چماق جمهوریخواهان بالا رفت

آش جمهوریخواهان برای کنگره به بار نشست و بازهای آمریکایی با کسب اکثریت آرا وارد مجالس سنا و نمایندگان این کشور شدند. انتخاباتی که وضعیت چرخش قدرت و میزان محبوبیت باراک اوباما در جامعه آمریکایی را مشخص کرد و نشان داد که مردم این کشور از سیاست‌های رئیس‌جمهور دموکرات خود نا‌امید شده‌اند. البته آتش دود این تغییرات نه‌تنها اقلیت دموکرات کاخ سفید و کنگره بلکه مذاکرات هسته‌ای ایران را هم نشانه رفته است. به نظر می‌رسد جمهوریخواهان محافظه‌کار با استفاده از موقعیت به‌روزشده خود تلاش می‌کنند دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه برنامه هسته‌ای ایران به تصویب برسانند و از این حیث مانع دستیابی به توافق جامع هسته‌ای شوند.

تاثیرپذیری مذاکرات از انتخابات کنگره

باربارا اسلاوین، تحلیلگر ارشد اندیشکده شورای آتلانتیک معتقد است ایرانی‌ها ممکن است دچار این نگرانی شوند که با قدرت گرفتن جمهوریخواهان در کنگره و سنا، اوباما قادر به ایفای نقش خود در رابطه با توافقنامه هسته‌ای نباشد، اما نباید فراموش کرد که اوباما برای کاستن از تحریم‌ها نیازی به تایید کنگره ندارد و می‌تواند از قدرت ویژه اجرایی خود استفاده کند. هرچند که به باور متخصصان امور تحریم ورود جمهوریخواهان به سنا و کنگره موجب ایجاد تغییرات جدی در سیاست آمریکا می‌شود و طبیعی است این تغییرات، تاثیر مستقیم بر سیاست خارجی واشنگتن و به تبع آن مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 داشته باشد. خبرگزاری رویترز در گزارشی با پرداختن به تاثیر پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات آمریکا بر سیاست‌های باراک اوباما و تیم سیاست خارجی او می‌نویسد: تغییر قدرت در مجلس سنا دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران را سخت‌تر می‌کند؛ جان مک‌کین و لیندزی گراهام دو تن از جنگ‌طلب‌ترین سناتورهای واشنگتن پس از موفقیت جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان و سنا احتمالاً ریاست دو کمیته اصلی سنا را به دست خواهند آورد و قطعاً با تمرکز بر بحث مذاکرات هسته‌ای ایران قدرت بازی‌سازی بیشتر کاخ سفید در دستیابی به هرگونه توافق هسته‌ای را از اوباما و تیم همراهش سلب خواهند کرد. علاوه بر این تغییر قدرت در مجلس سنا تاثیر زیادی بر توافقات دولت آمریکا با دیگر کشورها دارد. قطعاً این چرخش قدرت فرصتی عالی برای جمهوریخواهان است تا در توافق هسته‌ای ایران سنگ‌اندازی کنند و چالش جدیدی را برای دموکرات‌ها در رقابت‌های آتی ریاست جمهوری آمریکا به وجود آورند. بر همین اساس اوباما برای دستیابی به این توافق نیاز دارد تا با متقاعد کردن تهران این‌طور نشان دهد که لغو تحریم‌های ایران در حیطه اختیارات رئیس‌جمهور آمریکاست و اوست که می‌تواند با ارائه حکم‌های حکومتی گذر از هفت‌خوان تحریم‌ها را سهل و آسان سازد. این موضوعی است که از همین حالا نگرانی‌های نمایندگان تازه به عرصه‌رسیده جمهوریخواه را به همراه داشته است؛ بازهای آمریکایی نگران‌اند اوباما در این مذاکرات امتیازات زیادی را پیشکش کند بر همین اساس درصددند تا فشار را بر تهران افزایش دهند و حتی تحریم‌های بیشتری را علیه ایران اعمال کنند.

فرصت نوامبر را دریابیم

هرمیداس‌باوند، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌و‌گو با «اقتصاد‌نیوز» تاکید می‌کند تا زمان استقرار کامل نمایندگان منتخب در مجالس قانونگذاری و سنای آمریکا نزدیک به دو ماه باقی مانده است و با توجه به برگزاری مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 در نوامبر، امید به عدم فضاسازی جمهوریخواهان در توافق بسیار زیاد است، به باور باوند ممکن است در صورت عدم دستیابی به توافق، طرفین مانند مذاکرات وین 5 (تیرماه 93) اعلام شکست نکنند و بگویند این گفت‌و‌گوها به مذاکرات بیشتری نیاز دارد و بر این اساس اجازه دست‌اندازی در پرونده هسته‌ای را از سناتورهای جمهوریخواه سلب کنند. موضوعی که عقلانی‌ترین حالت ممکن در مذاکرات 24 نوامبر است؛ بر اساس تحلیل‌های موجود امکان دستیابی به توافق جامع هسته‌ای در سوم آذرماه بسیار بعید است اما قطعاً اعلام شکستی نیز برای آن متصور نیست.