توانست با وسوسه میوه‌ای که قرار بود به حوا قدرت و جاودانگی بدهد، او را فریب دهد، آدم و حوا از بهشت به زمین تبعید شدند.‌ چاپ پول برای اجتناب از بحران اقتصادی یا مقابله با رکود یا هر دلیلی که سیاستگذاران در ذهن دارند، چیزی جز همان میوه ممنوعه  نیست که وسوسه‌انگیز بود اما در عمل فقط فلاکت را به دنبال داشت. اگرچه اقتصادها اکنون در بهترین وضعیت خود (در بهشت) قرار ندارند اما باز هم چاپ پول هرگز نباید به عنوان یک گزینه برای گذر از بیکاری و رکود یا مقابله با کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده، روی میز سیاستگذار باشد. چراکه دقیقاً برعکس عمل می‌کند. اینکه چاپ پول همانند میوه ممنوعه داستان آدم و حوا وسوسه‌برانگیز اما فلاکت‌آور است عملاً بر هر کسی که چشمان باز دارد آشکار است. دنیا تا به حال تجربه 57 ابرتورم را به خود دیده است که همگی نتیجه مستقیم رجوع بیش از اندازه دولت و بانک مرکزی به دستگاه چاپ پول بوده است.

سیاستگذار اقتصادی معمولاً اقتصاد را خوب درک نمی‌کند و اگر هم اقتصادخوانده خوبی باشد، وقتی به قدرت رسید آموزه‌های خود را فراموش خواهد کرد و هزاران توجیه را خواهد تراشید. در واقع سیاستگذار اقتصادی می‌تواند حوای داستان باشد. فردی که به راحتی وسوسه می‌شود تا برای بهبود وضعیت، به سمت ماشین چاپ پول حرکت کند. کسانی که طرفدار نظریه پولی مدرن و چاپ پول به عنوان یک راه‌حل هستند تقریباً شبیه به شیطان هستند. البته تفاوت آنها با شیطان این است که خودشان هم انگار نمی‌خواهند بفهمند این کار چه تبعاتی را به دنبال خواهد داشت. در واقع می‌توان آنها را بیشتر خاله‌خرسه داستان دانست تا شیطان! در این پرونده سعی کرده‌ایم که با بررسی نظرات طرفداران نظریه پولی مدرن به این سوال پاسخ دهیم که چرا چاپ بی‌رویه پول اقتصادها را به لبه پرتگاه می‌کشاند و با ارائه یک نمونه از بزرگ‌ترین ابرتورم‌های تاریخ یعنی آلمان وایمار، نشان دهیم که چرا سیاستگذار باید گزینه چاپ پول را از پنجره اتاق خود بیرون اندازد و هیچ‌وقت به آن فکر هم نکند.