دوران پساپوتین
راهبرد عربی مکرون چیست؟
ندری کولسنیکاف کارشناس، روزنامه‌نگار و نویسنده روس در گزارشی که در روزنامه هم‌میهن بازنشر شد در ارتباط با آینده روسیه پس از پوتین نوشت: وقتی پوتین از سمتش برود، هر طور که این اتفاق بیفتد، وارد دوران پساپوتین خواهیم شد. خیلی چیزها درباره این دوره بعدی در تاریخ روسیه نامطمئن است و بسیاری نگران آنچه ممکن است با این دوران بیاید، هستند. تلاش برای ترساندن دنیا از شبح رهبری بدتر از پوتین، کار عجیبی است. چه چیز ممکن است بدتر از بزرگ‌ترین درگیری نظامی قرن بیست‌ویکم اروپا و سرکوب فعلی روسیه که از شوروی شدیدتر است باشد؟ به لطف کرملین و خواص بی‌وجود، همین حالا هم داریم در ضداتوپیا زندگی می‌کنیم. این هیولای آینده که قدرت را پس از پوتین خواهد گرفت، کیست؟ شاید نیکولای پاتروشف، رئیس شورای امنیت و جنگ‌طلب بدنام باشد؛ اما آیا او از پوتین بدتر است؟ او فقط یکی از صداهای رژیم فعلی است، سخنگویی برای تئوری‌های توطئه و آمریکاستیزی. آیا یک رهبر نظامی مثل پریگوژینِ درگذشته بدتر از الان خواهد بود؟ اول، اگر نظام پوتین او را تربیت نکرده بود، هیچ‌کس اسمش را هم نشنیده بود. دوم، آن فرد باید کاریزما، منابع تجاری و توانایی دسترسی یافتن به پول دولتی را مثل او داشته باشد. اساساً دیگر چنین آدمی نیست. آیا امکان کودتا هست؟ در فرهنگ سیاسی آنها این نیست. هر اعتراض گسترده خیابانی علیه پوتین به فاصله چند ثانیه سرکوب خواهد شد. حتی در یک ضداتوپیا هم بافت اجتماعی روسیه در حال ازهم‌گسیختن نیست. نظام اقتصادی کشور نسبتاً ثبات دارد. توانایی جامعه روسیه برای انطباق دست‌کم گرفته شده است. بی‌تفاوتی گسترده هم به انتقال به رژیم جدید کمک خواهد کرد. به‌علاوه اگر سابقه تاریخی را ببینیم، تغییر رهبر در روسیه همواره با آزادسازی همراه بوده است، نه آشوب خونین: یخ‌آب‌کردن خروشچف پس از استالین، پرسترویکای گورباچف بعد از پیرسالاری برژنف و اصلاحات یلتسین بعد از پایان شوروی. حتی درگیری‌های قدرت در بالا هم به لحاظ تاریخی به آشوب منجر نشده‌اند. فروپاشی شوروی باعث ناآرامی جدی در روسیه نشد.
اوکراین باید اصلاح شود
معاون مشاور امنیت ملی آمریکا در امور اقتصاد بین‌المللی در نامه‌ای به «نهاد هماهنگی اهداکنندگان» شرایطی را اعلام کرد که اوکراین باید برای ادامه دریافت کمک‌ها، آنها را رعایت کند. مایک پایل، معاون مشاور امنیت ملی آمریکا در امور اقتصاد بین‌المللی به «نهاد هماهنگی اهداکنندگان» نامه‌ای ارسال کرده و در آن به شرح شروطی پرداخت که اوکراین باید آنها را برای تداوم دریافت حمایت‌های غرب رعایت کند. این اصلاحات بر عملکرد نهادهای نظارتی کسب‌وکارهای دولتی، نهادهای ضدفساد، شورای عالی عدالت و دستگاه قضایی اوکراین متمرکز هستند. همچنین به کی‌یف یک سال فرصت داده شده تا اصلاحاتی را در وزارت دفاع و تمامی نهادهای اجرای قانون این کشور پدید آورد. نهاد هماهنگی بین‌سازمانی اهداکنندگان در ژانویه ۲۰۲۳ و با هدف حمایت از احیا و بازسازی اوکراین راه‌اندازی شد.
نیروهای ائتلاف بروند
نخست‌وزیر عراق تاکید کرد که داعش امروز دیگر تهدیدی برای کشورش نیست و وجود ائتلاف بین‌المللی ضدداعش دیگر ضرورتی ندارد. محمدشیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، در مصاحبه با روزنامه نشنال گفت: داعش امروز تهدیدی برای عراق نیست. دیگر وجود ائتلاف بین‌المللی ضدداعش ضرورت ندارد. طی ماه میلادی جاری کمیته مشترک عراق و آمریکا نشستی را برگزار خواهد کرد و درباره روابط دوجانبه با آمریکا در زمینه امنیتی بحث و گفت‌وگو خواهد شد. وی گفت: وجود سوریه با نظام سیاسی و ملت آن بهتر از جایگزین نامشخصی است که احتمالاً منطقه را وارد جنگ دوم با داعش کند. هرگونه تنش امنیتی در سوریه تروریست‌های وحشی را آزاد خواهد کرد و تهدیدی علیه امنیت عراق و منطقه است. السودانی اخیراً اعلام کرد که طی روزهای آتی ساختار روابط با ائتلاف بین‌المللی مشخص خواهد شد.
احتمال تعطیلی دولت آمریکا
رئیس‌جمهور آمریکا بار دیگر از احتمال تعطیلی دولتش ابراز نگرانی کرد و به جمهوریخواهان هشدار داد در صورت وقوع این اتفاق، ایالات‌متحده هزینه سنگینی را متقبل می‌شود. جو بایدن در ضیافت شام گروه سیاه‌پوستان کنگره آمریکا برای دومین‌بار با «کالین کال»، معاون وزیر دفاع دیدار کرد و در این ضیافت بار دیگر نسبت به احتمال قریب‌الوقوع تعطیلی دولت، به نمایندگان جمهوری‌خواه هشدار جدی داد. بایدن در این رابطه گفت: «اگر آنها در کنگره یک اقدام جدی برای جلوگیری از تعطیلی دولت انجام ندهند، آمریکا مجبور به پرداخت هزینه سنگینی خواهد شد.» اظهارات بایدن در شرایطی مطرح شد که وی تنها یک هفته برای جلوگیری از تعطیلی احتمالی دولتش فرصت دارد. او در این رابطه به صراحت عنوان کرد: «تعطیلی دولت به معنای این است که هم اعضای کنگره و هم اعضای ارتش ایالات‌متحده باید در شرایطی که هیچ حقوقی دریافت نمی‌کنند به کار خود ادامه دهند.»
تشدید درگیری‌ها در سودان
منابع خبری از درگیری‌های شدید ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع این کشور در محله‌های مجاور مقر فرماندهی ارتش در مرکز شهر خارطوم خبر دادند. هم‌اکنون صدای تیراندازی و انفجارهای شدید در شهر خارطوم پایتخت سودان به گوش می‌رسد و ستون‌هایی از دود به آسمان برخاسته است. ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع از مدتی قبل بر سر قدرت با یکدیگر درگیر شده‌اند. از زمان آغاز درگیری‌ها در ۱۵ آوریل (۲۴ فروردین) سال جاری بین ارتش سودان به فرماندهی عبدالفتاح البرهان و نیروهای واکنش سریع به فرماندهی محمد حمدان دوقلو، حدود ۷۵۰۰ نفر کشته شده‌اند و احتمال داده می‌شود شمار واقعی کشته‌ها، بسیار بیشتر از آمار اعلام‌شده باشد. این در حالی است که حدود پنج میلیون نفر نیز مجبور به ترک خانه و کاشانه‌شان و پناه بردن به مناطق امن در داخل و خارج از سودان به‌ویژه کشورهای مصر و چاد شده‌اند. تاکنون چندین بار در سودان با وساطت بین‌المللی آتش‌بس اعلام شده اما طرف‌های درگیر به‌طور مداوم آن را نقض کرده‌اند.
حل اختلاف ابوظبی و ریاض درباره یمن
وزیران خارجه عربستان و امارات و آمریکا نشست مشترکی را در نیویورک برای حل اختلافات بین ابوظبی و ریاض درباره بحران یمن برگزار کردند. در پستی که در حساب وزارت خارجه عربستان در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر) منتشر شد، آمده است که «فیصل بن‌فرحان» وزیر خارجه عربستان، «عبدالله بن‌زاید» وزیر خارجه امارات و «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل دیدار کردند. این نشست پس از آن صورت گرفت که تیم لندرکینگ، فرستاده آمریکا به یمن، پس از بروز نشانه‌هایی مبنی بر بروز اختلافات بین عربستان و امارات به‌عنوان دو متحد در یمن گفت که کشورش برای آشتی دادن ابوظبی و ریاض تلاش می‌کند. در این نشست از میزبانی عربستان از هیاتی از جنبش انصارالله یمن با هدف تشویق طرف‌های یمنی به مذاکره برای دستیابی به نقشه راهی برای پایان درگیری در این کشور از طریق فرآیند سیاسی به رهبری یمنی‌ها و تحت نظر سازمان ملل استقبال شد.
بحران‌های پیاپی و به‌هم‌پیوسته
لبنان با بحران‌های پیاپی و مرتبطی از جمله بی‌ثباتی سیاسی، فروپاشی اقتصادی، سوءمدیریت نهادی و منابع، وخامت زیرساخت‌ها و هجوم گسترده پناهجویان سوری دست‌وپنجه نرم کرده است. برخی از بحران‌ها، مانند بی‌ثباتی سیاسی و سوءمدیریت نهادی و منابع، به‌تدریج در دهه‌های اخیر بدتر شده‌اند و برخی دیگر، مانند فروپاشی اقتصادی، در طول سه سال گذشته به سرعت رو به وخامت گذاشته‌اند. اقتصاد لبنان تقریباً سقوط کرده و پوند لبنان از پاییز سال 2019 رسماً 90 درصد از ارزش خود را از دست داده و همین مساله به کاهش چشمگیر درآمد و حقوق بازنشستگی در لبنان منجر شده است. در عین حال تورم در لبنان از 200 درصد فراتر رفته و ارائه خدمات دولتی به وضوح کاهش یافته است. قطعی برق و کمبود آب، چالش‌های اقتصادی و اجتماعی را که مردم لبنان با آن مواجه هستند تشدید کرده است. ورود صدها هزار پناهجوی سوری فشار بیشتری بر منابع و زیرساخت‌های این کشور وارد کرده و به نارضایتی اجتماعی دامن می‌زند.
در این زمینه، پرداختن به اثرات اجتماعی-اقتصادی تغییرات اقلیمی چالش بزرگ دیگری برای لبنان است. به گفته وزارت محیط زیست لبنان، اثرات کلی تغییرات اقلیمی می‌تواند به کاهش 14درصدی تولید ناخالص داخلی لبنان تا سال 2040 و کاهش 32درصدی آن تا سال 2080 منجر شود. تا زمانی که به این وضعیت رسیدگی نشود، رنج اقتصادی و اجتماعی لبنان تشدید خواهد شد.
راهبرد عربی مکرون
به نوشته روزنامه رای الیوم، یک منبع دیپلماتیک غربی فاش کرد که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه اطلاعاتی را در اختیار دولت آمریکا قرار داده که به تسریع در ارائه پیشنهاد‌های مربوط به پروژه هسته‌ای مورد درخواست عربستان سعودی به عنوان یکی از سه شرط اصلی آن برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی منجر شد. رای الیوم در این‌باره نوشت: به نظر می‌رسد دایره تفاهم میان آمریکا و طرف سعودی در مورد پروژه هسته‌ای، دست‌کم برای اهداف صلح‌آمیز، اخیراً پیشرفت محسوسی داشته است. طبق این گزارش، در واقع، ارتباطات میان آمریکا و عربستان در این زمینه نیز به‌طور قابل توجهی توسعه یافته و دلیل این امر نیز ابتکارعمل فرانسه است که شخصاً از سوی مکرون مطرح شد؛ مکرون در این باره دولت آمریکا را تحت فشار قرار داد و کاخ سفید را در جریان محتوای جزئیات ارائه‌شده در جریان سفر اخیر بن‌سلمان به پاریس درباره پروژه هسته‌ای مدنظر ریاض قرار داده است. منبع مذکور همچنین گفت: به نظر می‌رسد با توجه به داده‌هایی که اخیراً فاش شده، آمریکا انعطاف ناگهانی در موضع خود در مورد پروژه هسته‌ای عربستان سعودی نشان داده است. اخیراً صحبت‌ها درباره امضای یک توافق امنیتی احتمالی میان ریاض و واشنگتن که شامل سازش عربستان با رژیم صهیونیستی هم می‌شود، افزایش یافته و رسانه‌ها اعلام کرده‌اند که هسته‌ای شدن خواسته اصلی ریاض برای امضای چنین توافقی است.
♦♦♦
ایسنا: جولی چاوز رودریگز، مدیر ستاد انتخاباتی بایدن، ابراز اطمینان کرد که او نامزد انتخابات ۲۰۲۴ خواهد بود. چاوز به پرسش سی‌بی‌اس درباره احتمال اینکه جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نامزد دموکرات‌ها در انتخابات آتی باشد، پاسخ داد: من می‌گویم ۱۰۰ درصد می‌دانید، آنچه ما می‌بینیم یک حزب دموکرات قوی‌تر و متحدتر از آن چیزی است که می‌دانم در طول زندگی‌ام دیده‌ام.
ایرنا: پس از حمله هفته گذشته ارتش آذربایجان به جدایی‌طلبان ارمنی قره‌باغ، برخی کارشناسان می‌گویند که ضمیمه کردن کریدور ارمنی زنگزور در امتداد مرز با ایران این پیوستگی را با «نخجوان» و فراتر از آن با ترکیه متحد باکو ممکن می‌کند.
شرق‌آنلاین: میشل اوباما، بانوی اول پیشین آمریکا، برای یک ساعت سخنرانی در اجلاس Bits and Pretzels مبلغ ۷۰۰ هزار یورو دریافت خواهد کرد.
ایسنا: دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرد که «دولت آمریکا از پرداخت غرامت به عراقی‌هایی که در طول اشغال عراق بین سال‌های 2003 و 2009 میلادی در معرض شکنجه و سایر اقدامات خشونت‌آمیز نیروهای آمریکایی قرار گرفته‌اند، سر باز می‌زند».
ایلنا: اودی آدم، مدیر نیروگاه هسته‌ای اسرائیل «دیمونا»، در اظهاراتی گفت که هسته‌ای شدن عربستان در توازن منطقه خاورمیانه اختلال ایجاد می‌کند. وی تاکید کرد: به نظر من غیرممکن است که کشوری چنین اقدامی انجام دهد (به انرژی هسته‌ای دست یابد) و با آن در صلح باشیم، حتی اگر در خاورمیانه نباشد.
مهر: منابع رسانه‌ای آمریکایی و همچنین رژیم صهیونیستی از سخنان «عبدالله بن‌راشد آل‌خلیفه» سفیر بحرین در آمریکا طی یک سخنرانی در ایالت اوکلاهما درباره عادی‌سازی روابط ریاض و تل‌آویو خبر داد.
ایسنا: پس از انتشار اخبار متعدد در روزهای گذشته درباره بحران پناهجویان در شهرهای جنوبی آمریکا که به یکی از چالش‌های بزرگ دولت جو بایدن در یک سال مانده به انتخابات 2024 تبدیل شده، مکزیک با ایالات‌متحده توافق کرد مهاجران غیرقانونی را از شهرهای مرزی به کشورهایشان پس بفرستد.
تسنیم: «ندا محمد ندیم»، وزیر تحصیلات عالی طالبان، در سخنانی اعلام کرد که سه دانشجوی ورزشکار از دانشگاه‌های کابل و تعلیم و تربیت که به رقابت‌های ورزشی دانشگاه‌های جهان در روسیه اعزام شده بودند، از روسیه به کشورهای اروپایی فرار کرده‌اند.
♦♦♦
تانک‌های آبرامز به اوکراین رسیدند
هم‌میهن نوشت: در شرایطی که واشنگتن به‌خاطر کمک‌های نظامی به اوکراین تحت فشار شدید داخلی قرار دارد، دو مقام دفاعی آمریکایی اعلام کردند که آمریکا اولین سری از تانک‌های آبرامز را برای اوکراین ارسال کرده است. روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از دو مقام دفاعی آمریکا گزارش داد که اولین سری از تانک‌های آبرامز شنبه گذشته و چند ماه زودتر از موعد تخمین زده‌شده به دست اوکراینی‌ها رسیده است. این مقامات دفاعی آمریکایی می‌گویند که آمریکا قرار است تانک‌های آبرامز ام-1 بیشتری طی ماه‌های آینده برای ارتش اوکراین ارسال کند.
آتش‌بس نمی‌پذیریم
شرق نوشت: سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: روسیه آماده گفت‌وگو با اوکراین است، اما آتش‌بس را نمی‌پذیرد چون مسکو یک‌بار قبلاً فریب خورده است. ما در شرایط واقعی کار می‌کنیم. در مارس و آوریل ۲۰۲۲ مذاکراتی انجام شد، همه چیز قبلاً مشخص شده بود. اما دو روز بعد رویداد بوچا رخ داد، چون فکر می‌کنم کسی در لندن یا واشنگتن نمی‌خواهد این جنگ پایان یابد. به همین دلیل است که وقتی درباره مذاکره صحبت می‌شود، پوتین شفاف و واضح می‌گوید که ما آماده گفت‌وگو هستیم اما پیشنهادهایی را که برای آتش‌بس مطرح شده، مدنظر قرار نمی‌دهیم.
سازمان ملل هیات بفرستد
اعتماد نوشت: آرارات میرزویان، وزیر خارجه ارمنستان، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: موجودیت جمعیت ارمنی در نتیجه حمله نظامی جمهوری آذربایجان و محاصره ۹ماهه در خطر است. پس از شکست سازمان ملل در جلوگیری از نسل‌کشی در روآندا، این نهاد بین‌المللی موفق شد سازوکار‌هایی را برای پیشگیری ایجاد کند و اکنون ما خواهان چنین روندی در قره‌باغ هستیم. بنابراین او خواستار اعزام فوری یک هیات سازمان ملل به قره‌باغ کوهستانی برای نظارت و ارزیابی وضعیت حقوق بشر، امور بشردوستانه و امنیتی در محل شد.
توافق برای تعامل
ایسنا نوشت: در سایه نگرانی‌های پکن درباره افزایش همکاری‌های کره جنوبی و ژاپن با آمریکا، دیپلمات‌های این سه کشور شرق آسیا با برگزاری نشست سه‌جانبه با هدف آغاز تعاملات اعلام کردند که سران کشورهایشان در «اولین زمان مناسب» با یکدیگر دیدار کنند. در دیدار سه‌جانبه، فوناکوشی تاکهیرو، معاون ارشد وزیر خارجه ژاپن، چونگ بیونگ وون، معاون وزیر خارجه کره جنوبی و نونگ رونگ، معاون وزیر خارجه چین، حضور داشتند. آنها از سال ۲۰۰۸ توافق کرده بودند که سالانه اجلاسی برای تقویت همکاری‌های منطقه‌ای برگزار کنند، اما به دلیل خصومت‌ها و همه‌گیری کووید ۱۹ از بین رفت.