عیارسنجی بحران

«اقتصاددانان معمولاً در مورد پیش‌بینی بحران‌های اقتصادی خوب عمل نمی‌کنند.» این صحبت یک رئیس‌جمهور یا یک مسوول غیراقتصادی نیست، بلکه این صحبت از بن برنانکی، رئیس سابق فدرال‌رزرو و یکی از مهم‌ترین اقتصاددانان عصر حاضر نقل شده است. این موضوع نشان می‌دهد که به چه میزان در خصوص وقوع بحران و پیش‌بینی آن حساسیت وجود دارد و در حال حاضر، به دلیل همین حساسیت سیاست‌های پولی پس از بحران سال 2008 بسیار محتاط‌تر از گذشته شده است. نگرانی اکثر دولتمردان از پیدایش بحران‌های اقتصادی، به دلیل هراس از عدم توانایی آثار اجتماعی آن است. موضوعی که در حال حاضر، مورد توجه بسیاری از تحلیلگران در داخل کشور قرار گرفته است، بروز بحران بانکی در کشور است. بحران بانکی، به دلیل بروز شوک‌های برون‌زا یا به دلیل مشکلات مدیریتی نظارتی، مشکلات نقد‌شوندگی و نشانه‌هایی از فشار مالی شدید مانند زیان‌دهی و در آخر هجوم بانکی صورت می‌گیرد. با بهره‌گیری از این تعریف و تطبیق آن با شاخص‌های بانکی کشور، نظام بانکی ما کاندیدای اصلی بحران است. البته از نظر کارشناسان برجسته بانکی، بحران در کشور ما به وقوع پیوسته و تنها شاخصه آخر یعنی هجوم بانکی، شکل نگرفته است. این موضوع قابل تاملی است که آمارهای بانکی، آن را تصدیق می‌کنند. بررسی پژوهشگران از وضعیت شاخص‌های بانکی اقتصاد ایران با توزیع‌های بین‌المللی حاکی از آن است که شاخص‌های سلامت بانکی در اقتصاد ایران در وضعیت بدتری نسبت به شاخص‌های مذکور در سطح بین‌الملل و حتی در زمان بحران است. در این خصوص وضعیت سلامت بانک‌ها تقریباً از تمام جنبه‌ها در تمام گروه‌های بانکی طی سال‌های اخیر بدتر شده است. بنابراین تمام کارشناسان، بحران بانکی کشور را تایید می‌کنند، اما نسخه عبور از بحران، از سیاست‌های کنونی سیاستگذاران پولی کشور، متفاوت به نظر می‌رسد. در این فرآیند نکته کلیدی، پذیرش هزینه‌های اصلاحات نظام بانکی است.